تولیدات گیاهی

تأثیر تنش شوری بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه ارقام کینوا در شرایط گلخانه

مجتبی کبودخانی؛ هادی سالک معراجی؛ کیوان آقائی؛ افشین توکلی

دوره 47، شماره 2 ، شهریور 1403، ، صفحه 213-227

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.46220.2145

چکیده

تنش شوری از مهمترین عوامل غیرزنده کاهش‌دهنده عملکرد گیاهان محسوب می‌شود. کینوا گیاهی با ارزش غذایی بالا و متحمل به شوری بوده که این تحمل در بین ارقام کینوا بسیار متفاوت است. آزمایش حاضر به‌منظور بررسی ... بیشتر تنش شوری از مهمترین عوامل غیرزنده کاهش‌دهنده عملکرد گیاهان محسوب می‌شود. کینوا گیاهی با ارزش غذایی بالا و متحمل به شوری بوده که این تحمل در بین ارقام کینوا بسیار متفاوت است. آزمایش حاضر به‌منظور بررسی اثر تنش شوری بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام کینوا، به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال 1399 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح شوری صفر، 15 و30 دسی‌زیمنس ‌بر متر و سه رقم کینوا (Giza 1،Titicaca وQ 26) بود. رقم Titicaca در شوری 30 دسی‌زیمنس، کمترین ارتفاع بوته (23 سانتی‌متر) و شاخص سبزینگی (7/34) را داشت. رقم Giza 1 بالاترین وزن خشک اندام هوایی (2/1 گرم در بوته) و کمترین وزن خشک ریشه (11/0 میلی‌گرم در گرم وزن خشک) را دارا بود. همچنین رقم Q 26 کمترین وزن خشک اندام هوایی و بالاترین سطح برگ و وزن خشک ریشه را داشت. همچنین با وجود تفاوت در غلظت عناصر پتاسیم، سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم در اندام‌های ساقه، ریشه و برگ، تفاوت معنی‌داری از نظر عملکرد دانه در بین ارقام مورد بررسی مشاهده نشد. بالاترین غلظت سدیم و پتاسیم ریشه به ترتیب با 30/0 و 16/0 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک در رقم Q 26 مشاهده گردید، در حالی که کمترین نسبت سدیم به پتاسیم برگ (67/0 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) را داشت. به‌طور کلی نتایج نشان داد که ارقام کینوا در شرایط شوری، واکنش متفاوتی داشته که احتمالاً منشأ ارقام در این امر دخیل باشد. بر همین اساس پیشنهاد می‌گردد که در انتخاب ارقام در پژوهش‌های آتی، منشأ آن‌ها نیز مد نظر قرار گیرد.

اثر گاما آمینو بوتیریک اسید بر صفات مرفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه کینوا در شرایط تنش شوری

عبدالامیر حاتمی؛ رقیه امینیان؛ سودابه مفاخری؛ مرتضی سلیمانی اقدم

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 559-572

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.35988.1960

چکیده

چکیدهبه‌منظور مطالعه اثر گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) بر کاهش اثرات ناشی از تنش شوری و بهبود ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه کینوا رقم تی تی کاکا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل 2 عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل ... بیشتر چکیدهبه‌منظور مطالعه اثر گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) بر کاهش اثرات ناشی از تنش شوری و بهبود ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه کینوا رقم تی تی کاکا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل 2 عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین در سال 1397 اجرا شد. عوامل این آزمایش شامل شوری آب آبیاری در سه سطح (صفر، 8 و 16 دسی زیمنس بر متر کلرید سدیم) و گابا در پنج سطح (صفر، 5/2، 5، 5/7 و 10 میلی‌مولار) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل، محتوای نسبی آب برگ، آب نسبی از دست رفته، شاخص پایداری غشا، شاخص سبزینگی، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد سنبله در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، وزن خشک گیاه، شاخص برداشت و مقدار سدیم و پتاسیم برگ بود. نتایج نشان داد که شوری اثر کاهنده و معنی‌داری بر شاخص‌های رشد و نموی کینوا داشت. اثر متقابل شوری و گابا برای همه صفات به جز آب نسبی از دست رفته، شاخص سبزینگی، ارتفاع بوته و تعداد سنبله در بوته معنی‌دار بود. در شوری 16 دسی زیمنس بر متر، برترین تیمار گابا منجر به افزایش محتوای نسبی آب برگ (10 درصد)، شاخص پایداری غشا (29 درصد)، قطر ساقه (11 درصد)، وزن هزار دانه (37 درصد)، عملکرد دانه (36 درصد)، وزن خشک گیاه (70 درصد)، مقدار پتاسیم (58 درصد)‌، نسبت پتاسیم به سدیم (168 درصد) و کاهش مقدار سدیم (117 درصد) نسبت به شرایط عدم استفاده از گابا شد. بیشترین شاخص سبزینگی برگ به مقدار 88/39 واحد SPAD، بالاترین ارتفاع بوته (15/55 سانتی‌متر) و بیشترین تعداد سنبله در بوته (03/15 عدد) در گیاهان تیمارشده با 10 میلی‌مولار گابا حاصل گردید.

اثر پرایمینگ‌بذر بر برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک بخش هوایی و ریشه گندم نان (Triticum aestivum L.) در شرایط کاشت لوله‌های گلدانی داخل مزرعه

کیانوش صفری؛ یوسف سهرابی؛ عادل سی و سه مرده؛ شهریار ساسانی

دوره 44، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 89-102

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28875.1736

چکیده

چکیدهپرایمینگ‌بذر تکنیکی نسبتاً جدید، ساده و کم‌هزینه برای بهبود صفات مرتبط با جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه در شرایط تنش و عدم تنش می‌باشد. هدف اصلی از انجام این تحقیق، بررسی اثر تیمارهای مختلف پرایمینگ‌بذر ... بیشتر چکیدهپرایمینگ‌بذر تکنیکی نسبتاً جدید، ساده و کم‌هزینه برای بهبود صفات مرتبط با جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه در شرایط تنش و عدم تنش می‌باشد. هدف اصلی از انجام این تحقیق، بررسی اثر تیمارهای مختلف پرایمینگ‌بذر روی برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک سه رقم گندم نان در شرایط کاشت لوله‌های گلدانی داخل مزرعه بود. در این تحقیق، سه رقم گندم نان (ریژاو، سرداری و کریم) و 11 تیمار پرایمینگ‌بذر، شامل پرایمینگ هورمونی: جیبرلیک اسید با غلظت 100میلی‌گرم بر لیتر و 24- اپی‌براسینولید با غلظت 1 میلی‌گرم بر لیتر، اسموپرایمینگ: کلرید پتاسیم با غلظت 100 میلی مول در لیتر و پلی‌اتیلن گلیکول 4000 با پتانسیل‌های 3/2- و 9/2- بار، پرایمینگ‌غذایی شامل سولفات روی آبدار با غلظت‌های 1/0 و 3/0 درصد وزنی-حجمی، اوره با غلظت‌های 2 و 4 گرم در لیتر، آسکوربیک اسید با غلظت 100 میلی‌گرم بر لیتر، تیمار هیدروپرایمینگ با آب‌مقطر یک‌بار تقطیر‌شده و تیمار شاهد بدون پرایم در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ماهیدشت کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفت. اثر رقم و تیمارهای مختلف پرایمینگ‌بذر بر همه صفات اندازه‌گیری‌شده، در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. رقم کریم بیشترین محتوای نسبی آب برگ (58/79 درصد)، سطح برگ پرچم (19/15 سانتی‌مترمربع)، حجم ریشه (9/30 سانتی‌مترمکعب)، وزن خشک ریشه (6/4 گرم در لوله)، وزن خشک شاخساره (7/26 گرم در لوله)، نسبت وزن خشک ریشه به شاخساره (17/0) را نسبت به ارقام دیگر داشت. رقم سرداری با ارتفاع بوته 4/98 سانتی‌متر و طول ریشه 118 سانتی‌متر نسبت به دیگر ارقام برتری نشان داد. رقم ریژاو بیشترین شاخص سبزینگی (3/46) را داشت. بیشترین محتوای نسبی آب برگ، ارتفاع بوته، سطح برگ پرچم و شاخص‌کلروفیل به‌ترتیب مربوط به تیمارهای غذایی اوره با غلظت چهار گرم در لیتر (51/81 درصد، 9/89 سانتی‌متر، 84/16 سانتی‌مترمربع و 47) و سولفات روی با غلظت 3/0 درصد (75/80 درصد، 8/88 سانتی‌متر، 13/16 سانتی‌مترمربع و 46) بود. در این تحقیق، تیمارهای پرایمینگ‌بذر با اوره در غلظت چهار گرم در لیتر و سولفات روی با غلظت 3/0 درصد، به‌عنوان تیمارهای برتر پرایمینگ‌بذر گندم برای شرایط دیم شناسایی گردیدند و به کارگیری این تیمارها احتمالاً می‌تواند در بهبود عملکرد دانه گندم در شرایط دیم مفید باشد.

خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی چندپایه تجاری پسته در شرایط کنترل‌شده دمایی

هاجر حکم آبادی؛ مهدی رضائی؛ حسین حکم آبادی

دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 79-90

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.20314.1423

چکیده

به‌ منظور بررسی اثر دماهای مختلف محیط بر روی خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی سه پایه پستهسرخسی (Sarakhsivera cv.Pistacia)، بادامی زرند (P. vera cv. Badamie-Zarand) و قزوینی (P. vera cv. Ghazvini) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً ... بیشتر به‌ منظور بررسی اثر دماهای مختلف محیط بر روی خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی سه پایه پستهسرخسی (Sarakhsivera cv.Pistacia)، بادامی زرند (P. vera cv. Badamie-Zarand) و قزوینی (P. vera cv. Ghazvini) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط کنترل‌شده در اتاقک رشد در دماهای 10/8، 15/13، 22/20، 27/25 شب/روز انجام گرفت. نتایج نشان داد که پایه‌ها از لحاظ شاخص‌های رشدی و فیزیولوژیکی مورد بررسی با یکدیگر تفاوت معنی‌داری دارند و پایه بادامی زرند از نظر اکثر صفات مورد اندازه‌گیری نسبت به دو پایه کارایی بهتری دارد. افزایش دما موجب افزایش میزان ماده خشک ریشه، ساقه و برگ، سطح برگ در پایه‌های پسته گردید. افزایش دما تا 25 درجه سانتی‌گراد تأثیر مثبت و افزاینده بر روی شاخص‌های رشدی پایه‌های مورد مطالعه نشان داد. کمترین میزان شاخص سبزینگی در دماهای 10 و 15 درجه سانتی‌گراد و بیشترین میزان آن در دماهای 20 و 25 درجه سانتی‌گراد به‌دست آمد. کمترین و بیشترین میزان هدایت روزنه‌ای به‌ترتیب در دماهای 10 و 25 درجه سانتی‌گراد و در پایه سرخسی حاصل شد که می‌تواند نشان‌دهنده حساس بودن این پایه نسبت به تغییرات محیطی باشد. همچنین پایه بادامی زرند در دمای 10 درجه سانتی‌گراد توانست تعداد برگ و ماده خشک ریشه بیشتری نسبت به سایر پایه‌ها تولید کند که این امر می‌تواند حاکی از مقاومت این پایه به دماهای کم در اوایل فصل رشد نسبت به سایر پایه‌ها باشد.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

کلیدواژه‌ها = شاخص سبزینگی

تأثیر تنش شوری بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه ارقام کینوا در شرایط گلخانه

چکیده

اثر گاما آمینو بوتیریک اسید بر صفات مرفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه کینوا در شرایط تنش شوری

چکیده

اثر پرایمینگ‌بذر بر برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک بخش هوایی و ریشه گندم نان (Triticum aestivum L.) در شرایط کاشت لوله‌های گلدانی داخل مزرعه

چکیده

خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی چندپایه تجاری پسته در شرایط کنترل‌شده دمایی

چکیده