مجتبی رحیمی؛ محمد حسین دانشور
چکیده
ایران یکی از خاستگاههای لاله واژگون (Fritillaria imperialis L.) است. این گیاه زینتی در معـرض انقراض میباشد. بنابراین افزایش آن از طریق کشت بافت ضروری است. این پژوهش در چهار آزمایش: تولید پینه، سوخکزایی، ریشهزایی ...
بیشتر
ایران یکی از خاستگاههای لاله واژگون (Fritillaria imperialis L.) است. این گیاه زینتی در معـرض انقراض میباشد. بنابراین افزایش آن از طریق کشت بافت ضروری است. این پژوهش در چهار آزمایش: تولید پینه، سوخکزایی، ریشهزایی و سازگاری انجام گردید. در آزمایش اول از دو ریزنمونه فلس و برگ اولیه در محیط کشت MS با غلظت های مختلف NAA و IBA اقدام به تولید پینه گردید. نتایج نشان داد بیشترین وزن پینه از ریزنمونه فلس در محیط کشت MS حاوی 0/5 میلیگرم در لیتر NAA و 0/5 میلیگرم در لیتر IBA تولید گردید. در آزمایش دوم از پینه های بهدست آمده، در محیط کشت MS با غلظتهای مختلف TDZ و KIN، پس از 6 و 12 هفته، تعداد سوخک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، بیشترین تعداد سوخک بعد از 12 هفته از پینه حاصل از ریزنمونه فلس در محیط کشت MS حاوی 0/5 میلیگرم در لیتر NAA و سپس در محیط کشت اندام زایی با 0/5 میلیگرم در لیتر TDZ همراه با 0/5 میلیگرم در لیتر KIN تشکیل شد. سپس سوخکها به محیط کشت MS با غلظتهای مختلف NAA (صفر، 0/5، 1 و 2 میلیگرم در لیتر) جهت ریشهزایی منتقل شدند. نتایج نشان داد، بیشترین تعداد ریشه از سوخکهای حاصل از ریزنمونه برگ اولیه، در محیط کشت حاوی 1 میلیگرم در لیترNAA بهدست آمد. درنهایت سوخکهای ریشهدار شده پس از شستشو با آب مقطر جهت سازگاری به گلدانهای حاوی پرلیت،کوکوپیت، پرلیت و کوکوپیت که در اتوکلاو گندزدایی شده بودند، منتقل شدند. نتایج نشان داد سوخکهای حاصل از ریزنمونه فلس در بستر کشت کوکوپیت، دارای بیشترین تعداد ریشه بود. این تحقیق نشان داد که استفاده از کشت بافت، نقش مهمی در جلوگیری از انقراض لاله واژگون دارد.