تولیدات گیاهی

اثر کاربرد تلفیقی کود شیمیایی نیتروژن،کمپوست بقایای نیشکر و باکتری محرک رشد بر صفات فیزیکوشیمیایی خاک و عملکرد گندم در شرایط تنش گرمای انتهای فصل اهواز

معصومه مکوندی؛ عبدالمهدی بخشنده؛ علی مشتطی؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ آیدین خدایی جوقان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 بهمن 1403

https://doi.org/10.22055/ppd.2025.48005.2209

چکیده

به‌منظور بررسی اثر مصرف تلفیقی کود نیتروژنه با کمپوست بقایای نیشکر و باکتری محرک رشد بر صفات فیزیکوشیمیایی خاک و عملکرد گندم (رقم چمران 2) در شرایط تنش گرمای آخر فصل اهواز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر مصرف تلفیقی کود نیتروژنه با کمپوست بقایای نیشکر و باکتری محرک رشد بر صفات فیزیکوشیمیایی خاک و عملکرد گندم (رقم چمران 2) در شرایط تنش گرمای آخر فصل اهواز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1401-1400 در مزرعۀ پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت یک آذر، 20 آذر و 10 دی در کرت‌های اصلی، شش سطح مصرف تلفیقی نیتروژن با کمپوست شامل شاهد،100 درصد نیتروژن (150 کیلوگرم در هکتار)، 75 درصد نیتروژن+ 25 درصد کمپوست (5/7 تن در هکتار)، 50 درصد نیتروژن+ 50 درصد کمپوست (15 تن در هکتار)، 25 درصد نیتروژن+ 75 درصد کمپوست (5/22 تن در هکتار) و 100 درصد کمپوست (30 تن در هکتار) در کرت‌های فرعی و دو سطح کاربرد و عدم کاربرد باکتری در کرت‌های فرعی فرعی بود. مقایسه میانگین نشان داد که مصرف تلفیقی 50 درصد کود نیتروژن+ 50 درصد کود کمپوست با باکتری محرک رشد باعث افزایش معنی‌دار نیتروژن خاک و عملکرد دانه شد. بیشترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت اول (5864 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت سوم (1116 کیلوگرم در هکتار) از تیمار شاهد (بدون کود شیمیایی و آلی) به‌دست آمد. به طور کلی در تاریخ‌های کاشت مختلف، مصرف تلفیقی 50 درصد کود نیتروژن+ 50 کود آلی نسبت به تیمار 100 درصد کود شیمیایی نیتروژن، موجب افزایش 9 تا 18 درصدی عملکرد دانه گندم شد. همچنین بیشترین مقدار کربن آلی (12/1 درصد) و هدایت الکتریکی (EC) خاک (56/4 دسی زیمنس بر متر)، با مصرف 100 درصد کمپوست و عدم کاربرد باکتری محرک رشد و کمترین میزان آن از تیمار شاهد حاصل شد. در رابطه با اثر کمپوست بر افزایش EC خاک، به دلیل شور بودن کمپوست نیشکر، EC خاک افزایش یافت. بیشترین تخلخل خاک (49/0)، با مصرف 100 درصد کمپوست و کاربرد باکتری محرک رشد و کمترین آن (30/0) از تیمار شاهد به‌دست آمد که با تیمار تلفیقی تفاوت معنی‌دار داشت. کودهای آلی با ایجاد منافذ درشت، باعث بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی خاک شد که این امر منجر به تسهیل نفوذ ریشه‌ها و آب و هوا و افزایش تخلخل خاک شد. به طور کلی نتایج نشان داد که کمپوست تهیه شده از بقایای نیشکر می‌تواند اصلاح کنندۀ آلی مناسبی برای بهبود مادۀ آلی و کیفیت خاک و افزایش عملکرد گیاه باشد. بنابراین در صورت تکرار این آزمایش و تأیید این نتایج، می‌توان این یافته‌ها را توصیه نمود.

تاثیرکود دامی و اسید هیومیک بر تجمع یون‌ها در پنبه (Gossypim hirsutum L.) در شرایط شوری آب آبیاری

محبوبه سردار؛ محمدعلی بهدانی؛ سید وحید اسلامی؛ غلامرضا زمانی

دوره 46، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 491-505

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.42864.2075

چکیده

پنبه به عنوان یکی از محصولات زراعی مهم در کشور از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. با توجه به اینکه تنش شوری یکی از مهمترین تنش های تهدید کننده تولید این محصول در مناطق خشک و نیمه خشک کشور ... بیشتر پنبه به عنوان یکی از محصولات زراعی مهم در کشور از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. با توجه به اینکه تنش شوری یکی از مهمترین تنش های تهدید کننده تولید این محصول در مناطق خشک و نیمه خشک کشور و جهان معرفی شده است، می توان با کاربرد مناسب کودهای ارگانیک (کود دامی و اسید هیومیک)، اثرات نامطلوب این تنش را کاهش داد. به منظور بررسی اثر کود دامی و اسیدهیومیک بر تجمع برخی عناصر در برگ پنبه تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه ای واقع در شهرستان بشرویه در خراسان جنوبی در سال زراعی 98-99 در 4 تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل سطوح مختلف شوری آب آبیاری در سه سطح (5/2، 5/5 و 5/8 دسی زیمنس بر متر) و کرتهای فرعی شامل دو تیمار کود دامی در دو سطح (صفر و 20 تن در هکتار) و اسید هیومیک در دو سطح (صفر و 200 گرم برای 100 کیلوگرم بذر) بود. به‌منظور اندازه‌‌گیری غلظت عناصر سدیم و پتاسیم، با استفاده از دستگاه فلیم فتومتر و غلظت کلر بر مبنای روش ارائه شده توسط جانسون و الریچ Johnson and Ulrich,1995)) انجام شد. به منظور بررسی عملکرد، عملکرد وش دو چین متوالی با هم جمع و به عنوان مجموعه عملکرد هر واحد آزمایشی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد تنش شوری 5/8 دسی زیمنس بر متر سبب افزایش غلظت سدیم (5/87%) و کلر (59/61%)و کاهش غلظت پتاسیم (07/13%) در برگ گیاه در مقایسه یا تنش شوری 5/2 دسی زیمنس بر متر شد. میزان عملکرد وش پنبه نیز با افزایش تنش شوری از 5/2 به 5/5 و 5/8 دسی زیمنس بر متر، کاهش چشمگیری داشت. کود دامی موجب افزایش غلظت سدیم (45/13%)، پتاسیم (67/2 %)،کلر (30/18%) و عملکرد وش پنبه (90/13%) نسبت به تیمار عدم کاربرد آن گردید. کاربرد اسید هیومیک نیز با کاهش غلظت سدیم (08/3%)، کلر (78/9%) و افزایش غلظت پتاسیم (17/4%) و عملکرد وش پنبه (15/9%) موجب بهبود شرایط رشد گیاه نسبت به تیمار عدم کاربرد آن شد. مصرف کود دامی (قبل کاشت) و اسید هیومیک (بهصورت بذرمال) با بهبود تجمع عناصر مفید در برگ ها، موجب افزایش عملکرد پنبه در شرایط تنش شدند. به طور کلی می توان نتیجه گرفت کاربرد اسید هیومیک بهصورت بذرمال و کود دامی قبل از کاشت در شرایط تنش شوری، موجب تعدیل اثرات منفی تنش شوری بر عملکرد وش گیاه شد. این موارد از طریق افزایش جذب پتاسیم و کاهش جذب سدیم و کلر توسط گیاه حاصل شد. بنابراین، کود دامی و اسید هیومیک میتوانند به عنوان یک کود موثر و جایگزین به منظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی و تنش شوری در اقلیم های گرم و خشک مورد استفاده قرار گیرند.

اثر کمپوست بقایای نیشکر بر رشد و عملکرد دانه تریتیکاله تحت تنش خشکی

سیدناصر صافی؛ علی مشتطی؛ محمد حسین قرینه؛ آیدین خدایی جوقان

دوره 45، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 253-266

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.36017.1961

چکیده

به منظور بررسی اثر کمپوست بقایای نیشکر بر رشد و عملکرد تریتیکاله در شرایط تنش خشکی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1398-1397 ... بیشتر به منظور بررسی اثر کمپوست بقایای نیشکر بر رشد و عملکرد تریتیکاله در شرایط تنش خشکی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1398-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل چهار سطح تنش خشکی (آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله ظهور سنبله، قطع آبیاری از مرحله گرده‌افشانی و قطع آبیاری از مرحله شیری- خمیری دانه) در کرت‌های اصلی و پنج مقدار کمپوست بقایای نیشکر (صفر، 10، 20، 30 و 40 تن در هکتار) در کرت‌های فرعی بودند. تجزیه واریانس نشان داد که اثر تنش خشکی، کمپوست بقایای نیشکر بر صفات شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، طول دوره پر شدن دانه و شاخص برداشت معنی دار بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که حداکثر مقدار صفات گیاهی فوق در تیمار آبیاری کامل حاصل شد و کمترین میزان آن‌ها در تنش خشکی از ظهور سنبله تا رسیدگی کامل مشاهده شد. هم‌چنین با افزایش مصرف کمپوست بقایای نیشکر، میزان صفات گیاهی مذکور افزایش یافت و در سطح 40 تن در هکتار به حداکثر رسید. مقایسه میانگین صفت عملکرد دانه تحت اثر متقابل تنش خشکی و کمپوست بقایای نیشکر نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (4288 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری کامل و مصرف 40 تن در هکتار کمپوست بقایای نیشکر و کمترین عملکرد دانه (1134 کیلوگرم در هکتار) در شرایط تنش خشکی از مرحله ظهور سنبله و عدم مصرف کمپوست بقایای نیشکر حاصل شد. به‌طور‌کلی افزایش مصرف کود کمپوست نیشکر توانست اثر منفی ناشی از تنش خشکی بر صفات گیاهی اندازه گیری شده تریتیکاله را کاهش دهد.

بررسی اثر تراکم بوته، تلقیح بذر با باکتری و روش‌های مختلف کوددهی نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی رازیانه (.Foeniculum vulgare Mill)

محمدرضا دلفیه؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ روزبه فرهودی

دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 111-121

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12436

چکیده

به‌منظور بررسی اثر سیستم‌های مختلف تغذیه نیتروژن اعم از شیمیایی، آلی و زیستی و هم‌چنین تراکم‌های مختلف بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی رازیانه، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر سیستم‌های مختلف تغذیه نیتروژن اعم از شیمیایی، آلی و زیستی و هم‌چنین تراکم‌های مختلف بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی رازیانه، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 18 تیمار و 4 تکرار در سال زراعی 1393-1392 در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر به انجام رسید. در کرت‌های اصلی، تیمارهای مختلف نیتروژن شامل N1 پخش یکنواخت کود اوره نیمی در زمان کاشت و بقیه در ابتدای ساقه ‌روی، N2 نیمی از کود اوره در زمان کاشت و بقیه در ابتدای ساقه‌ روی به‌صورت محلول‌پاشی، N3 کود گاوی، N4 تلقیح بذر با باکتری‌های ازتوباکتر و آزوسپریلیوم،50N5 درصد نیتروژن از کود گاوی + 50 درصد از منبع اوره،50N6 درصد نیتروژن از کود گاوی + تلقیح بذر با باکتری‌های ازتوباکتر و آزوسپریلیوم قرار گرفتند. در کرت‌های فرعی تراکم رازیانه شامل60FD1 بوته در مترمربع،80FD2 بوته در مترمربع و100FD3 بوته در مترمربع اعمال گردید. بر اساس نتایج حاصله، استفاده از تیمار تلفیقی 1 که شامل کودگاوی و کود شیمیایی نیتروژنه با نسبت 50 :50 بود در کنار به‌کارگیری تراکم 100 بوته در مترمربع، توانست عملکرد دانه معادل 94/575 گرم در مترمربع و اسانسی به میزان 3/375 درصد تولید نماید. این ترکیب تیماری علاوه بر حصول کمیت و کیفیت مطلوب در این آزمایش، سازگاری بیشتری نیز با محیط‌زیست دارد.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 48 (1404)

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

کلیدواژه‌ها = کود آلی

اثر کاربرد تلفیقی کود شیمیایی نیتروژن،کمپوست بقایای نیشکر و باکتری محرک رشد بر صفات فیزیکوشیمیایی خاک و عملکرد گندم در شرایط تنش گرمای انتهای فصل اهواز

چکیده

تاثیرکود دامی و اسید هیومیک بر تجمع یون‌ها در پنبه (Gossypim hirsutum L.) در شرایط شوری آب آبیاری

چکیده

اثر کمپوست بقایای نیشکر بر رشد و عملکرد دانه تریتیکاله تحت تنش خشکی

چکیده

بررسی اثر تراکم بوته، تلقیح بذر با باکتری و روش‌های مختلف کوددهی نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی رازیانه (.Foeniculum vulgare Mill)

چکیده