فرزاد گرامی؛ امیر آینه بند؛ اسفندیار فاتح
دوره 36، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 135-148
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی اثر مقادیر مختلف نیتروژن و نوع گیاهان کودسبز با استفاده از شاخصهای کارایی نیتروژن، بهصورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی، در سه تکرار در سال زراعی ...
بیشتر
این تحقیق با هدف بررسی اثر مقادیر مختلف نیتروژن و نوع گیاهان کودسبز با استفاده از شاخصهای کارایی نیتروژن، بهصورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی، در سه تکرار در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکدهی کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. تیمار اصلی شامل مقادیر مختلف نیتروژن در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) و تیمار فرعی شامل گیاهان کود سبز ارزن، سسبانیا، آمارانت، لوبیا چشمبلبلی، ماش و تیمار آیش بود. نتایج نشان داد که گیاهان کودسبز اثر معنیدار بر عملکرد کمی (35/16 درصد) و کیفی (01/12 درصد) دانه گندم داشتند. با افزایش مقدار نیتروژن مصرفی هم از میزان اثرگذاری گیاهان کودسبز و هم کلیه شاخصهای کارایی بجز شاخص اتکا به نیتروژن (35/82 درصد افزایش) کاهش یافتند. درحالی که در بسیاری موارد عملکرد و درصد پروتئین دانه تفاوت معنیدار نداشتند. مناسبترین شاخصها برای ارزیابی تیمار نیتروژن به ترتیب عبارتند از شاخصهای موازنه نیتروژن، اتکا به نیتروژن و کارایی مصرف نیتروژن و برای تیمار گیاهان مختلف کودسبز بهترین شاخصها بهترتیب عبارتند از شاخص موازنه نیتروژن، کارایی جذب نیتروژن و کارایی برداشت نیتروژن. بیشترین شاخص موازنه نیتروژن و کارایی جذب نیتروژن در تیمار لوبیا چشمبلبلی (93/1، 71/0 کیلوگرم بر کیلوگرم) و بیشترین مقدار کارایی برداشت نیتروژن در تیمار آمارانت (18/89 درصد) مشاهده شد. شاخص اتکا به نیتروژن بیشترین (77/0) همبستگی مثبت با عملکرد دانه را دارا بود. با توجه به نتایج این پژوهش صرفاً توجه به معیارهای سنتی تولید مانند عملکرد دانه کافی نبوده و باید بهطور همزمان معیارهای اکولوژیکی تولید مانند شاخصهای کارایی نیز مورد توجه قرار گیرند.