تولیدات گیاهی

مقایسه تاثیر روش‌ها و سطوح مختلف آبیاری و کوددهی بر عملکرد و ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک ذرت علوفه‌ای

ژاله زارعی؛ حسن حیدری؛ سعید جلالی هنرمند؛ علی بافکار

دوره 46، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 411-426

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.44098.2109

چکیده

مدیریت نادرست آبیاری و شیوه های نامناسب کوددهی باعث می شود تا سالانه مقادیر زیادی از کودهای شیمیایی از طریق آبشویی از دسترس گیاهان خارج و وارد منابع آبی گردد. این پژوهش در قالب طرح آماری بلوک ... بیشتر مدیریت نادرست آبیاری و شیوه های نامناسب کوددهی باعث می شود تا سالانه مقادیر زیادی از کودهای شیمیایی از طریق آبشویی از دسترس گیاهان خارج و وارد منابع آبی گردد. این پژوهش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به روش فاکتوریل با چهار سطح آبیاری (آبیاری فتیله ای، آبیاری جویچه ای 50، 70 و 100 درصد نیاز آب گیاه) و دو سطح کود نیتروژن (50 و 100 درصد کود توصیه شده بصورت کود اوره) با سه تکرار در دانشگاه رازی کرمانشاه طی دو سال 1399 و 1400 اجرا شد. در روش آبیاری فتیله ای کود از طریق مخزن ها و بصورت محلول در اختیار گیاه قرار گرفت. درحالی که در روش آبیاری جویچه ای کود بصورت سرک در سطح خاک پخش شد. میزان کود اوره مورد نیاز برای هر تیمار براساس آزمون خاک محاسبه شد. برای محاسبه حجم آب مصرفی و تبخیر و تعرق پتانسیل (ETo) از برنامه CROPWAT 8.0 و روش پنمن-مانتیث استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تعداد برگ زرد، ارتفاع بلال از سطح خاک، شاخص سطح برگ، وزن مخصوص برگ، عملکرد علوفه تازه و خشک تحت تاثیر اثر سال و تیمارهای آبیاری و کود قرار گرفتند. اثرات متقابل آبیاری و کود نیز بر تعداد کل برگ، قطر ساقه و ارتفاع گیاه معنی دار بود. نتایج نشان داد که بیشترین قطر ساقه و ارتفاع گیاه در کود آبیاری فتیله ای با مصرف 100 درصد کود و در سطح احتمال 5 درصد بدست آمد. در هر سال تفاوت کمی بین تیمارها از نظر عملکرد علوفه خشک دیده شد. در سال اول آبیاری فتیله ای با کود 100 درصد نسبت به آبیاری جویچه ای با مصرف 50 درصد آب و مصرف 50 یا 100 درصد کود و آبیاری فتیله ای با مصرف 50 درصد کود عملکرد علوفه خشک بیشتری داشت. در سال دوم آبیاری فتیلهای با مصرف 100 درصد کود نسبت به آبیاری جویچه ای با مصرف 70 درصد آب و مصرف 100 درصد کود و آبیاری جویچه ای با مصرف 50 درصد آب و 50 درصد کود برتری داشت. همچنین بیشترین شاخص سطح برگ به تیمارهای آبیاری جویچه ای 100 - کود 100 و آبیاری فتیله ای -کود 100 درصد در سال اول تعلق داشت. مصرف آب در روش آبیاری فتیله ای کمتر از آبیاری جویچه ای با 70 درصد نیاز آبی گیاه بود. کاهش مصرف آب در روش فتیله ای میتواند بعلت کاهش سطح خیس خاک باشد که باعث کاهش تبخیر می گردد، زیرا در این روش آبیاری، آب در سطح محدودی پخش می گردد. در مجموع، آبیاری فتیله ای با 50 درصد مصرف کود بعلت صرفه جویی در مصرف آب (به مقدار 58 درصد) و کود بعنوان تیمار برتر توصیه گردید. هرچند آبیاری فتیله ای هزینه بالاتری نسبت به آبیاری جویچه ای دارد اما بعلت اقلیم خشک کشور و ارزش بالای آب، استفاده از این روش آبیاری مفید است..‏

بررسی واکنش‌های رشدی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا به تنش همزمان شوری و کادمیوم

محدثه شمس الدین سعید؛ نسیبه پور قاسمیان

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 459-474

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.36646.1967

چکیده

چکیدههدف این آزمایش بررسی تأثیر همزمان دو تنش شوری و کادمیوم بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا بود. به این منظور، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی ... بیشتر چکیدههدف این آزمایش بررسی تأثیر همزمان دو تنش شوری و کادمیوم بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا بود. به این منظور، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با چهار تکرار در گلخانه آموزشی پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر رفسنجان در سال زراعی 1397 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح مختلف تنش شوری خاک (صفر، 6، 12 و 18 دسی‌زیمنس بر متر) و کادمیوم (صفر، 1، 5 و 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) بود. نتایج نشان داد صفات وزن خشک شاخه‌های جانبی، وزن خشک برگ و ساقه و سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ، میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، غلظت آهن، روی، کلسیم و منیزیم برگ با افزایش شوری به 18 دسی‌زیمنس بر متر به‌ترتیب 8/56، 01/48، 50، 09/46، 21، 76/53، 91/56، 75/53، 21/51، 9/07،5/73، 8/51، 17/0 و 26/0 درصد کاهش یافتند. با افزایش غلظت کادمیوم از صفر به 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک وزن خشک شاخه‌های جانبی، برگ، ساقه، سطح برگ، غلظت روی و منیزیم به‌ترتیب 32/24، 89/31، 45/28، 24/41، 70/28 و 12/0 درصد کاهش یافتند اما غلظت کادمیوم برگ نسبت به تیمار شاهد 7/1 برابر و غلظت آهن برگ 3/37 درصد افزایش یافتند. میزان فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددسموتاز، پراکسیداز، کاتالاز تحت اثر متقابل معنی دار تنش شوری و کادمیوم قرار گرفتند و فعالیت آن‌ها در تیمار تنش همزمان شوری 18 دسی‌زیمنس بر متر و غلظت 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک کادمیوم به‌ترتیب 83/1، 4/1 و 7/4 برابر تیمار شاهد بود. بیشترین ماده خشک کوشیا در هر یک از تیمارهای تنش شوری و کادمیوم متعلق به تیمار شاهد بود و کمترین مقدار ماده خشک از تیمار 18 دسی‌زیمنس بر متر شوری و 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم کادمیوم در خاک به‌دست آمد.

بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول پاشی ورمی واش بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی

لیلا مرادی دستجردی؛ سپیده کلاته جاری؛ فواد فاتحی؛ مرضیه قنبری جهرمی

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 195-210

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.29791.1773

چکیده

به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول‌پاشی ورمی‌واش بر گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه عامل؛ مایکوریزا آربسکولار ... بیشتر به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول‌پاشی ورمی‌واش بر گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه عامل؛ مایکوریزا آربسکولار در دو سطح (تلقیح با مایکوریزا و بدون تلقیح)، محلول‌پاشی ورمی‌واش در چهار سطح (0، 50، 100 و 200 پی‌پی‌ام) و تنش خشکی در سه سطح رطوبتی (آبیاری بر اساس 40، 70 و 100 درصد ظرفیت زراعی) در سه تکرار در گلخانه و آزمایشگاه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق شامل ارتفاع بوته، تعداد و سطح برگ، قطر و تعداد گل، وزن تر و خشک اندام هوایی، محتوای کلروفیل، کاروتنوئید و مقدار عناصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر در برگ بود. تنش خشکی سبب افزایش کربوهیدرات برگ شد. بیشترین مقدار کربوهیدرات برگ با 32/46 میلی‌گرم بر گرم در تیمار 40 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. مایکوریزا آربسکولار سبب افزایش تعداد و قطر گل و نیز تعداد و سطح برگ شد. محلول-پاشی ورمی‌واش بر قطر گل و تعداد گل، عناصر پر مصرف گیاه تأثیر معنی‌داری داشت. نتایج مقایسه میانگین اثر دوگانه ورمی‌واش در تنش خشکی نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته در تیمار ورمی‏واش 200 پی‏پی‏ام در آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی و کمترین مقدار آن در تیمار ورمی‏واش 50 پی‏پی‏ام تحت آبیاری 40 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. کمترین مقدار کلروفیل a در تیمار آبی 40 درصد ظرفیت زراعی و عدم‏کاربرد قارچ مایکوریزا محاسبه گردید

ارزیابی تحمل به شوری دانهال‌های پسته با بررسی رشد، آسیب‌های اکسیداتیو و ترکیب عناصر معدنی

زهرا میرفتاحی؛ محمودرضا روزبان؛ سهیل کریمی؛ وحید توللی؛ ساسان علی نیائی فرد

دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 13-28

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.18881.1371

چکیده

شور شدن زمین‌های مناطق مرکزی ایران سبب محدود شدن کشت و تولید پسته در طی دهه اخیر شده است. در این پژوهش دانهال‌های پسته قزوینی و اکبری و یک هیبرید بین گونه‌ای قزوینی × آتلانتیکا تحت تیمار غلظت‌های ... بیشتر شور شدن زمین‌های مناطق مرکزی ایران سبب محدود شدن کشت و تولید پسته در طی دهه اخیر شده است. در این پژوهش دانهال‌های پسته قزوینی و اکبری و یک هیبرید بین گونه‌ای قزوینی × آتلانتیکا تحت تیمار غلظت‌های کلریدسدیم (صفر، 50، 100 و 150 میلی‌مولار) در محلول غذایی هوگلند نیم غلظت قرار داده شدند. در انتهای دوره آزمایش، شاخص‌های رشد، غلظت رنگیزه‌های فتوسنتزی، شاخص پایداری غشاء، و عناصر معدنی غذایی مورد بررسی قرار گرفتند. تنش شوری به‌صورت معنی‌داری رشد گیاهان را محدود نمود. بیشترین و کمترین حجم ریشه و میانگین تعداد برگ به ترتیب در دانهال‌های پسته اکبری و قزوینی × آتلانتیکا مشاهده شد. سطح برگ دانهال‌های اکبری در مقایسه با دیگر دانهال‌ها بیشتر بود. همچنین در اثر تنش شوری غلظت کلروفیل کل، شاخص پایداری غشاء، نسبت کلروفیل به کاروتنوئیدها و شاخص سبزینگی برگ به‌صورت معنی‌داری کاهش یافت. به گونه‌ای که در مقایسه با شاهد، کمترین میزان این شاخص‌ها در سطح 150 میلی‌مولار تنش کلریدسدیم مشاهده شد. با افزایش غلظت کلرید سدیم، غلظت سدیم در شاخساره و ریشه به‌صورت معنی‌داری افزایش یافت و کاهش معنی‌داری در غلظت پتاسیم و کلسیم در اندام‌های گیاه مشاهده گردید. از طرفی در این شرایط، نسبت سدیم به پتاسیم و نسبت سدیم به کلسیم در شاخساره و ریشه دانهال‌های پسته افزایش یافت. کمترین نسبت سدیم به پتاسیم و کمترین نسبت سدیم به کلسیم در دانهال‌های قزوینی × آتلانتیکا مشاهده شد. در مجموع، پسته اکبری با توجه به حفظ قدرت رشد، ریزش برگ کمتر و آسیب‌های محدودتر، متحمل‌ترین ژنوتیپ معرفی شد.

ارزیابی اثر بسترهای کشت حاوی ورمی‌کمپوست، کمپوست و کود دامی تحت شرایط تنش خشکی در گیاه اطلسی ایرانی (.Petunia spp)

مرتضی گلدانی؛ مریم کمالی

دوره 39، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 91-100

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12335

چکیده

به‌منظور بررسی اثر کودهای آلی بر جبران خسارت ناشی از تنش خشکی بر صفات موروفولوژیک و فیزیولوژیک توده اطلسی ایرانی آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر کودهای آلی بر جبران خسارت ناشی از تنش خشکی بر صفات موروفولوژیک و فیزیولوژیک توده اطلسی ایرانی آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری، (آبیاری بر اساس 100 درصد ظرفیت زراعی به میزان 360 سی‌سی (D1)، 50 درصد ظرفیت زراعی به میزان 180 سی‌سی (D2) و 25 درصد ظرفیت زراعی به میزان 90 سی‌سی (D3)) و 4 تیمار بستر کاشت (شاهد، کمپوست، ورمی‌کمپوست و دامی) بود. نتایج نشان داد اثر ساده استفاده از تیمارهای کودی بر صفات وزن‌ تر گل، طول، قطر و تعداد گل، محتوای رطوبت نسبی و شاخص پایداری غشاء معنی‌دار است. برهمکنش دو عامل مورد بررسی نیز بر صفات وزن تر ساقه و گل، تعداد و طول گل، سطح برگ، حداکثر عملکرد کوانتومی فتوسیستم II، محتوای رطوبت نسبی و شاخص پایداری غشا معنی‌دار شد. تیمار دامی در شرایط آبیاری با 25 درصد ظرفیت زراعی (D3) طول گل را نسبت به شاهد 14 درصد افزایش داد و در 50 درصد ظرفیت زراعی (D2) میزان پایداری غشاء در بستر دارای کود ورمی‌کمپوست 62 درصد بود که نسبت به شاهد تیمارهای کودی در همین سطح از آبیاری، 67 درصد افزایش داشت. به ‌نظر می‌رسد اسفاده از کودهای دامی و ورمی‌کمپوست در بهبود اثرات سوء ناشی از کم آبیاری مؤثر باشند.

بررسی اثر محلول‌پاشی نانو کلات روی و سولفات روی بر خصوصیات مرفولوژیکی گیاه دارویی ریحان مقدس (Ocimum sanctum)

زهره مقیمی پور؛ محمد محمودی سورستانی؛ ناصر عالم زاده انصاری؛ زهرا رمضانی

دوره 38، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 41-53

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11446

چکیده

ریحان مقدس گیاهی بوتهای و چندساله از خانواده نعناعیان میباشد. از بخشهای هوایی این گیاه در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی- بهداشتی و عطر سازی استفاده میشود. برگهای این گیاه حاوی 5/0-5/1 درصد اسانس ... بیشتر ریحان مقدس گیاهی بوتهای و چندساله از خانواده نعناعیان میباشد. از بخشهای هوایی این گیاه در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی- بهداشتی و عطر سازی استفاده میشود. برگهای این گیاه حاوی 5/0-5/1 درصد اسانس است و ترکیبات اصلی اسانس آن اوژنول، متیل اوژنول، کارواکرول، استراگول و اُکالیپتول میباشد. به منظور ارزیابی تاثیر محلولپاشی عنصر روی بر خصوصیات مرفولوژیکی ریحان مقدس، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی، دانشگاه شهید چمران اهواز بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل محلولپاشی با نانوکلات روی (0، 5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر) و سولفات روی (1 و 5/1 گرم در لیتر) بود. محلولپاشی در مرحله 6 یا 8 برگی انجام و در فواصل زمانی 15 روزه تا مرحله گلدهی کامل تکرار گردید. در مرحله تمام گل، صفات مرفولوژیکی شامل ارتفاع گیاه، تعداد شاخههای فرعی، تعداد برگ، اندازه برگ (طول و عرض)، سطح برگ، قطر ساقه، طول گلآذین اصلی، تعداد گلآذین، وزن تر و خشک برگ، ساقه و اندامهوایی اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که اثر محلولپاشی کودهای روی بر تمامی صفات مرفولوژیکی اندازهگیری شده در سطح احتمال 1 درصد معنیدار گردید. بیشترین و کمترین مقدار صفات مذکور به ترتیب در تیمارهای محلولپاشی با غلظت 5/1 گرم در لیتر نانو کلات روی و شاهد مشاهده شد. در مجموع با توجه به عدم تفاوت معنیدار بین تیمارهای 1 و 5/1 گرم در لیتر نانوکلات روی، جهت افزایش صفات مرفولوژیکی گیاه دارویی ریحان مقدس، محلولپاشی با غلظت 1 گرم در لیتر نانو کلات روی پیشنهاد میگردد.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

کلیدواژه‌ها = سطح برگ

مقایسه تاثیر روش‌ها و سطوح مختلف آبیاری و کوددهی بر عملکرد و ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک ذرت علوفه‌ای

چکیده

بررسی واکنش‌های رشدی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا به تنش همزمان شوری و کادمیوم

چکیده

بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول پاشی ورمی واش بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی

چکیده

ارزیابی تحمل به شوری دانهال‌های پسته با بررسی رشد، آسیب‌های اکسیداتیو و ترکیب عناصر معدنی

چکیده

ارزیابی اثر بسترهای کشت حاوی ورمی‌کمپوست، کمپوست و کود دامی تحت شرایط تنش خشکی در گیاه اطلسی ایرانی (.Petunia spp)

چکیده

بررسی اثر محلول‌پاشی نانو کلات روی و سولفات روی بر خصوصیات مرفولوژیکی گیاه دارویی ریحان مقدس (Ocimum sanctum)

چکیده