تولیدات گیاهی

بررسی تأثیر تراکم بوته بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و اسانس گیاه دارویی زوفایی ((Thymbra Spicata

فاطمه ملک ملکی؛ نصرت اله عباسی؛ ابراهیم شریفی عاشور آبادی؛ محمدجواد زارع؛ مهرشاد براری

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 573-586

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30250.1789

چکیده

چکیدهجهت بررسی تغییرات برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی برگ و سرشاخه دو اکوتیپ از گیاه دارویی زوفایی (Thymbra spicata) در پاسخ به تغییر تراکم بوته، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل ... بیشتر چکیدهجهت بررسی تغییرات برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی برگ و سرشاخه دو اکوتیپ از گیاه دارویی زوفایی (Thymbra spicata) در پاسخ به تغییر تراکم بوته، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در سال زراعی 1396-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه تراکم کشت (فاصله روی ردیف 20، 30 و 45 سانتی‌متر) و دو اکوتیپ بومی گیاه زوفایی از ارتفاعات زاگرس ایلام (ملکشاهی و سومار) بودند. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش میزان ترکیبات آنتی‌اکسیدانتی، رنگیزه‌های فتوسنتزی ( a، b و کل)، کارتنوئید، آنتوسیانین، و درصد اسانس به‌صورت معنی‌دار؛ تحت تأثیر اکوتیپ و تراکم کاشت قرار گرفتند. به‌طوری‌که بیشترین میزان فنل و فلاونوئید کل به‌ترتیب (64/91 میلی‌گرم اسید گالیک در گرم وزن خشک) و (20/5 میلی‌گرم کوئرستین در گرم وزن خشک برگ) در فاصله روی ردیف 20 و 30 سانتی‌متر مشاهده شد و با کاهش تراکم بوته میزان فنل و فلاونوئید کل به‌ترتیب 2/7 و 12 درصد کاهش یافتند. فاصله روی ردیف 30 سانتی‌متر، موجب افزایش میزان کلروفیل a وb به میزان 14 تا 16 درصد و کارتنوئید به میزان 10 درصد گردید. بیشترین میزان آنتوسیانین (5/2 میکروگرم بر گرم وزن تر) در فاصله روی ردیف 20 سانتی‌متر مشاهده شد که با کاهش تراکم 10 درصد کاهش نشان داد. بیشترین درصد و عملکرد اسانس در فاصله روی ردیف 20 سانتی‌متر (38/91 کیلوگرم در هکتار) و اکوتیپ ملکشاهی (5/87 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد که با افزایش فاصله روی ردیف، درصد و عملکرد اسانس به‌ترتیب 6 و 13 درصد کاهش یافت. اکوتیپ ملکشاهی در مقایسه با اکوتیپ سومار از محتوای بیشتری از رنگیزه‌های فتوسنتزی، فنل و فلاونوئید کل، کارتنوئید، آنتوسیانین و درصد و عملکرد اسانس برخوردار بود.

تأثیر محلول‌پاشی مس، سیلیسیم، قارچ‌کش ایپرودیون-کاربندازیم و ورمی‌واش بر کیفیت میوه انار رقم شهوار

رمضانعلی حسینیان رستمی؛ حسین صادقی؛ کامران قاسمی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 319-330

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31943.1876

چکیده

چکیدهترکیدگی میوه‌ی انار و بیماری‌های قارچی مرتبط با آن میوه، از مسائل مهم کشت و پرورش این محصول به‌ویژه در مناطق مرطوب است. این تحقیق به منظور بررسی اثر نانوکلات مس و سیلیسیم به همراه دو قارچ‌کش‌ ... بیشتر چکیدهترکیدگی میوه‌ی انار و بیماری‌های قارچی مرتبط با آن میوه، از مسائل مهم کشت و پرورش این محصول به‌ویژه در مناطق مرطوب است. این تحقیق به منظور بررسی اثر نانوکلات مس و سیلیسیم به همراه دو قارچ‌کش‌ ورمی‌واش و رورال تی‌اس بر کاهش ترکیدگی و کیفیت میوه انار رقم شهوار در یک باغ تجاری در شهر سورک، استان مازندران، در بهار و تابستان 1396 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل 1- تغذیه معدنی (در چهار سطح شاهد، نانوکلات مس، سیلیسیم و مس + سیلیسیم) و 2- قارچ‌کش (در دو سطح روروال تی‌اس و ورمی‌واش) بودند. محلول‌پاشی تیمارهای تغذیه‌ای در چهار نوبت به فاصله 15 روز و تیمارهای قارچ‌کش در سه نوبت به فاصله 20 روز انجام شد. نتایج این آزمایش نشان داد که بیشترین میزان تبدیل گل به میوه (73/6 درصد) و وزن خشک میوه (78/49 گرم) در تیمار ورمی‌واش+سیلیسیم حاصل شد. کمترین میزان آلودگی بصری میوه هم در تیمار مس + سیلیسیم مشاهده شد. تیمار سیلیسیم + مس و سیلیسیم به تنهایی باعث گردید تعداد میوه‌های ترک‌خورده نسبت به شاهد کاهش معنی‌داری یابد. بیشترین میزان رنگیزه آنتوسیانین نیز در تیمار ورمی‌واش + سیلیسیم + مس مشاهده شد. درصد مهار رادیکال‌های آزاد در تمامی تیمارهای انجام‌شده نسبت به شاهد بیشتر بود. جمع‌بندی نهایی نشان داد ورمی‌واش + مس + سیلیسیم موجب افزایش تعداد و کیفیت میوه انار شد.

بررسی شاخص‌های فیزیولوژیکی در پاسخ به تنش سرما در گوجه‌فرنگی وحشی (Solanum habrochaites) جهت غربالگری لاین‌های متحمل به سرما

زهرا نعمتی؛ سید حسین نعمتی؛ امین میرشمسی کاخکی؛ جعفر نباتی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 395-406

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31274.1833

چکیده

چکیدهبه ‌منظور تعیین ویژگی‌های تحمل به سرما و غربالگری لاین‌های گوجه‌فرنگی حساس به سرما، این مطالعه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل صادفی با چهار تکرار در سال 1397 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام ... بیشتر چکیدهبه ‌منظور تعیین ویژگی‌های تحمل به سرما و غربالگری لاین‌های گوجه‌فرنگی حساس به سرما، این مطالعه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل صادفی با چهار تکرار در سال 1397 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عوامل آزمایش شامل دو سطح تنش سرما (صفر و دو درجه سانتی‌گراد) و سه لاین گوجه‌فرنگی (LA1777، LA3969 و LA4024) بودند. نتایج نشان داد در شرایط تنش سرما لاین وحشی LA1777 کمترین میزان نشت الکترولیت و مالون‌دی‌آلدئید (MDA) را نسبت به لاین حساس LA4024 نشان داد. میزان MDA در لاین LA4024 در دمای دو درجه سانتی‌گراد 46 درصد و در دمای صفر درجه سانتی‌گراد 36 درصد بیشتر از لاین LA1777 بود. مهارفعالیت رادیکال DPPH در لاین متحمل LA1777 در دماهای دو و صفر به‌ترتیب 43 و 45 درصد بیشتر از لاین حساس LA4024 بود. میزان آنتوسیانین در لاین‌هایLA1777 و LA3969، 49 درصد بیشتر از لاین LA4024 در دمای صفر درجه سانتی‌گراد بود. فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در شرایط تنش سرما در لاین LA1777 که متحمل به سرما است بالاتر از دو لاین دیگر بود که حاکی از سیستم محافظتی قوی‌تر این لاین در به دام انداختن پراکسیدهیدروژن است. بعداز تنش سرما لاین LA1777 و LA3969 به‌ترتیب بالاترین بیشینه‌ی کارایی پتانسیل فتوسیستمII را در شرایط سازگار شده با نور (F'v/F'm) داشتند، که احتمالاً می‌تواند دلیل ثبات بالاتر غشای سلولی باشد. به‌طورکلی نتایج نشان داد که به جای تنش طولانی مدت در دمای چهار درجه سانتی‌گراد می‌توان از روش تنش کوتاه مدت به‌منظور غربالگری سریع لاین‌های گوجه‌فرنگی برای به‌گزینی تحمل به سرما استفاده کرد.

تأثیر سطوح مختلف کود محرک رشد حاوی عصاره جلبک و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و مواد مؤثره زعفران

سکینه خندان ده ارباب؛ محمد حسین امینی فرد؛ حمید رضا فلاحی؛ حامد کاوه

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 213-226

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26492.1630

چکیده

چکیدهبه ‌منظور بررسی تأثیر کود محرک رشد و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و محتوای مواد مؤثره زعفران sativus L.)(Crocusآزمایشی در سال زراعی 96- 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به‌صورت ... بیشتر چکیدهبه ‌منظور بررسی تأثیر کود محرک رشد و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و محتوای مواد مؤثره زعفران sativus L.)(Crocusآزمایشی در سال زراعی 96- 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل کود محرک رشد حاوی 16 درصد عصاره جلبک با مقادیر صفر، 15 و 30 لیتر در هکتار به‌صورت غوطه‌وری بنه و مصرف در آب آبیاری) و وزن بنه مادری (4- 1/0، 8- 1/4 و12- 1/8 گرم) بودند.کاربرد کود زیستی اثر معنی‌داری بر عملکرد گلبرگ، مقدار کاروتنوئید و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گلبرگ (محتوای آنتی‌اکسیدان کل و آنتوسیانین) و مواد مؤثره کلاله (پیکروکروسین، سافرانال و کروسین) داشت. بیشترین مقدار عملکرد گلبرگ (027/0 گرم در بوته)، محتوای کاروتنوئید (83/1 میلی‌گرم در گرم وزن تر)، آنتوسیانین (49/24 میلی‌گرم در صد گرم)، آنتی‌اکسیدانت (80/29 درصد)، سافرانال، کروسینو پیکروکروسین از تیمار مصرف 30 لیتر در هکتار کود زیستی به‌دست‌آمد؛ اما در بیشتر صفات تفاوت معنی‌داری بین دو سطح 15 و 30 لیتر در هکتار کود محرک زیستی مشاهده نشد. کمترین مقادیر عملکرد گلبرگ خشک (023/0 گرم در بوته)، کارتنوئید (04/1 میلی‌گرم در گرم وزن تر)، آنتوسیانین (29/22 میلی‌گرم در صد گرم)، آنتی‌اکسیدانت (54/25 درصد)، سافرانال، کروسین و پیکروکروسین نیز از تیمار شاهد به‌دست‌آمد. وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، مقدار آنتوسیانین و کاروتنوئید گلبرگ و میزان سافرانال کلاله تأثیر معنی‌داری داشت و با افزایش وزن بنه، مقدار این صفات افزایش پیدا کرد. اثر متقابل کود محرک زیستی و وزن بنه مادری بر صفات مورد مطالعه معنی‌دار نبود. در مجموع، مصرف کود محرک زیستیِ تکامین آلگا و همچنین کاربرد بنه‌های مادری با وزن 12-1/8 گرم به بهبود خصوصیات کیفی زعفران منجر شد.

ارتباط شاخص‌های رنگ با ویژگی‌های شیمیایی میوه در ارقام سیب گوشت قرمز و سفید

میترا جباری؛ محمد مهدی شریفانی؛ احد یامچی

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 359-372

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.23071.1506

چکیده

چکیدهرنگ سطحمیوهیکیازعواملمهمدر ارزیابیکیفیو ویژگی‌های ظاهری در میوه محسوبمی‌شود، که اولین مؤلفه پذیرش توسط مشتری است.مطالعه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با 12 رقم سیب بومی و وارداتی در سه تکرار در ... بیشتر چکیدهرنگ سطحمیوهیکیازعواملمهمدر ارزیابیکیفیو ویژگی‌های ظاهری در میوه محسوبمی‌شود، که اولین مؤلفه پذیرش توسط مشتری است.مطالعه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با 12 رقم سیب بومی و وارداتی در سه تکرار در سال 1395 و در آزمایشگاه فیزیولوژی گروه باغبانی انجام شد. در این پژوهش، خصوصیات کیفی شامل آنتوسیانین پوست و گوشت میوه، قند کل، شاخص طعم، pH و هدایت‌الکتریکی و شاخص‌های مربوط به رنگ شامل شاخص روشنایی (L)، شاخص قرمزی (a) و شاخص زردی (b)، هیو (H) و کروما (C) برای هریک از ارقام سیب اندازه‌گیری شد.نتایج نشان داد بیشترین میزان شاخص قرمزی (31) و کروما پوست (4/33) و قرمزی گوشت میوه (83/27) در رقم مازند2، بیشترین میزان هیو پوست (22/87)، روشنایی (67/89) وهیو گوشت (22/87) در رقم گالا و بیشترین میزان روشنایی (03/86) و زردی پوست میوه (83/26) و زردی گوشت میوه (8/20) در رقم گلدن دلیشز مشاهده شد و همچنین بیشترین مقدارآنتوسیانین پوست (07/1 مول بر گرم وزن‌تر) در رقم رددلیشز و آنتوسیانین گوشت در رقم مازند2 (16/0 مول بر گرم وزن‌تر) به دست آمد. بالاترین میزان شاخص طعم در رقم شاهرود 10(31/80 درصد)، و بیشترین میزان قند کل (35/2250 میلی‌گرم در گرم وزن‌تر) در رقم رددلیشز، EC آب‌میوه (10/6 دسی‌زیمنس/متر) در رقم گل قرمز و pH آب‌میوه (36/5) در رقم گلاب کهنز مشاهده شد. بیشترین همبستگی مثبت در ارقام گوشت قرمز مربوط به آنتوسیانین پوست و گوشت میوه (99/0) و در سایر ارقام بیشترین همبستگی مربوط به روشنایی و زردی پوست (92/0) بود. طبق نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان گفت شاخص قرمزی با مقدار آنتوسیانین میوه، شاخص طعم میوه با هیو پوست، مقدار روشنایی با زردی پوست میوه و هدایت الکتریکی با مقدار قند میوه در ارتباط بود. شاخص زردی (b) با آنتوسیانین پوست و گوشت ارتباط منفی معنی‌دار داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که تفاوت‌های روشن در شاخص‌های رنگ بین ارقام گوشت قرمز و سایر ارقام وجود داشت.

اثر دمای انبار و نوع بسته بندی بر ماندگاری میوه تمشک سیاه وحشی تابستانه

مهدی حدادی نژاد؛ کامران قاسمی؛ امیرعلی محمدی

دوره 40، شماره 2 ، شهریور 1396، ، صفحه 99-112

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.19095.1376

چکیده

تمشک سیاه به علت فسادپذیری سریع و عمر کوتاه پس از برداشت، امکان نگهداری به مدت طولانی را ندارد. جهت ارزیابی شرایط بهینه نگهداری تمشک، سه سطح دمای نگهداری (صفر، 4 و 25 درجه سلسیوس) و دو نوع بسته‌بندی (ظروف ... بیشتر تمشک سیاه به علت فسادپذیری سریع و عمر کوتاه پس از برداشت، امکان نگهداری به مدت طولانی را ندارد. جهت ارزیابی شرایط بهینه نگهداری تمشک، سه سطح دمای نگهداری (صفر، 4 و 25 درجه سلسیوس) و دو نوع بسته‌بندی (ظروف تجدیدپذیر و پلاستیک تجدیدناپذیر) طی چهارده روز مقایسه شدند. صفات مختلف کیفی در قالب کیفیت ظاهری، کیفیت خوراکی و ارزش غذایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد وزن میوه ها طی مدت نگهداری در ظروف و دمای مختلف کاهش یافت. با گذشت زمان علاوه بر وزن، رنگ، عطر، طعم و بازارپسندی میوه نیز کاهش یافت. کیفیت ظاهری میوه‌ها در دمای صفر درجه سلسیوس در ظرف پلاستیکی بهتر از ظرف تجدیدپذیر بود و مواد جامد محلول در ظرف تجدیدپذیر به طور معنی‌داری بیشتر از ظرف پلاستیکی بود. بیشترین میزان فنل کل (به مقدار 33/62 گرم گالیک اسید در گرم آب میوه) در روز سوم، دمای چهار درجه سلسیوس و در ظرف پلاستیکی ثبت شد. دمای صفر درجه سانتی‌گراد، در هر دو ظرف، نسبت به دو دمای دیگر، میزان کاهش فلاونوئید کمتری را نشان داده است. میزان آنتوسیانین در طول آزمایش روند کاهشی نشان داد بطوریکه در دمای صفر درجه سانتی‌گراد از 99/224 در روز نخست به 89/57 و 73/90 میلی‌گرم سیانیدین در لیتر آب میوه به ترتیب در ظروف تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر در روز چهاردهم رسید اثر مثبت دمای صفر درجه در نگهداری تمشک سیاه کاملا معنی‌دار بوده است.

اثر اسید آسکوربیک برخصوصیات کمی و کیفی ژنوتیپ‌های "برگ موجی" و "برگ صاف" آلترنانترا (Alternanthera repens) تحت تنش شوری

داریوش پورقاسمی؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ مهرانگیز چهرازی

دوره 38، شماره 2 ، شهریور 1394، ، صفحه 65-76

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11254

چکیده

به منظور بررسی اثر اسید آسکوربیک به عنوان یک آنتی‌اکسیدان مهم در کاهش خسارت شوری، پژوهشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز، روی گیاه آلترنانترا ژنوتیپ های "برگ موجی" و "برگ صاف" در سال 1392 انجام ... بیشتر به منظور بررسی اثر اسید آسکوربیک به عنوان یک آنتی‌اکسیدان مهم در کاهش خسارت شوری، پژوهشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز، روی گیاه آلترنانترا ژنوتیپ های "برگ موجی" و "برگ صاف" در سال 1392 انجام شد. سطوح 0، 5/0 و یک میلی مولار اسید آسکوربیک به‌صورت هفتگی بر روی گیاهانی که تحت شرایط شاهد (0)، 30، 60 و 90 میلی مولار کلرید سدیمقرار داشتند، محلول‌پاشی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار صورت پذیرفت. گیاهان در شرایط هیدروپونیک و محلول غذایی هوگلند کشت شدند. نتایج نشان داد شوری به طور معنی‌داری بر تمامی صفات مرفولوژیکی (طول گیاه، قطر گیاه و سطح برگ)، فیزیولوژیکی (نشت الکترولیت، محتوای نسبی‌آب برگ، وزن تر و وزن خشک قسمت هوایی) و بیوشیمیایی (کلروفیل کل، پرولین و آنتوسیانین) تأثیر داشت. طول ساقه در ژنوتیپ "برگ صاف" از 100% به 28% و در ژنوتیپ "برگ موجی" از 100% به 50% در شوری 90 میلی مولار رسید. کاربرد اسید آسکوربیک باعث کاهش نشت الکترولیت در سطح بالای شوری گردید. کمترین میزان نشت الکترولیت و بیشترین میزان کلروفیل کل در تیمار بدون شوری و اسید آسکوربیک 5/0 میلی مولار ، بیشترین محتوای نسبی آب برگ در تیمار بدون شوری و یک میلی مولار اسید آسکوربیک، بیشترین میزان پرولین در تیمار شوری 90 میلی مولار و اسید آسکوربیک یک میلی مولار و بیشترین میزان آنتوسیانین در تیمار شوری 90 میلی مولار و اسید آسکوربیک صفر به‌دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که گیاه آلترنانترا به طور نسبی به شوری متحمل بوده و ژنوتیپ "برگ موجی" نسبت به "برگ صاف" مقاومت بیشتری نشان داده است. براساس نتایج حاصل اسید آسکوربیک توانست مقاومت به شوری را افزایش دهد.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

کلیدواژه‌ها = آنتوسیانین

بررسی تأثیر تراکم بوته بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و اسانس گیاه دارویی زوفایی ((Thymbra Spicata

چکیده

تأثیر محلول‌پاشی مس، سیلیسیم، قارچ‌کش ایپرودیون-کاربندازیم و ورمی‌واش بر کیفیت میوه انار رقم شهوار

چکیده

بررسی شاخص‌های فیزیولوژیکی در پاسخ به تنش سرما در گوجه‌فرنگی وحشی (Solanum habrochaites) جهت غربالگری لاین‌های متحمل به سرما

چکیده

تأثیر سطوح مختلف کود محرک رشد حاوی عصاره جلبک و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و مواد مؤثره زعفران

چکیده

ارتباط شاخص‌های رنگ با ویژگی‌های شیمیایی میوه در ارقام سیب گوشت قرمز و سفید

چکیده

اثر دمای انبار و نوع بسته بندی بر ماندگاری میوه تمشک سیاه وحشی تابستانه

چکیده

اثر اسید آسکوربیک برخصوصیات کمی و کیفی ژنوتیپ‌های "برگ موجی" و "برگ صاف" آلترنانترا (Alternanthera repens) تحت تنش شوری

چکیده