تولیدات گیاهی - فهرست مقالات

اثر تنش غرقابی در مرحله سه برگی بر رشد و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی گندم نان (.Triticum aestivum L)

سید بشیر فاضلی؛ موسی مسکرباشی؛ افراسیاب راهنما

دوره 46، شماره 2 ، شهریور 1402

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.42792.2072

چکیده

تنش غرقابی هر ساله باعث آسیب‌های جدی به محصول مهم و راهبردی گندم در سرتاسر جهان می‌شود و به احتمال زیاد با تغییر اقلیم این آسیب‌ها رو به افزایش است. در بسیاری از موارد تنش غرقابی به علل گوناگون در مراحل ... بیشتر تنش غرقابی هر ساله باعث آسیب‌های جدی به محصول مهم و راهبردی گندم در سرتاسر جهان می‌شود و به احتمال زیاد با تغییر اقلیم این آسیب‌ها رو به افزایش است. در بسیاری از موارد تنش غرقابی به علل گوناگون در مراحل ابتدایی رشد این گیاه رخ می-دهد. گزارش‌های متعددی در مورد وجود تفاوت در میزان تحمل تنش غرقابی در ارقام و ژنوتیپ‌های مختلف گندم وجود دارد، ولی تا کنون از این تفاوت‌ها به طور کامل بهره برداری نشده است. جهت بررسی اثر تنش غرقابی بر عملکرد ماده خشک اندام هوایی، غلظت رنگدانه‌های فتوسنتزی، میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان، غلظت مالون دی‌آلدئید و محتوی کارتنوئید، این پژوهش طراحی و اجرا شد. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. اعمال تنش در مرحله سه برگی و در سه سطح شاهد (بدون تنش غرقابی)، تنش ملایم (48 ساعت) و تنش شدید (120 ساعت) به عنوان فاکتور‌های اصلی در نظر گرفته شدند، 11 رقم و 10 ژنوتیپ نیز به عنوان فاکتورهای فرعی لحاظ شدند. کشت گیاهان به صورت گلدانی و در فضای باز بود، سطح آب در طی دوره اعمال تنش حدود پنج سانتی‌متر بالاتر از سطح خاک حفظ شد. تنش ملایم و شدید غرقابی به ترتیب منجر به کاهش 06/14 و 37/38 درصدی ماده خشک اندام هوایی شد، که در همه ارقام و ژنوتیپ‌ها معنی‌دار بود. ارقام و ژنوتیپ‌های مختلف پاسخ‌های متفاوتی به تنش غرقابی از خود بروز دادند، به منظور درک بهتر دلایل این تفاوت‌ها از بین 21 رقم و ژنوتیپ، ارقام مهرگان و سارنگ و ژنوتیپ‌های ms 93-16 و ms 93-6 برای مطالعه برخی صفات فیزیولوژی انتخاب شدند. در مجموع تنش غرقابی منجر به کاهش میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی، افزایش غلظت مالون دی آلدئید و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان شد که در این موارد نیز تفاوت‌های بین این ارقام و ژنوتیپ‌ها آشکار بود. به طور کلی ارقامی که در مواجه با تنش غرقابی سطح بالاتری از فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان را داشتند، توانستند با آسیب کمتری به ساختار غشای سلولی (با توجه به میزان غلظت مالون دی‌آلدئید) و رنگدانه‌های فتوسنتزی از دوره تنش عبور کرده و درصد کاهش کمتری در ماده خشک را از خود نشان دادند. رقم مهرگان با وجود کاهش شدید عملکرد ماده خشک اندام هوایی در مواجه با تنش غرقابی، در هر سه سطح تنش به طور معنی‌داری دارای بیشترین عملکرد ماده خشک نسبت به سایر ارقام و ژنوتیپ‌ها بود. بین پاسخ فیزیولوژی به تنش شدید و تنش ملایم نیز تفاوت هایی وجود داشت، به عنوان مثال در همه ارقام مورد بررسی فقط تنش شدید توانست منجر به افزایش معنی‌دار فعالیت آنزیم پراکسیداز شود، ولی در مورد کاتالاز در ارقام متحمل تنش ملایم نیز منجر به افزایش معنی‌دار فعالیت آنزیم کاتالاز شد.

مشاهده مقاله

بررسی واکنش‌های رشدی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا به تنش همزمان شوری و کادمیوم

محدثه شمس الدین سعید؛ نسیبه پور قاسمیان

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 459-474

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.36646.1967

چکیده

چکیدههدف این آزمایش بررسی تأثیر همزمان دو تنش شوری و کادمیوم بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا بود. به این منظور، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی ... بیشتر چکیدههدف این آزمایش بررسی تأثیر همزمان دو تنش شوری و کادمیوم بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا بود. به این منظور، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با چهار تکرار در گلخانه آموزشی پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر رفسنجان در سال زراعی 1397 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح مختلف تنش شوری خاک (صفر، 6، 12 و 18 دسی‌زیمنس بر متر) و کادمیوم (صفر، 1، 5 و 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) بود. نتایج نشان داد صفات وزن خشک شاخه‌های جانبی، وزن خشک برگ و ساقه و سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ، میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، غلظت آهن، روی، کلسیم و منیزیم برگ با افزایش شوری به 18 دسی‌زیمنس بر متر به‌ترتیب 8/56، 01/48، 50، 09/46، 21، 76/53، 91/56، 75/53، 21/51، 9/07،5/73، 8/51، 17/0 و 26/0 درصد کاهش یافتند. با افزایش غلظت کادمیوم از صفر به 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک وزن خشک شاخه‌های جانبی، برگ، ساقه، سطح برگ، غلظت روی و منیزیم به‌ترتیب 32/24، 89/31، 45/28، 24/41، 70/28 و 12/0 درصد کاهش یافتند اما غلظت کادمیوم برگ نسبت به تیمار شاهد 7/1 برابر و غلظت آهن برگ 3/37 درصد افزایش یافتند. میزان فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددسموتاز، پراکسیداز، کاتالاز تحت اثر متقابل معنی دار تنش شوری و کادمیوم قرار گرفتند و فعالیت آن‌ها در تیمار تنش همزمان شوری 18 دسی‌زیمنس بر متر و غلظت 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک کادمیوم به‌ترتیب 83/1، 4/1 و 7/4 برابر تیمار شاهد بود. بیشترین ماده خشک کوشیا در هر یک از تیمارهای تنش شوری و کادمیوم متعلق به تیمار شاهد بود و کمترین مقدار ماده خشک از تیمار 18 دسی‌زیمنس بر متر شوری و 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم کادمیوم در خاک به‌دست آمد.

بررسی تأثیر تراکم بوته بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و اسانس گیاه دارویی زوفایی ((Thymbra Spicata

فاطمه ملک ملکی؛ نصرت اله عباسی؛ ابراهیم شریفی عاشور آبادی؛ محمدجواد زارع؛ مهرشاد براری

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 573-586

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30250.1789

چکیده

چکیدهجهت بررسی تغییرات برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی برگ و سرشاخه دو اکوتیپ از گیاه دارویی زوفایی (Thymbra spicata) در پاسخ به تغییر تراکم بوته، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل ... بیشتر چکیدهجهت بررسی تغییرات برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی برگ و سرشاخه دو اکوتیپ از گیاه دارویی زوفایی (Thymbra spicata) در پاسخ به تغییر تراکم بوته، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در سال زراعی 1396-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه تراکم کشت (فاصله روی ردیف 20، 30 و 45 سانتی‌متر) و دو اکوتیپ بومی گیاه زوفایی از ارتفاعات زاگرس ایلام (ملکشاهی و سومار) بودند. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش میزان ترکیبات آنتی‌اکسیدانتی، رنگیزه‌های فتوسنتزی ( a، b و کل)، کارتنوئید، آنتوسیانین، و درصد اسانس به‌صورت معنی‌دار؛ تحت تأثیر اکوتیپ و تراکم کاشت قرار گرفتند. به‌طوری‌که بیشترین میزان فنل و فلاونوئید کل به‌ترتیب (64/91 میلی‌گرم اسید گالیک در گرم وزن خشک) و (20/5 میلی‌گرم کوئرستین در گرم وزن خشک برگ) در فاصله روی ردیف 20 و 30 سانتی‌متر مشاهده شد و با کاهش تراکم بوته میزان فنل و فلاونوئید کل به‌ترتیب 2/7 و 12 درصد کاهش یافتند. فاصله روی ردیف 30 سانتی‌متر، موجب افزایش میزان کلروفیل a وb به میزان 14 تا 16 درصد و کارتنوئید به میزان 10 درصد گردید. بیشترین میزان آنتوسیانین (5/2 میکروگرم بر گرم وزن تر) در فاصله روی ردیف 20 سانتی‌متر مشاهده شد که با کاهش تراکم 10 درصد کاهش نشان داد. بیشترین درصد و عملکرد اسانس در فاصله روی ردیف 20 سانتی‌متر (38/91 کیلوگرم در هکتار) و اکوتیپ ملکشاهی (5/87 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد که با افزایش فاصله روی ردیف، درصد و عملکرد اسانس به‌ترتیب 6 و 13 درصد کاهش یافت. اکوتیپ ملکشاهی در مقایسه با اکوتیپ سومار از محتوای بیشتری از رنگیزه‌های فتوسنتزی، فنل و فلاونوئید کل، کارتنوئید، آنتوسیانین و درصد و عملکرد اسانس برخوردار بود.

ارزیابی سطوح مختلف آبیاری و بستر کشت بر شاخص‌های رشد گل رز شاخه بریده (Rosa hybrida cv. Samurai) در شرایط کشت بدون خاک

مهین آلبوغبیش؛ علی تهرانی فر؛ مجید زرگریان؛ علی دولتخواهی

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 601-612

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.32029.1858

چکیده

چکیدهبه منظور ارزیابی سطوح مختلف آبیاری و بستر کشت بر شاخص‌های رشد گل رز شاخه بریده رقم سامورایی در شرایط کشت بدون خاک، این پژوهش به‌صورت آزمایش کرتهای خرد شده بر پایه‌ی طرح بلوک کامل تصادفی با چهار ... بیشتر چکیدهبه منظور ارزیابی سطوح مختلف آبیاری و بستر کشت بر شاخص‌های رشد گل رز شاخه بریده رقم سامورایی در شرایط کشت بدون خاک، این پژوهش به‌صورت آزمایش کرتهای خرد شده بر پایه‌ی طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1397 انجام شد. تیمارها در این پژوهش شامل چهار سطح رژیم آبی (60، 80، 100 و 120درصد نیاز آبیاری) به‌عنوان کرت اصلی و سه بستر کشت (پرلیت، پرلیت-کوکوپیت با نسبت حجمی 3:1 و پرلیت-ورمی‌کولیت با نسبت حجمی 3:1) به‌عنوان کرت فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد که، گیاهان واقع در رژیم‌ آبیاری 100 درصد (شاهد) و 120 درصد به دلیل فراهم شدن میزان بهینه آب مصرفی و عناصر غذایی کافی، عملکرد بهتری از نظر طول شاخه گل، وزن‌ تر و خشک شاخه گل، قطر ساقه و قطر غنچه گل، تعداد شاخه گل برداشت شده، محتوای نسبی آب برگ و محتوای کلروفیل a نسبت به گیاهان واقع در شرایط تنش آبی دارا بودند؛ این در حالی است که تنش آبی بر صفت طول غنچه گل متاثر نشد. هم‌چنین اثر بستر کشت بر تمامی صفات اندازه‌گیری شده به استثنای طول شاخه معنی‌دار نشد. علاوه بر این بر همکنش تیمار رژیم آبی در بستر کشت بر هیچ یک از صفات اندازه‌گیری شده به جز قطر غنچه گل، اثر معنی‌داری نداشت. به‌طور‌کلی تأمین بهینه آب مصرفی منجر به بهبود صفات رویشی و فیزیولوژیکی در گیاه شد؛ بنابراین در شرایط کشت بدون خاک گل رز رقم سامورایی، تیمار 100 درصد (شاهد) و 120 درصد نیاز آبیاری به‌عنوان مناسب‌ترین سطوح رژیم آبی در شرایط اقلیمی مشهد پیشنهاد می‌شوند.

بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول پاشی ورمی واش بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی

لیلا مرادی دستجردی؛ سپیده کلاته جاری؛ فواد فاتحی؛ مرضیه قنبری جهرمی

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 195-210

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.29791.1773

چکیده

به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول‌پاشی ورمی‌واش بر گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه عامل؛ مایکوریزا آربسکولار ... بیشتر به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول‌پاشی ورمی‌واش بر گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه عامل؛ مایکوریزا آربسکولار در دو سطح (تلقیح با مایکوریزا و بدون تلقیح)، محلول‌پاشی ورمی‌واش در چهار سطح (0، 50، 100 و 200 پی‌پی‌ام) و تنش خشکی در سه سطح رطوبتی (آبیاری بر اساس 40، 70 و 100 درصد ظرفیت زراعی) در سه تکرار در گلخانه و آزمایشگاه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق شامل ارتفاع بوته، تعداد و سطح برگ، قطر و تعداد گل، وزن تر و خشک اندام هوایی، محتوای کلروفیل، کاروتنوئید و مقدار عناصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر در برگ بود. تنش خشکی سبب افزایش کربوهیدرات برگ شد. بیشترین مقدار کربوهیدرات برگ با 32/46 میلی‌گرم بر گرم در تیمار 40 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. مایکوریزا آربسکولار سبب افزایش تعداد و قطر گل و نیز تعداد و سطح برگ شد. محلول-پاشی ورمی‌واش بر قطر گل و تعداد گل، عناصر پر مصرف گیاه تأثیر معنی‌داری داشت. نتایج مقایسه میانگین اثر دوگانه ورمی‌واش در تنش خشکی نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته در تیمار ورمی‏واش 200 پی‏پی‏ام در آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی و کمترین مقدار آن در تیمار ورمی‏واش 50 پی‏پی‏ام تحت آبیاری 40 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. کمترین مقدار کلروفیل a در تیمار آبی 40 درصد ظرفیت زراعی و عدم‏کاربرد قارچ مایکوریزا محاسبه گردید

بررسی تأثیر محلول‌پاشی گلایسین بتائین بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی نعناع (Mentha spicata var. crantz) تحت تنش شوری

زینب جوشن؛ حمید سودائی زاده؛ محمدعلی حکیم زاده اردکانی؛ رستم یزدانی بیوکی؛ ساره خواجه حسینی

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 267-280

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27413.1666

چکیده

چکیدهبه منظور بررسی اثر تنش شوری و محلول‌پاشی گلایسین بتائین بر روی صفات کمی و کیفی گیاه نعناع در سال زراعی 97-1396، آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی، با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه یزد اجرا ... بیشتر چکیدهبه منظور بررسی اثر تنش شوری و محلول‌پاشی گلایسین بتائین بر روی صفات کمی و کیفی گیاه نعناع در سال زراعی 97-1396، آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی، با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه یزد اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل 1- سطوح مختلف کلرید سدیم در چهار سطح شاهد،30، 60 و 90 میلی‌مولار و 2- محلول‌پاشی گلایسین بتائین در 3 سطح صفر، 100 و 200 میلی‌مولار بود. صفات ارتفاع، وزن تر و خشک اندام هوایی، حجم، وزن تر و خشک ریشه، رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a و bو کل)، میزان پروتئین، پرولین و قندهای محلول مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش شوری اثر معنی‌داری بر روی صفات مذکور داشت، به‌طوری‌که با افزایش سطح شوری همه پارامترها به جز رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل b و کل)، پرولین و قندهای محلول کاهش پیدا کرد. شوری باعث کاهش ارتفاع به میزان (47/29 درصد)، وزن تر اندام هوایی (56/49 درصد)، وزن خشک اندام هوایی (87/56 درصد)، حجم ریشه (89/47 درصد)، وزن تر و خشک ریشه (15/52 درصد)، (92/43 درصد)، رنگیزه‌های فتوسنتزی (a) (18 درصد) و (b) (41/29 درصد)، میزان پروتئین (79/17 درصد)، پرولین (98/30 درصد) و همچنین قندهای محلول (58/3 درصد) گردید.کاربرد گلایسین بتائین به‌طوری معنی‌داری اثرات منفی ناشی از تنش شوری را بهبود بخشید، اما باعث کاهش صفات ارتفاع به میزان (16/9 درصد) و کلروفیل b به میزان (31/26 درصد) نسبت به شاهد گردید. همچنین اثرات متقابل تنش شوری و تیمار محلول‌پاشی گلایسین بر روی صفات وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، میزان پرولین، پروتئین (01/0 P <)، حجم ریشه و میزان قندهای محلول (05/0 P <) معنی‌دار گردید. بالاترین مقادیر صفات مورد بررسی در تیمار ترکیبی تنش شوری شاهد و محلول‌پاشی 200 میلی‌مولار گلایسین بتائین به‌دست‌آمد.

ارزیابی اثر تغذیه تلفیقی بر عملکرد کمی و درصد اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis)

محمدرضا میرزاجانی؛ مجید مجیدیان؛ غلامرضا محسن آبادی

دوره 42، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 469-482

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.25695.1594

چکیده

چکیدهیکــی از نیازهــای مهــم در برنامه‌ریزی زراعی به‌منظور حصول عملکرد بالا و کیفیت مطلوب به‌ویژه در گیاهان دارویی ارزیابی سیســتم‌های مختلف تغذیه گیاه اســت. با روش صحیح افزایش حاصلخیزی خاک و تغذیه ... بیشتر چکیدهیکــی از نیازهــای مهــم در برنامه‌ریزی زراعی به‌منظور حصول عملکرد بالا و کیفیت مطلوب به‌ویژه در گیاهان دارویی ارزیابی سیســتم‌های مختلف تغذیه گیاه اســت. با روش صحیح افزایش حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه می‌توان ضمن حفظ محیط‌زیســت، کاهش فرســایش و حفظ تنوع‌زیستی، کارآیی نهاده‌ها را افزایش داد. این پژوهش با هدف ارتقای عملکرد کمی و کیفی گیاه بادرنجبویه با مصرف کودهای زیستی نظیر قارچ میکوریزا، کود فسفاته زیستی و ورمی‌کمپوست مورد بررسی قرار گرفت.آزمایش در بهار و تابستان 1395 در مزرعه تحت پوشش سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان واقع در بخش خشک‌بیجار از توابع شهرستان رشت اجرا شد. در این تحقیق آزمایش به‌صورت فاکتوریل سه عاملی شامل قارچ میکوریزا (M) در دو سطح (عدم تلقیح = M1 و تلقیح = M2)، عامل کود فسفات زیستی (p ) در سه سطح (صفر =p 1، 50 = p 2 و 100 = p 3 کیلوگرم در هکتار) و ورمی‌کمپوست (V) در سه سطح (صفر =V1 ، 5= V2 و 10 =V3 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با هجده تیمار و در سه تکرار انجام شد. همچنین، یک کرت به‌عنوان شاهد کود شیمیایی (مصرف کود شیمیایی اوره 90 کیلوگرم در هکتار، سوپر‌فسفات‌تریپل 90 کیلوگرم در هکتار و سولفات‌پتاسیم 90 کیلوگرم در هکتار) در هر تکرار قرار داده شد و مقایسه آن با تیمارهای میکوریزا، کود فسفات زیستی و ورمی‌کمپوست نیز در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در نظرگرفته شد. بر اساس نتایج این آزمایش، بیشترین، عملکرد برگ، درصد اسانس، عملکرد زیستی، کلروفیل کل و کاروتنوئید در تلقیح با میکوریزا حاصل شد. کود فسفات زیستی در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار در کل صفات اندازه‌گیری شده بهترین نتیجه را داشت. همچنین، بهترین نتیجه در استفاده از 10 تن ورمی‌کمپوست در هکتار در عملکرد بیولوژیک (2/4808 کیلوگرم در هکتار)، درصد اسانس (13/0) و کلروفیل کل (54/1 میلی‌گرم در گرم برگ تازه) به‌دست آمد. اثرات متقابل هم افزایی مثبت نیز روی برخی صفات مذکور مشاهده گردید که می‌توان به اثر متقابل بین تلقیح میکوریزا و فسفات زیستی بر عملکرد برگ، همچنین هم‌افزایی میکوریزا و ورمی‌کمپوست در شاخص عملکرد زیستی اشاره کرد. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، تیمار تلقیح با میکوریزا، مصرف 100 کیلوگرم فسفات زیستی و 10 تن ورمی‌کمپوست درهکتار، می‌تواند شرایط مناسبی را جهت دستیابی به بیشترین عملکرد کمی (5290 کیلوگرم در هکتار) و کیفی (26/0 درصد اسانس) در گیاه بادرنجبویه در یک سیستم زراعی پایدار فراهم آورد.

تاثیر همزیستی سه گونه قارچ میکوریز (Glumos spp.) بر رشد و جذب برخی عناصر غذایی در قلمه‌های ریشه‌دار سه رقم زیتون

محمود اثنی عشری؛ سمیه بهرامی

دوره 41، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 1-14

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.13546

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی اثر تلقیح قلمه‌های ریشه‌دار شده سه رقم زیتون با سه گونه قارچ همزیست از جنس Glomus بر ویژگی‌های رشد، میزان کلروفیل و جذب برخی عناصر غذایی در قلمه‌ها اجرا گردید. مطالعه به‌صورت ... بیشتر این پژوهش به منظور بررسی اثر تلقیح قلمه‌های ریشه‌دار شده سه رقم زیتون با سه گونه قارچ همزیست از جنس Glomus بر ویژگی‌های رشد، میزان کلروفیل و جذب برخی عناصر غذایی در قلمه‌ها اجرا گردید. مطالعه به‌صورت یک آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور، بر پایه‌ی طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی علوم باغبانی دانشگاه بوعلی سینا انجام شد. فاکتور اول ارقام زیتون در سه سطح شامل ’آربکین‘ (R1)، ’کنسروالیا‘ (R2) و ’مُحرم‘ (R3) و فاکتور دوم تلقیح قلمه‌های ریشه‌دار شده با مخلوط‌های متفاوتی از سه گونه قارچ میکوریزادر پنج سطح شامل D1 (G.mosseae+G.intraradices)، G.hoi) D2+G.mosseae)،D3 (G.hoi+G.intraradices)، D4(ترکیب هر سه گونه قارچ) و D5 بدون تلقیح (شاهد) بودند. بر اساس نتایج بیشترین درصد همزیستی R2D2و کمترین آن در تیمارهای D5 هر سه رقم مشاهده گردید. کاربرد قارچ میکوریزا موجب افزایش معنی‌دار برخی ویژگی‌های رشد از جمله ارتفاع و قطر ساقه اصلی نهال، سطح برگ، وزن تر و خشک اندام‌های هوایی و ریشه و نیز محتوای کلروفیل a، b و کل در همه تیمار‌های مایه‌زنی شده نسبت به شاهد گردیدند. همزیستی قارچ‌ها هم‌چنین موجب افزایش معنی‌دار جذب عناصری چون فسفر، پتاسیم، روی و آهن نسبت به شاهد گردید. براساس نتایج حاصل از این مطالعه و اثرات مثبت قارچ میکوریزا روی رشد و جذب عناصر غذایی در نهال‌های زیتون، کاربرد مخلوط قارچ‌های فوق در تولید و پرورش این نهال‌ها توصیه می‌گردد.

مقایسه سیستم کشت مستقیم و نشایی ذرت (Zea mays L.) در تاریخ کاشت معمول و هراکشت

ژاله زارعی؛ حسن حیدری؛ ایرج نصرتی؛ محمود خرمی وفا

دوره 41، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 97-108

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13553

چکیده

پژوهشی به منظور مقایسه سیستم کشت مستقیم و نشایی ذرت در دو تاریخ کاشت زمان معمول و هراکشت در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. آزمایش در سال اول به‌صورت ... بیشتر پژوهشی به منظور مقایسه سیستم کشت مستقیم و نشایی ذرت در دو تاریخ کاشت زمان معمول و هراکشت در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. آزمایش در سال اول به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عامل‌ها شامل سه روش کاشت (بذرکاری، نشاءکاری 4 هفته‌ای و نشاءکاری 6 هفته‌ای) و دو تاریخ کاشت (کشت زود‌هنگام (هراکشت) و کشت زمان معمول) بودند. آزمایش در سال دوم به دو روش نشاءکاری 6 هفته‌ای زود‌هنگام (تیمار برتر سال اول) و بذرکاری زمان معمول (شاهد) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج در سال اول نشان داد که تاریخ کاشت زودهنگام باعث افزایش ارتفاع بوته، شاخص سبزینگی و وزن مخصوص برگ نسبت به تاریخ کاشت زمان معمول شد. هم‌چنین بالاترین وزن خشک تولید شده و نسبت برگ به ساقه مربوط به نشاء 6 هفته‌ای زودهنگام بود. نتایج آزمایش در سال دوم نشان داد که نشاءکاری باعث افزایش تعداد برگ، مقدار کلروفیل، وزن تازه و خشک، سطح برگ، طول بلال، قطر بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، تعداد ردیف در دانه بلال، وزن‌ خشک بلال، عملکرد دانه، وزن صد دانه و وزن گل تاجی در مقایسه با کشت مستقیم شد. بنابراین کشت نشاء شش هفته‌ای ذرت در تاریخ زودهنگام (10 فروردین)، برای افزایش عملکرد دانه و ماده خشک و هم‌چنین زودرس نمودن محصول و عرضه آن به بازار برای شهر کرمانشاه توصیه می‌شود.

تأثیر زئولیت بر ماده خشک ریشه و خصوصیات عملکردی گندم در خاک‌های آلوده به سلاح‌های جنگی و شیمیایی

علی آزوغ؛ سید کیوان مرعشی؛ تیمور بابائی نژاد

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 21-30

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13444

چکیده

امروزه با توجه به اثرات نامطلوب جنگ در جهان و به کارگیری سلاح‌های نامتعارف و آلودگی محیط‌زیست و بر هم‌زدن روابط خاک و گیاه و از سوی دیگر افزایش روزافزون جمعیت کشور و در نتیجه افزایش نیاز بیشتر به تولیدات ... بیشتر امروزه با توجه به اثرات نامطلوب جنگ در جهان و به کارگیری سلاح‌های نامتعارف و آلودگی محیط‌زیست و بر هم‌زدن روابط خاک و گیاه و از سوی دیگر افزایش روزافزون جمعیت کشور و در نتیجه افزایش نیاز بیشتر به تولیدات کشاورزی، لزوم استفاده از اراضی مناطق جنگی درتولید مواد غذایی ضروری می‌باشد. یکی از راه‌حل‌های مؤثر در مدیریت عملکرد گندم در این‌گونه مناطق تأمین سلامت گیاه و در نتیجه سلامت جامعه است. استفاده ازکانی زئولیت یکی از روش‌های پایش عناصر در خاک‌های آلوده می باشد. بدین منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح خاک، آلوده و غیرآلوده به سلاح‌های جنگی و چهار سطح زئولیت شامل صفر، 5/0، 5/1و 5/2 درصد وزنی بود. نتایج نشان داد که تأثیر تیمارهای زئولیت بر وزن خشک ریشه در خاک‌ آلوده و غیرآلوده معنی‌دار بود. وزن خشک ریشه در خاک‌ آلوده در بیشترین سطح کاربردی زئولیت 11/11 و در خاک غیرآلوده93/6 گرم درگلدان بود. همچنین اثر زئولیت بر وزن هزار دانه در خاک‌ آلوده و غیرآلوده معنی‌دار بود. بیشترین وزن هزار دانه در تیمار زئولیت 5/2 درصد خاک‌ آلوده و کم‌ترین مقدار در شرایط عدم کاربرد زئولیت در خاک غیرآلوده حاصل شد. در خاک‌های غیرآلوده اثر تیمار زئولیت بر تعداد دانه در سنبلچه و تعداد سنبلچه در سنبله غیرمعنی‌دار بود. نتایج این تحقیق نشان داد که تأثیر زئولیت بر عملکرد دانه در خاک‌ آلوده و غیرآلوده معنی‌دار است. بیشترین عملکرد دانه در خاک‌ آلوده با کاربرد زئولیت 5/2 درصد (2/63 گرم در گلدان) و کم‌ترین مقدار در خاک غیرآلوده با عدم کاربرد زئولیت (8/8 گرم درگلدان) مشاهده گردید.

تأثیر کاربرد برخی کود‌های آلی و شیمیایی بر صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum- graecum L.)

سودابه مفاخری

دوره 40، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 27-40

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.19128.1378

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی شنبلیله، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار؛ کاربرد عصاره جلبک دریایی (محلول‌پاشی با غلظت ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی شنبلیله، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار؛ کاربرد عصاره جلبک دریایی (محلول‌پاشی با غلظت یک میلی‌گرم در لیتر)، هیومیک‌اسید (محلول در آب آبیاری با غلظت 500 میلی‌گرم در لیتر)‌، کود شیمیایی پرمصرف (نیتروژن، فسفر و پتاس به‌ترتیب به مقدار 08/0‌، 06/0 و 1/0 گرم در کیلوگرم خاک گلدان) و شاهد (بدون استفاده از کود) و 7 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در سال 1395 انجام گرفت. نتایج نشان داد که بالاترین ارتفاع بوته (93/24 سانتی‌متر)، بیشترین وزن تر بوته (66/14 گرم)، بیشترین وزن خشک بوته (73/9 گرم)، بیشترین تعداد نیام در بوته (12/12 عدد) و بالاترین وزن هزار دانه (22/10 گرم)، در حضور کاربرد عصاره جلبک حاصل گردید. در رابطه با صفت تعداد بذر در نیام، تیمارهای عصاره جلبک، هیومیک اسید و کود شیمیایی به لحاظ آماری در یک سطح قرار گرفته و تفاوت معنی‌داری بین آن‌ها مشاهده نشد. هم‌چنین تیمار عصاره جلبک، بیشترین مقدار کلروفیل کل (98/1 میلی‌گرم در گرم برگ تازه)، بالاترین مقدار کلروفیل‌های a و b (به‌ترتیب 3/1 و 68/0 میلی‌گرم در گرم برگ تازه)،‌ بیشترین مقدار اسکوربیک اسید (4/0 میلی‌گرم در 100 گرم برگ تازه)، بالاترین مقدار کارتنوئید (27/0 میلی‌گرم در گرم برگ تازه) و بیشترین درصد اسانس (97/0 درصد) را باعث گردید. به لحاظ آماری تفاوت معنی‌داری بین درصد اسانس تحت تأثیر رژیم‌های کودی مختلف دیده نشد و هر سه کود عصاره جلبک، هیومیک اسید و کود شیمیایی سبب افزایش مقدار اسانس در مقایسه با تیمار شاهد شدند. مصرف هیومیک اسید نیز تأثیر معنی‌داری بر افزایش کلروفیل a و اسید اسکوربیک نشان داد.

ویژگی‌های فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و بیوشیمیایی چهار رقم انجیر خوراکی و دو رقم برانجیر در پاسخ به تنش خشکی

محسن ساجدی؛ محمود اثنی عشری؛ مسلم جعفری؛ الهام اصل مشتاقی

دوره 40، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 101-112

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.18347.1354

چکیده

اثر تنش خشکی روی برخی از ویژگی‌های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شش رقم انجیر (سبز، سیاه، سیاه درشت، شاه‌انجیر، برانجیر ویل و برانجیر پوزدمبالی) طی دو سال مورد ارزیابی قرار گرفت. پژوهش به‌صورت ... بیشتر اثر تنش خشکی روی برخی از ویژگی‌های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شش رقم انجیر (سبز، سیاه، سیاه درشت، شاه‌انجیر، برانجیر ویل و برانجیر پوزدمبالی) طی دو سال مورد ارزیابی قرار گرفت. پژوهش به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و سه سطح تنش خشکی شامل ظرفیت زراعی به‌عنوان شاهد و 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی به‌ترتیب به‌عنوان تنش متوسط و تنش شدید اجرا شد. محتوی رطوبت نسبی آّب برگ، نشت الکترولیت‌ها، میزان کلروفیل، پرولین، پروتئین و کربوهیدرات‌ها، ارتفاع بوته، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی و غلظت پتاسیم و سدیم نیز اندازه‌گیری گردیدند. با افزایش تنش خشکی ارتفاع بوته، وزن تر و خشک ریشه و ساقه کاهش یافت و بیشترین آن در تنش شدید مشاهده شد که با شاهد و تنش متوسط اختلاف معنی‌دار داشت. بیشترین کاهش محتوای نسبی آب برگ مربوط به ارقام سبز و سیاه درشت و بالاترین میزان نشت الکترولیت‌ها مربوط به رقم سیاه بود. کاهش کلروفیل در رقم سبز بیشتر از سایر ارقام بود و کمترین آن در رقم سیاه درشت مشاهده شد. بیشترین تجمع پرولین وکربوهیدرات به‌ترتیب مربوط به رقم برویل و ارقام برانجیر ویل و سیاه بود. هم‌چنین بیشترین کاهش پروتئین در رقم سیاه و سیاه درشت مشاهده شد. حداکثر افزایش در میزان پتاسیم و سدیم مربوط به رقم سیاه درشت بود. بر اساس نتایج به‌دست آمده ارقام سیاه و برانجیر ویل با داشتن برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مشابه، از نظر تحمل به خشکی تقریبا معادل یکدیگر ارزیابی شدند.

اثر باکتری‌های محرک رشد گیاه بر صفات مرفولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی بادرشبو (.Dracocephalum moldavica L)

وفا طرفی؛ عبدالرزاق دانش شهرکی؛ کرامت الله سعیدی

دوره 39، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 57-70

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12055

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر تیمار بیولوژیک بذر با باکتری‌های محرک رشد گیاه بر شاخص‌های مرفولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی بادرشبو، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر تیمار بیولوژیک بذر با باکتری‌های محرک رشد گیاه بر شاخص‌های مرفولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی بادرشبو، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد اجرا گردید. عدم تلقیح باکتریایی به‌عنوان تیمار شاهد و تلقیح جداگانه بذور با باکتری‌های محرک رشد شامل Rhodococcus sp.، Corynebacterium sp.، Mycobacterium sp.، Bacillus sp.،Azotobacter sp. ، Pseudomonas putida، Pseudomonas fluorescensبه‌عنوان تیمارهای باکتریایی در نظر گرفته شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که تیمارهای تلقیح باکتریایی بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد سرشاخه گلدار، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، عملکرد بیولوژیک، سرعت رشد گیاه، سطح برگ، کلروفیل a، کلروفیل b، درصد اسانس و عملکرد اسانس اثر معنی‌داری داشتند. تیمار تلقیح باکتریایی Mycobacterium sp. بیشترین تأثیر را بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌های فرعی، وزن خشک برگ و ساقه، تعداد سرشاخه گلدار، عملکرد بیولوژیک وکلروفیل b داشت. تیمار تلقیح باکتریایی Bacillus sp. بیشترین تأثیر را بر وزن خشک برگ، تعداد سرشاخه گلدار، سطح برگ، درصد و عملکرد اسانس داشت. بیشترین سرعت رشد گیاه و هم‌چنین بالاترین میزان کلروفیل a در تیمار تلقیح باکتریایی Rhodococcus sp. مشاهده گردید. در مجموع تیمارهای Bacillus sp.، Mycobacterium sp.، Rhodococcus sp. و Pseudomonas putida بیشترین تأثیر را بر صفات مورد بررسی داشتند. از آنجا که هدف از تولید اغلب گیاهان دارویی استحصال بالاترین درصد اسانس و عملکرد بیولوژیک می‌باشد، با توجه به نتایج این پژوهش، در مجموع استفاده از تیمارهای تلقیح باکتریایی Bacillus sp. و Mycobacterium sp. به صورت بیوپرایمینگ جهت افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بادرشبو توصیه می‌گردد.

تأثیر میکوریزا، کود فسفات زیستی و کود دامی بر مقادیر رنگیزه‌های فتوسنتزی و عملکرد گشنیز (Coriandurum sativum L.)

اسما بستامی؛ مجید مجیدیان

دوره 38، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 49-60

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.11841

چکیده

به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریزا، کود فسفات زیستی و دامی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز یک آزمایش فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار به‌صورت مزرعه‌ای در سال ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریزا، کود فسفات زیستی و دامی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز یک آزمایش فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار به‌صورت مزرعه‌ای در سال زراعی 92 در خرم‌آباد اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل قارچ میکوریزا در دو سطح، کود فسفات زیستی و کود دامی در سه سطح بودند. همچنین یک کرت به عنوان شاهد کود شیمیایی (نیتروژن، فسفر، پتاسیم به میزان 90، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) در هر تکرار قرار داده شد و مقایسه آن با تیمارهای کودهای زیستی و دامی نیز در قالب طرح بلوک کامل تصادفی صورت گرفت. بیشترین میزان غلظت فسفر دانه (67/3 درصد)،کاروتنوئیدبرگ (39/2 میکروگرم بر میلی‌لیتر)، عملکرد زیستی (7/3931 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (67/1780 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (08/36 درصد) در اثر تلقیح با میکوریزا، مصرف 70 کیلوگرم کود فسفات زیستی و 20 تن در هکتار کود دامی حاصل شد که به ترتیب 51، 168، 51، 80، 27 درصد بیشتر از شاهد شیمیایی شد. اثر متقابل و معنی‌داری در بین تلقیح میکوریزا و کود فسفات زیستی در کاروتنوئید برگ،عملکرد دانه و شاخص برداشت مشاهده شد. طبق نتایج حاصله در این پژوهش تلقیح میکوریزا بیشترین تأثیر را نسبت به کود فسفات زیستی و کود دامی روی عملکرد دانه و عملکرد زیستی و شاخص برداشت گشنیز داشت. به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریزا، کود فسفات زیستی و دامی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز یک آزمایش فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار به‌صورت مزرعه‌ای در سال زراعی 92 در خرم‌آباد اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل قارچ میکوریزا در دو سطح، کود فسفات زیستی و کود دامی در سه سطح بودند. همچنین یک کرت به عنوان شاهد کود شیمیایی (نیتروژن، فسفر، پتاسیم به میزان 90، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) در هر تکرار قرار داده شد و مقایسه آن با تیمارهای کودهای زیستی و دامی نیز در قالب طرح بلوک کامل تصادفی صورت گرفت. بیشترین میزان غلظت فسفر دانه (67/3 درصد)،کاروتنوئیدبرگ (39/2 میکروگرم بر میلی‌لیتر)، عملکرد زیستی (7/3931 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (67/1780 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (08/36 درصد) در اثر تلقیح با میکوریزا، مصرف 70 کیلوگرم کود فسفات زیستی و 20 تن در هکتار کود دامی حاصل شد که به ترتیب 51، 168، 51، 80، 27 درصد بیشتر از شاهد شیمیایی شد. اثر متقابل و معنی‌داری در بین تلقیح میکوریزا و کود فسفات زیستی در کاروتنوئید برگ،عملکرد دانه و شاخص برداشت مشاهده شد. طبق نتایج حاصله در این پژوهش تلقیح میکوریزا بیشترین تأثیر را نسبت به کود فسفات زیستی و کود دامی روی عملکرد دانه و عملکرد زیستی و شاخص برداشت گشنیز داشت.

تأثیر فاصله آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد دانه و محتوای رنگدانه‌های شوید

منوچهر امیری؛ سیروس منصوری‌فر؛ کمال سادات اسیلان؛ حسن حیدری

دوره 38، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 71-80

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.11843

چکیده

به منظور تعیین فاصله مناسب آبیاری و مقدار کود نیتروژن برای تولید شوید در شرایط آب و هوایی کرمانشاه،‌ پژوهشی به‌صورت کرت‌های خرد شده با سه تکرار در مزرعه آموزشی تحقیقاتی دانشگاه رازی در سال 1392 اجرا شد. ... بیشتر به منظور تعیین فاصله مناسب آبیاری و مقدار کود نیتروژن برای تولید شوید در شرایط آب و هوایی کرمانشاه،‌ پژوهشی به‌صورت کرت‌های خرد شده با سه تکرار در مزرعه آموزشی تحقیقاتی دانشگاه رازی در سال 1392 اجرا شد. کرت اصلی، فاصله آبیاری، شامل سه سطح 4، 6 و 8 روز و کرت فرعی، کاربرد کود اوره، شامل چهار سطح 0، 100، 200 و 300 کیلوگرم اوره در هکتار بود. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد ساقه و برگ، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، ارتفاع بوته، قطر ساقه، محتوای رطوبت نسبی برگ، میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و محتوای کاروتنویید‌ها بود. کلروفیل برگ با استفاده از دستگاه اسپکتروفوتومتر اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که مصرف 300 کیلوگرم اوره در هکتار به همراه آبیاری در فواصل 4 روز یک‌بار حداکثر عملکرد دانه را تولید کرد. فواصل آبیاری و کود نیتروژن تأثیر معنی‌داری بر تعداد چتر و چترک در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد ساقه و برگ، ارتفاع بوته و قطر ساقه شوید نداشت. مصرف 300 کیلوگرم اوره در هکتار دارای بالاترین شاخص برداشت بود. فواصل آبیاری 8 روز یک‌بار به همراه مصرف 200 کیلوگرم اوره در هکتار بالاترین محتوای کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل را بین اکثر تیمارها داشت. مطالعه تأثیر خشکی در مراحل مختلف رشدی شوید برای مطالعات بعدی توصیه می‌گردد.

تأثیر محلول‌پاشی اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید بر رنگیزه‌های فتوسنتزی و برخی صفات گلرنگ بهاره در شرایط تنش کم‌آبیاری

صفیه عرب؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ حمیدرضا اصغری

دوره 38، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 93-104

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.11845

چکیده

امروزه کاربرد مواد آنتی‌اکسیدان و تنظیم کننده رشد گیاه به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش‌های مختلف مطرح شده است. اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید از جمله این مواد هستند که موجب مقاومت گیاه به تنش‌های ... بیشتر امروزه کاربرد مواد آنتی‌اکسیدان و تنظیم کننده رشد گیاه به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش‌های مختلف مطرح شده است. اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید از جمله این مواد هستند که موجب مقاومت گیاه به تنش‌های زیستی و غیر زیستی می‌شوند. جهت بررسی این موضوع در گیاه گلرنگ آزمایشی در سال 1390 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود انجام شد. فاکتور اصلی تنش کم‌آبیاری شامل 2 سطح 8 و 16 روز آبیاری به ترتیب به عنوان عدم تنش و تنش بود که بعد از استقرار کامل بوته‌ها اعمال گردید. فاکتورهای فرعی شامل 3 سطح محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید در 3 غلظت صفر، 50 و 100 میکرو مولار و محلول‌پاشی اسید آسکوربیک در 3 سطح صفر، 10 و 20 میلی مولار در مرحله گلدهی بودند. در 63 و 65 روز پس از کاشت به ترتیب محلول‌پاشی با سدیم نیتروپروساید و اسید آسکوربیک انجام شد و یک هفته بعد محلول‌پاشی تکرار گردید. تنش، شاخص پایداری غشاء را کاهش داد. این صفت با کاربرد اسید آسکوربیک کاهش و با کاربرد سدیم نیتروپروساید افزایش یافت. کاربرد سدیم نیتروپروساید موجب افزایش شاخص سطح برگ گردید. در عدم تنش، محلول‌پاشی با هر دو غلظت سدیم نیتروپروساید کلروفیل b را افزایش دادند. محلول‌پاشی با اسید آسکوربیک با غلظت 10 میلی مولار در شرایط عدم تنش کاروتنوئید را افزایش داد. عملکرد دانه در بالاترین سطح از سدیم نیتروپروساید 2/13 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. لذا به نظر میرسد که کاربرد برگی سدیم نیتروپروساید با غظت مناسب می‌تواند در کاهش شدت تنش کم‌آبی مفید باشد.

اثر اسید آسکوربیک برخصوصیات کمی و کیفی ژنوتیپ‌های "برگ موجی" و "برگ صاف" آلترنانترا (Alternanthera repens) تحت تنش شوری

داریوش پورقاسمی؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ مهرانگیز چهرازی

دوره 38، شماره 2 ، شهریور 1394، ، صفحه 65-76

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11254

چکیده

به منظور بررسی اثر اسید آسکوربیک به عنوان یک آنتی‌اکسیدان مهم در کاهش خسارت شوری، پژوهشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز، روی گیاه آلترنانترا ژنوتیپ های "برگ موجی" و "برگ صاف" در سال 1392 انجام ... بیشتر به منظور بررسی اثر اسید آسکوربیک به عنوان یک آنتی‌اکسیدان مهم در کاهش خسارت شوری، پژوهشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز، روی گیاه آلترنانترا ژنوتیپ های "برگ موجی" و "برگ صاف" در سال 1392 انجام شد. سطوح 0، 5/0 و یک میلی مولار اسید آسکوربیک به‌صورت هفتگی بر روی گیاهانی که تحت شرایط شاهد (0)، 30، 60 و 90 میلی مولار کلرید سدیمقرار داشتند، محلول‌پاشی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار صورت پذیرفت. گیاهان در شرایط هیدروپونیک و محلول غذایی هوگلند کشت شدند. نتایج نشان داد شوری به طور معنی‌داری بر تمامی صفات مرفولوژیکی (طول گیاه، قطر گیاه و سطح برگ)، فیزیولوژیکی (نشت الکترولیت، محتوای نسبی‌آب برگ، وزن تر و وزن خشک قسمت هوایی) و بیوشیمیایی (کلروفیل کل، پرولین و آنتوسیانین) تأثیر داشت. طول ساقه در ژنوتیپ "برگ صاف" از 100% به 28% و در ژنوتیپ "برگ موجی" از 100% به 50% در شوری 90 میلی مولار رسید. کاربرد اسید آسکوربیک باعث کاهش نشت الکترولیت در سطح بالای شوری گردید. کمترین میزان نشت الکترولیت و بیشترین میزان کلروفیل کل در تیمار بدون شوری و اسید آسکوربیک 5/0 میلی مولار ، بیشترین محتوای نسبی آب برگ در تیمار بدون شوری و یک میلی مولار اسید آسکوربیک، بیشترین میزان پرولین در تیمار شوری 90 میلی مولار و اسید آسکوربیک یک میلی مولار و بیشترین میزان آنتوسیانین در تیمار شوری 90 میلی مولار و اسید آسکوربیک صفر به‌دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که گیاه آلترنانترا به طور نسبی به شوری متحمل بوده و ژنوتیپ "برگ موجی" نسبت به "برگ صاف" مقاومت بیشتری نشان داده است. براساس نتایج حاصل اسید آسکوربیک توانست مقاومت به شوری را افزایش دهد.

اثر نیترات پتاسیم روی برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو جنس چمن گرمسیری چمن پاسپالوم (.paspalum vaginatum L) و چمن آفریقایی (Cynodon dactylon L.) تحت تنش شوری

خلیل اسدی وفا؛ مهدی صیدی؛ مهرانگیز چهرازی؛ محمد سیاری؛ نوراله معلمی

دوره 38، شماره 2 ، شهریور 1394، ، صفحه 121-133

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11325

چکیده

به منظور بررسی تاثیر نیترات پتاسیم بر روی برخی ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو جنس چمن گرمسیری، شامل چمن آفریقایی و چمن پاسپالوم در شرایط تنش شوری در سال زراعی 91-1390 در دانشکده کشاورزی دانشگاه ... بیشتر

بررسی تأثیر آبیاری تنظیم شده بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه پوششی فرانکنیا

سعیده چگاه؛ مهرانگیز چهرازی؛ محمد الباجی

دوره 37، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 71-80

چکیده

کاربرد گیاهان پوششی چندین مزیت دارد از جمله زیبایی در فضای سبز، جلوگیری از فرسایش خاک و استفاده بهینه از آب. گیاه پوششی فرانکنیا (Frankenia leavise) از گیاهان پوششی میباشد که میتواند منجر به ایجاد تنوع در ... بیشتر

اثر 5- آمینولوولونیک اسید بر پاسخ‌های فیزیولوژیکی گیاه گشنیز (Coriandrumsativum L.) تحت تنش خشکی

فردین قنبری؛ محمد سیاری؛ مهدی صیدی؛ علی اشرف امیری نژاد

دوره 37، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 93-105

چکیده

در این مطالعه اثر 5-آمینولوولونیک اسید (ALA)، پیش ماده کلیدی در بیوسنتز پورفیرینها و تنظیم کننده جدید رشد گیاهی، بر برخی پاسخهای فیزیولوژیکی گیاه گشنیز تحت تنش خشکی مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به ... بیشتر

بررسی تحمل به شوری گیاه توت روباه (Poterium sanguisorba) از طریق برخی خصوصیات فیزیولوژیکی

آناهیتا شریعت؛ حسین حیدری شریف آباد

دوره 34، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 1-12

چکیده

شوری یکی از فاکتورهای محیطی می‌باشد که منجر به کاهش و یا تاخیر در جوانه‌زنی دانه‌های گیاهان می‌شود. همچنین بر استقرار و رشد گیاهان هالوفیت و گلیکوفیت موثر می‌باشد. گیاه توت روباه از لحاظ دارویی، علوفه‌ای، ... بیشتر شوری یکی از فاکتورهای محیطی می‌باشد که منجر به کاهش و یا تاخیر در جوانه‌زنی دانه‌های گیاهان می‌شود. همچنین بر استقرار و رشد گیاهان هالوفیت و گلیکوفیت موثر می‌باشد. گیاه توت روباه از لحاظ دارویی، علوفه‌ای، زینتی از اهمیت فراوانی برخوردار است. این تحقیق به منظور بررسی و مقایسه تحمل به شوری در گیاه مذکور در مرحله جوانه‌زنی و رویشی در آزمایشگاه فیزیولوژی مؤسسه ی تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور در سال 1388 ‌انجام گرفت. در این تحقیق اثر پنج تیمار نمک طعام (NaCl)، شامل غلظت های صفر (شاهد)، 25، 50، 75 و 100 میلی مولار در سه تکرار در یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در اتاقک رشد بر گونه ی Poterium sanguisorbaبررسی شد. علت استفاده از غلظت‌های فوق عدم تحمل گیاه به مقادیر بالاتر نمک بود به طوری که در ابتدا طی یک آزمایش تیمارهای نمک از غلظت صفر تا ۲۰۰ میلی مولار استفاده گردید ولی به دلیل عدم تحمل گیاه به غلظت بیش تر از ۱۰۰ میلی مولار تیمارهای آزمایش تغییر داده شد و از دامنه ۰ تا ۱۰۰ میلی مولار استفاده گردید. با افزایش غلظت نمک بر میزان درصد جوانه‌زنی افزوده و از میزان شاخص بنیه ی بذر کاسته شد. همچنین افزایش تنش شوری با غلظت 75 میلی مولار نمک در نهال های سه ماهه منجر به افزایش میزان پرولین و قندهای محلول گردید، ولی مقادیر بالاتر نمک باعث کاهش در دو شاخص ذکر شده گردید. میزان رنگیزه‌های گیاهی (کلروفیل کل،a ، b و کاروتن) با شاخص‌های رشد و میزان درصد رطوبت نسبی برگ نیز با افزایش غلظت تیمارهای شوری کاهش یافتند. نتایج این تحقیق نشان داد که می‌توان از توت روباه جهت احیای مناطقی با شوری حدود 75 میلی مولار نمک استفاده نمود ولی مقادیر بیش تر نمک باعث کاهش محصول می‌گردد.

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

کلیدواژه‌ها = کلروفیل

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده