تولیدات گیاهی - فهرست مقالات

کارایی ریزغده‌زایی سه رقم سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت تنش اسمزی در شرایط درون شیشه‌ای

بنفشه جمشیدی؛ مرضیه قنبری جهرمی؛ امیر موسوی

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 109-122

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30032.1782

چکیده

تحقیق حاضر به منظور بررسی کارایی ریزغده‌زایی سه رقم سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت تنش اسمزی در شرایط درون‌شیشه صورت گرفت. این آزمایش در سال 1397 در قالب طرح کامل تصادفی به‌صورت فاکتوریل (دو فاکتور رقم و ... بیشتر تحقیق حاضر به منظور بررسی کارایی ریزغده‌زایی سه رقم سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت تنش اسمزی در شرایط درون‌شیشه صورت گرفت. این آزمایش در سال 1397 در قالب طرح کامل تصادفی به‌صورت فاکتوریل (دو فاکتور رقم و مواد اسمتیک) با سه تکرار در مجتمع آزمایشگاهی زکریای رازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران انجام شد. بذر سه رقم سیب‌زمینی (آگریا، ساوالان، HPS-II/67) در محیط MS کشت شدند که پس از پرآوری گیاهچه‌ها به محیط‌های حاوی نه تیمار ایجاد‌کننده تنش اسمتیک شامل پلی‌اتیلن‌گلیکول در چهار غلظت (003/0، 006/0، 009/0 و 012/0 مولار) و سوربیتول در چهار غلظت (1/0، 2/0، 3/0 و 4/0 مولار) و یک محیط بدون عامل اسمتیک (شاهد) منتقل شدند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده گیاهچه‌های رشد یافته در شرایط غیرتنش (شاهد) نسبت به گیاهچه‌های تحت تیمار تنش از نظر صفات تعداد برگ، طول نوشاخه و ضریب پرآوری از مقادیر بالاتری برخوردار بودند. رقم آگریا نسبت به بقیه ارقام در شرایط تنش ویژگی‌های رشدی بهتری نشان داد. بالاترین درصد خشکیدگی به‌ترتیب در تیمار 012/0 مولار پلی‌اتیلن‌گلیکول در رقم ساوالان و تیمار 4/0 مولار سوربیتول در هر سه رقم مشاهده شد. درصد ریزغده‌زایی در هر سه رقم با ایجاد تنش جزیی (003/0 مولار پلی‌اتیلن‌گلیکول) نسبت به شاهد تا حدودی افزایش و در سطوح بالاتر تنش این صفت کاهش پیدا کرد. بیشترین درصد ریزغده‌زایی (66/58) در رقم آگریا و غلظت 003/0 مولار پلی‌اتیلن‌گلیکول به‌دست‌آمد. میزان تولید پرولین، آنزیم کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز (SOD) با ایجاد تنش نسبت به شاهد افزایش یافت. هم‌چنین، میزان کلروفیل کل با ایجاد تنش نسبت به شاهد کاهش پیدا کرد. به‌طور‌کلی بر اساس نتایج به‌دست‌آمده بیشترین میزان ریزغده‌زایی به‌ترتیب در ارقام آگریا (66/58 درصد) و HPS-II/67 (66/53 درصد) و بیشترین وزن ریزغده (96/0 گرم) در رقم HPS-II/67 مشاهده شد. بر اساس نتایج، تنش اسمزی ملایم در افزایش ریزغده‌زایی در گیاه سیب‌زمینی موثر واقع شد، بنابراین پلی‌اتیلن گلیکول در غلظت 003/0 مولار می‌تواند در تکثیر تجاری این گیاه مورد استفاده قرار گیرد.

اثر تنش آبی بر برخی ویژگی‌های رشدی و فیزیولوژیکی ژنوتیپ‌های برتر زیتون (Olea europaea L.) در شرایط گلدان

رحمت اله غلامی؛ حجت اله غلامی

دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 15-28

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.22497.1483

چکیده

چکیدهاین پژوهش به منظور ‌بررسی اثر تنش آبی بر ویژگی‌های رشدی و فیزیولوژیکی هفت ژنوتیپ بومی برتر زیتون در ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو واقع در استان کرمانشاه در سال زراعی 94-93 اجرا گردید. ژنوتیپ‌های ... بیشتر چکیدهاین پژوهش به منظور ‌بررسی اثر تنش آبی بر ویژگی‌های رشدی و فیزیولوژیکی هفت ژنوتیپ بومی برتر زیتون در ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو واقع در استان کرمانشاه در سال زراعی 94-93 اجرا گردید. ژنوتیپ‌های بومی برتر زیتونD1، Dd1، GW،Ps1 ،Bn3،Bn6 و Ds17 درآزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار تحت چهار تیمار آبیاری قرار گرفتند. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری به میزان 100 درصد آبیاری (شاهد)، 80، 60 و 50 درصد تبخیر و تعرق بودند، به‌طوری‌که تیمار 100 درصد به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. به‌ منظور تعیین پاسخ ژنوتیپ‌ها به تنش خشکی صفات رویشی مانند ارتفاع، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک شاخه و ریشه، نسبت وزن خشک ریشه به شاخه و نیز صفات فیزیولوژیکی محتوای نسبی آب برگ، درصد نشت یونی، مقدار کلروفیل کل و مالون‌دی‌آلدهید ثبت گردید. عملیات آماری تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها به روش دانکن انجام گرفت. نتایج نشان داد که ژنوتیپ Bn3 بیشترین ارتفاع و ژنوتیپD1 کمترین ارتفاع را داشت. ژنوتیپ Bn3 بیشترین تعداد برگ را داشته اگر چهژنوتیپ‌های D1،Dd1 و ژنوتیپ Gw در یک کلاس قرار گرفتند اما از نظر مقدارکمترین تعداد برگ مربوط به ژنوتیپ D1 بود. بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ وزن تر و خشک برگ تفاوت معنی‌داری وجود داشت به‌طوری‌که بیشترین وزن تر و خشک برگ مربوط به ژنوتیپ Bn3 و کمترین وزن تر و خشک برگ مربوط به ژنوتیپ D1 بود. بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ وزن تر و خشک شاخه و ریشه و نیز نسبت وزن خشک ریشه به شاخهتفاوت معنی‌داری وجود داشت به‌طوری‌که بیشترین وزن تر و خشک شاخه مربوط به ژنوتیپ Ds17 و کمترین وزن ‌تر و خشک ریشه مربوط به ژنوتیپ Gw بود. ژنوتیپ‌های Bn3و Dd1 بیشترین نسبت وزن خشک ریشه به شاخه را داشتند و کمترین نسبت مربوط به ژنوتیپ Bn6 بود. از نظر صفات فیزیولوژیکی ژنوتیپ Bn3 و Ds17 دارای بیشترین مقدار درصد محتوای نسبی آب برگ و میزان کلروفیلکل بودند. میزان درصد نشت یونی و مالون‌دی‌آلدهید در ژنوتیپ Bn3 و Ds17 کمترین مقدار بود. بنابرین این دو ژنوتیپ به‌عنوان ژنوتیپ‌های مقاوم به خشکی معرفی می‌گردند.

ویژگی‌های فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و بیوشیمیایی چهار رقم انجیر خوراکی و دو رقم برانجیر در پاسخ به تنش خشکی

محسن ساجدی؛ محمود اثنی عشری؛ مسلم جعفری؛ الهام اصل مشتاقی

دوره 40، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 101-112

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.18347.1354

چکیده

اثر تنش خشکی روی برخی از ویژگی‌های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شش رقم انجیر (سبز، سیاه، سیاه درشت، شاه‌انجیر، برانجیر ویل و برانجیر پوزدمبالی) طی دو سال مورد ارزیابی قرار گرفت. پژوهش به‌صورت ... بیشتر اثر تنش خشکی روی برخی از ویژگی‌های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شش رقم انجیر (سبز، سیاه، سیاه درشت، شاه‌انجیر، برانجیر ویل و برانجیر پوزدمبالی) طی دو سال مورد ارزیابی قرار گرفت. پژوهش به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و سه سطح تنش خشکی شامل ظرفیت زراعی به‌عنوان شاهد و 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی به‌ترتیب به‌عنوان تنش متوسط و تنش شدید اجرا شد. محتوی رطوبت نسبی آّب برگ، نشت الکترولیت‌ها، میزان کلروفیل، پرولین، پروتئین و کربوهیدرات‌ها، ارتفاع بوته، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی و غلظت پتاسیم و سدیم نیز اندازه‌گیری گردیدند. با افزایش تنش خشکی ارتفاع بوته، وزن تر و خشک ریشه و ساقه کاهش یافت و بیشترین آن در تنش شدید مشاهده شد که با شاهد و تنش متوسط اختلاف معنی‌دار داشت. بیشترین کاهش محتوای نسبی آب برگ مربوط به ارقام سبز و سیاه درشت و بالاترین میزان نشت الکترولیت‌ها مربوط به رقم سیاه بود. کاهش کلروفیل در رقم سبز بیشتر از سایر ارقام بود و کمترین آن در رقم سیاه درشت مشاهده شد. بیشترین تجمع پرولین وکربوهیدرات به‌ترتیب مربوط به رقم برویل و ارقام برانجیر ویل و سیاه بود. هم‌چنین بیشترین کاهش پروتئین در رقم سیاه و سیاه درشت مشاهده شد. حداکثر افزایش در میزان پتاسیم و سدیم مربوط به رقم سیاه درشت بود. بر اساس نتایج به‌دست آمده ارقام سیاه و برانجیر ویل با داشتن برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مشابه، از نظر تحمل به خشکی تقریبا معادل یکدیگر ارزیابی شدند.

تأثیر محلول‌پاشی اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید بر رنگیزه‌های فتوسنتزی و برخی صفات گلرنگ بهاره در شرایط تنش کم‌آبیاری

صفیه عرب؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ حمیدرضا اصغری

دوره 38، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 93-104

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.11845

چکیده

امروزه کاربرد مواد آنتی‌اکسیدان و تنظیم کننده رشد گیاه به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش‌های مختلف مطرح شده است. اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید از جمله این مواد هستند که موجب مقاومت گیاه به تنش‌های ... بیشتر امروزه کاربرد مواد آنتی‌اکسیدان و تنظیم کننده رشد گیاه به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش‌های مختلف مطرح شده است. اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید از جمله این مواد هستند که موجب مقاومت گیاه به تنش‌های زیستی و غیر زیستی می‌شوند. جهت بررسی این موضوع در گیاه گلرنگ آزمایشی در سال 1390 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود انجام شد. فاکتور اصلی تنش کم‌آبیاری شامل 2 سطح 8 و 16 روز آبیاری به ترتیب به عنوان عدم تنش و تنش بود که بعد از استقرار کامل بوته‌ها اعمال گردید. فاکتورهای فرعی شامل 3 سطح محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید در 3 غلظت صفر، 50 و 100 میکرو مولار و محلول‌پاشی اسید آسکوربیک در 3 سطح صفر، 10 و 20 میلی مولار در مرحله گلدهی بودند. در 63 و 65 روز پس از کاشت به ترتیب محلول‌پاشی با سدیم نیتروپروساید و اسید آسکوربیک انجام شد و یک هفته بعد محلول‌پاشی تکرار گردید. تنش، شاخص پایداری غشاء را کاهش داد. این صفت با کاربرد اسید آسکوربیک کاهش و با کاربرد سدیم نیتروپروساید افزایش یافت. کاربرد سدیم نیتروپروساید موجب افزایش شاخص سطح برگ گردید. در عدم تنش، محلول‌پاشی با هر دو غلظت سدیم نیتروپروساید کلروفیل b را افزایش دادند. محلول‌پاشی با اسید آسکوربیک با غلظت 10 میلی مولار در شرایط عدم تنش کاروتنوئید را افزایش داد. عملکرد دانه در بالاترین سطح از سدیم نیتروپروساید 2/13 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. لذا به نظر میرسد که کاربرد برگی سدیم نیتروپروساید با غظت مناسب می‌تواند در کاهش شدت تنش کم‌آبی مفید باشد.

بررسی اثر تنش خشکی و تراکم خاک بر برخی صفات زراعی ذرت (Zea mays L.)

عزیز آفرینش؛ قدرت الله فتحی؛ رجب چوگان؛ سید عطااله سیادت؛ خلیل عالمی سعید؛ سید رضا اشرفی زاده

دوره 38، شماره 2 ، شهریور 1394، ، صفحه 13-24

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11250

چکیده

به منظور مطالعة اثر تنش خشکی و تراکم خاک بر رشد ذرت تحقیقی در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد در سال1390 به اجرا درآمد. آزمایش به صورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار ... بیشتر به منظور مطالعة اثر تنش خشکی و تراکم خاک بر رشد ذرت تحقیقی در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد در سال1390 به اجرا درآمد. آزمایش به صورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار روی هیبرید ذرت سینگل کراس 704 اجرا شد. عامل اصلی در چهار سطح تنش خشکی (آبیاری پس از75 ، 95 ، 115 و 135 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A) و عامل فرعی در چهار سطح تراکم خاک (بدون تراکم، تراکم ملایم با 4، تراکم متوسط با 8 و تراکم شدید با 12 بار تردد تراکتور جاندیر مدل 3140) بود. بر اساس نتایج اثر تنش خشکی و تراکم خاک بر بسیاری از صفات اندازهگیری شده در آزمایش معنیدار بود. برای صفات قطر ساقه، عمق نفوذ ریشه، تعداد ریشة هوایی در بوته، وزن خشک ریشه و اندامهای هوایی، شاخص برداشت، تعداد بوته بلالدار هنگام برداشت و عملکرد دانه اثر تنش خشکی و تراکم خاکاز نظر آماری معنیدار شد. برای صفت وزن خشک ریشه اثر تنش تراکم خاکاز نظر آماری معنیدار و موجب کاهش شد. برای صفات کلروفیل برگ و پروتئین دانه فقط اثر تنش خشکی از نظر آماری معنیدار گردید. در شرایط تنش تراکم خاک رشد ریشة هوایی تحریک و نسبت به شرایط تنش خشکی بیشتر شد. اما افزایش تعداد ریشة هوایی تأثیری در افزایش عملکرد دانه نداشت. افزایش تراکم خاک از نفوذ ریشه به طرف عمق جلوگیری و بر عکس افزایش تنش خشکی موجب نفوذ ریشه به طرف عمق شد. تنش با روندی ثابت موجب ضعیف شدن قطر ساقه ذرت گردید. روندی ثابت در کاهش وزن خشک اندامهای هوایی و عملکرد دانه در اثر اعمال تنش مشاهده شد. تنش خشکی بیشتر از تنش تراکم خاک قادر بود بر صفات کلروفیل برگ و پروتئین دانه مؤثر باشد که این به نوبه خود نقش تعیین کننده آب در مزرعه را ثابت میکند. تنش خشکی قادر به کاهش شاخص برداشت بود و تراکم خاک در شدیدترین حالت قادر به کاهش در این شاخص شد. تنشها تعداد بوته های زایا و بلال دار ذرت را کاهش دادند.

تأثیر همزیستی میکوریزایی بر رشد و میزان پرولین در تره فرنگی (.Allium porrum L) و دو توده تره ایرانی L.) Allium ampeloprasum ssp. persicum) تحت تنش خشکی

نسترن قاسم جوکار؛ حبیب اله نادیان؛ بیژن خلیل مقدم؛ مختار حیدری؛ محمد حسین قرینه

دوره 38، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 15-26

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11115

چکیده

در سال‌های اخیر استفاده از روش‌های زیستی نظیر همزیستی میکوریزایی جهت مقابله با تنش خشکی مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس در یک آزمایش گلدانی در سال 1389 و در گلخانه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین ... بیشتر در سال‌های اخیر استفاده از روش‌های زیستی نظیر همزیستی میکوریزایی جهت مقابله با تنش خشکی مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس در یک آزمایش گلدانی در سال 1389 و در گلخانه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان واکنش سه توده تره شامل تره فرنگی و دو توده تره ایرانی به سطوح خشکی و قارچ آربسکولار- میکوریزا مورد مقایسه قرار گرفت. این آزمایش با سه سطح رطوبتی خاک (آبیاری در زمانی که 40، 60 و 80 درصد آب قابل استفاده گیاه در خاک تخلیه گردید)، دو سطح میکوریزا (وجود و عدم وجود قارچ گلوموس اینترارادیسس) و سه توده تره (شادگان، اصفهان وکارنتان 2) به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش شاخص‌های رشد نظیرارتفاع گیاه، وزن ماده خشک برگ و ریشه و طول ریشه گیاهان گردید. با این وجود، کلونیزاسیون میکوریزایی در تمام سطوح تنش خشکی باعث افزایش این شاخص ها گردید. طول ریشه کلونی‌شده و درصد کلونیزاسیون ریشه توسط تنش خشکی کاهش یافت، اما درصد پاسخ رشد میکوریزایی در شرایط تنش خشکی افزایش یافت. در بین توده‌ها، تره شادگان با داشتن ریشه‌های کم‌انشعاب و کوتاه بهکلونیزاسیون میکوریزایی بیشتر از دو توده دیگر وابسته بود. با افزایش شدت تنش خشکی، میزان پرولین برگ افزایش یافت، ولی میزان پرولین در گیاهان میکوریزایی کمتر بود که می‌تواند به دلیل کاهش تنش توسط قارچ میکوریزا در گیاه باشد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که تره شادگان با سیستم ریشه‌ای ضعیف‌تر در تمام سطوح تنش خشکی دارای وابستگی میکوریزایی بیشتری در مقایسه با دو توده دیگر بود.

بررسی اثرات میکوریز آربسکولار و اسید سالیسیلیک بر میزان عناصر غذایی دانهال‌های پسته اهلی رقم ابارقی (Pistacia vera cv. Abareqi) در شرایط تنش خشکی

محمدحسین شمشیری؛ محمدرضا حسنی؛ حمیدرضا کریمی؛ مجید اسماعیل زاده

دوره 38، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 75-89

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11133

چکیده

به منظور بررسی اثرات تلفیقی قارچ میکوریز- آربسکولار و اسید سالیسیلیک بر میزان جذب و انتقال عناصر غذایی دانهال‌های پسته رقم ابارقی در شرائط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی ... بیشتر به منظور بررسی اثرات تلفیقی قارچ میکوریز- آربسکولار و اسید سالیسیلیک بر میزان جذب و انتقال عناصر غذایی دانهال‌های پسته رقم ابارقی در شرائط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی اجرا گردید که دارای سه فاکتور میکوریز در دو سطح (با و بدون میکوریز)، اسید سالیسیلیک در سه سطح ( 0، 5/0 و 1 میلی مولار) و تنش خشکی در چهار سطح (دور آبیاری یک روز، سه روز، شش روز و ده روز در میان) بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی میزان پتاسیم کل و اندام هوایی، آهن، روی و مس کل و اندام هوایی و منگنز اندام هوایی را افزایش معنی‌داری داد ولی پتاسیم و منگنز ریشه و فسفر اندام هوایی را کاهش داد. کاربرد میکوریز میزان پتاسیم کل و اندام هوایی، فسفر، آهن، روی و مس کل و اندام هوایی را افزایش ولی آهن ریشه و منگنز اندام هوایی و ریشه را کاهش داد. کاربرد اسید سالیسیلیک پتاسیم کل و اندام هوایی را افزایش ولی پتاسیم، مس و منگنز ریشه، آهن و روی کل و ریشه را کاهش داد. همزیستی میکوریزی بیشترین نقش را در جذب و انتقال عناصر به ویژه فسفر و پتاسیم ایفا نمود در حالی که کاربرد اسید سالیسیلیک به تنهایی تاثیر چندانی بر جذب و انتقال عناصر نداشت. کاربرد اسید سالیسیلیک یک میلی مولار به همراه میکوریز بالاترین میزان پتاسیم اندام هوایی را نشان داد. با توجه به نقش پتاسیم و فسفر در ایجاد مقاومت به تنش خشکی می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که کاربرد میکوریز به تنهایی و تا حدی در تلفیق با اسید سالیسیلیک توانست در ایجاد مقاومت دانهال‌های پسته رقم ابارقی نسبت به خشکی، نقش مثبتی ایفا ‌نماید.

مطالعه اثر کاربرد برگی کائولین بر فلئورسانس و میزان کلروفیل برگ نهال‌های زیتون (Olea europaea L.) رقم دزفول تحت تنش کم آبی

اسمعیل خالقی؛ کاظم ارزانی؛ نوراله معلمی؛ محسن برزگر

دوره 37، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 127-139

چکیده

با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک کشور، استفاده از روش‏هایی که منجر به کاهش اثرات سوء کمبود آب بر محصولات باغی گردد، دارای اهمیت است. کائولین یکی از مواد ضد تعرق است که طی سالهای اخیر استفاده از ... بیشتر با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک کشور، استفاده از روش‏هایی که منجر به کاهش اثرات سوء کمبود آب بر محصولات باغی گردد، دارای اهمیت است. کائولین یکی از مواد ضد تعرق است که طی سالهای اخیر استفاده از آن گسترش یافته است. بدین منظور اثر سه سطح مختلف کائولین (0 ، 3 و 6%) و سه سطح آبیاری (100، 65 و 40 درصد تبخیر و تعرق گیاه (ETcrop)) بر میزان کلروفیل و فلئورسانس کلروفیل برگ زیتون رقم دزفول بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه‎ای کاملاً تصادفی با سه تکرار (هر تکرار شامل سه گلدان) در گلخانه گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران انجام شد. نتایج نشان داد که با اعمال تنش آبی از میزان کلروفیلa وکلروفیل کل کاسته شد و میزان کاهش کلروفیلa و کلروفیل کل در 80 روز بعد از اعمال تیمار نسبت به 40 روز بعد از اعمال تیمار بیشتر بود. علاوه براین بیشترین میزان کلروفیل کل در 80 روز بعد از اعمال تیمار به میزان 425/1 میلی‎گرم بر گرم وزن تر برگ مربوط به نهال‏های محلول‎پاشی شده با کائولین 6 % بود و مشخص گردید که با کاهش مقدار آب به 65 و 40% تبخیر و تعرق گیاه، در نهال‏های محلول‎پاشی شده با غلظت‏های 3 و 6 % کائولین، مقدارکلروفیل a از میزان بالاتری نسبت به شاهد برخوردار بود. نتایج مربوط به پارامترهای فلئورسانسی نیز نشان داد که شاخص‏های فلئورسانس بیشینه (Fm)، فلئورسانس متغیر (Fv) و نسبت فلئورسانس متغیر به فلئورسانس بیشینه (Fv/Fm)تحت تنش خشکی کاهش یافت. هرچند که تیمار کائولین بر این شاخص‏ها تاثیر معنیداری نداشت. بطورکلی می توان انتظار داشت که محلول‎پاشی باغ‎های زیتون کشور با کائولین به خصوص در مناطقی که با کمبود آب مواجه هستند میتواند سبب تعدیل تنش خشکی و کاهش اثرات سوء کمبود آب شده و همچنین میتواند باعث افزایش کارایی فتوسنتز برگ گردد.

مقایسه عملکرد پیکر رویشی، میزان و ترکیبات اسانس گل مکزیکی (Agastache foeniculum Kuntze) در شرایط مزرعه و گلخانه تحت تیمار تنش خشکی

محمد محمودی سورستانی؛ رضا امیدبیگی

دوره 36، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 43-53

چکیده

به منظور بررسی اثر تیمارهای تنش خشکی بر درصد و ترکیبات اسانس گل مکزیکی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در شرایط مزرعه و گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (100% ... بیشتر به منظور بررسی اثر تیمارهای تنش خشکی بر درصد و ترکیبات اسانس گل مکزیکی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در شرایط مزرعه و گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (100% ظرفیت زراعی)، تنش آبی ملایم (85% ظرفیت زراعی)، تنش آبی متوسط (70% ظرفیت زراعی)، تنش شدید (55% ظرفیت زراعی) و ترکیب این تیمارها در دوره رشد رویشی و زایشی (85-100، 70-100 و 100-85 درصد ظرفیت زراعی) بودند. اسانس گیاه توسط دستگاه تقطیر با آب (کلونجر) استخراج و سپس ترکیبات اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی شناسایی گردیدند. نتایج نشان داد که در شرایط مزرعه، بیشترین درصد اسانس (30/2) در تیمار 55 و کمترین آن (64/1) در تیمار 70-100 درصد ظرفیت زراعی مشاهده گردید. همچنین درصد اسانس با افزایش سطح تنش خشکی در شرایط گلخانه افزایش یافت، به طوری که مقدار آن از 12/1 در تیمار شاهد به 62/1 درصد در تیمار تنش خشکی شدید رسید. عملکرد پیکر رویشی و اسانس در دو شرایط مزرعه و گلخانه با افزایش سطح تنش خشکی به طور معنی داری کاهش یافتند. متیل کاویکول جزء اصلی اسانس گل مکزیکی را تشکیل داده و تحت تاثیر تنش خشکی قرار نگرفت. تیمار100-85 درصد ظرفیت زراعی برای گیاهان در شرایط مزرعه و تیمار 100 درصد ظرفیت برای شرایط گلخانه توصیه می‌گردد.

تاثیر کشت درون محلول غذایی در عکس‌العمل روزنه‌های هوایی به تنش خشکی در گیاه برگ‌ بیدی پرورش ‌یافته در شرایط رطوبت نسبی بالا

عبدالحسین رضایی نژاد؛ اولکه ون میترن

دوره 35، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 117-127

چکیده

این تحقیق با استفاده از روش نوین اندازه‌گیری فلورسانس کلروفیلی تحت اکسیژن پایین به بررسی تاثیر کشت درون محلول غذایی در عکس‌العمل روزنه‌های هوایی به تنش خشکی در برگ‌بیدی پرورش‌یافته در رطوبت نسبی ... بیشتر

مطالعه‌ی اثر تنش خشکی انتهایی (پایان فصل رشد) بر روی عملکرد دانه، اجزای عملکرد، درصد روغن، درصد پروتئین و خصوصیات رشد ریشه‌ی کلزا (Brassica napus) در شرایط آب و هوایی اهواز

عبدالرضا سید احمدی؛ محمد حسین قرینه؛ عبدالمهدی بخشنده؛ قدرت الله فتحی؛ احمد نادری

دوره 34، شماره 2 ، بهمن 1390، ، صفحه 53-66

چکیده

این تحقیق به منظور مطالعه‌ی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد، درصد روغن، درصد پروتئین و صفات وابسته به ریشه به مدت دو سال 1387و 1388 در شرایط گل دانی درگلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان ... بیشتر این تحقیق به منظور مطالعه‌ی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد، درصد روغن، درصد پروتئین و صفات وابسته به ریشه به مدت دو سال 1387و 1388 در شرایط گل دانی درگلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا گردید. تیمارها شامل سطوح خشکی 50،60 و70 درصد تخلیه ی رطوبت خاک که از مرحله ی شروع گل دهی تا زمان برداشت اعمال گردیدو سه رقم کلزا بهاره به نام های هایولا401، شیرالی و آر.جی.اس بوده که به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. اندازه گیری ها شامل عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه، درصد پروتئین، درصد روغن، طول، قطر، حجم و ماده ی خشک ریشه بودند. نتایج نشان داد تنش خشکی سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت شد و میانگین کاهش دو ساله به ترتیب 3/21 ، 3/29 و 1/32 درصد بود. در بین اجزا عملکرد دانه وزن دانه و تعداد غلاف در بوته در اثر تنش خشکی به ترتیب 3/28 و 4/49 درصد کاهش یافتند. تنش خشکی درصد روغن را 1/9 درصد کاهش ومیزان پروتئین دانه را 6/16 درصد افزایش داد. تنش خشکی سبب کاهش طول ریشه، ماده ی خشک ریشه و افزایش قطر ریشه شد. میانگین طول ریشه و ماده ی خشک ریشه به ترتیب 55 و 9/36 درصدکاهش یافتند و قطر ریشه 03/58 درصد افزایش نشان داد. یافته های به دست آمده نشان داد در شرایط آب و هوایی استان خوزستان تنش خشکی انتهایی فصل از طریق تاثیر بر مؤلفه های ریشه و همچنین با کاهش عملکرد دانه و اجزای عملکرد دانه وکاهش درصد روغن تولید کلزا را کاهش داده است.

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

کلیدواژه‌ها = تنش خشکی

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده