تولیدات گیاهی

تأثیر پاکلوبوترازول بر مشخصات رشدی دو گیاه چمنی فستوکا بلند (Festuca arundinaceae Scherb.) و پوآ (Poa pratensis L.)

مصطفی فاضلی؛ منصور مطلوبی؛ فریبرز زارع نهندی

دوره 47، شماره 2 ، شهریور 1403، ، صفحه 293-308

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.44964.2124

چکیده

پاکلوبوترازول (Paclobutrazol) تنظیم ‌کننده رشدی است که برای کنترل رشد و کاهش تعداد دفعات چمن‌ زنی در انواع گیاهان چمنی به کار می‌رود. این ماده همچنین ارتفاع و کیفیت گونه‌های مختلف چمن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ... بیشتر پاکلوبوترازول (Paclobutrazol) تنظیم ‌کننده رشدی است که برای کنترل رشد و کاهش تعداد دفعات چمن‌ زنی در انواع گیاهان چمنی به کار می‌رود. این ماده همچنین ارتفاع و کیفیت گونه‌های مختلف چمن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای تعیین تأثیر پاکلوبوترازول در ارتفاع و دیگر ویژگی‌های ظاهری چمن مانند تراکم گیاه، زیست توده (وزن تر)، شاخص سبزینگی برگ، طول و عرض پهنک برگ، دو گیاه چمنی پوآ (Poa pratensis L.) و فستوکا بلند (Festuca arundinaceae Scherb.) با ماده پاکلوبوترازول در غلظت‌های مختلف تیمار شدند. گیاهان چمنی با غلظت‌های صفر (شاهد)، 15، 30 و 45 میلی‌گرم در لیتر پاکلوبوترازول به صورت اسپری برگی در 4 تکرار از هر تیمار، مورد آزمایش قرار گرفتند. این پژوهش در سال 1391 به صورت کرت-های خرده شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه اجرا گردید، به‌طوری‌که نوع چمن به عنوان فاکتور اصلی در 2 سطح و پاکلوبوترازول به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. آزمایش در طول فصل بهار انجام شد. بذرکاری در هفته آخر فروردین ماه و محلول پاشی بعد از دو ماه از زمان شروع آزمایش اجرا شد. نتایج نشان داد که صفات ارتفاع، زیست توده، طول و عرض پهنک برگ، پس از تیمار پاکلوبوترازول کاهش و صفات تراکم گیاه و شاخص سبزینگی برگ در هر دو چمن پوآ و فستوکا بلند افزایش یافتند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که مؤثرترین و اقتصادی‌ترین غلظت پاکلوبوترازول 30 میلی‌گرم در لیتر می‌باشد. به طورکلی، تیمار پاکلوبوترازول باعث ایجاد برگ‌های باریک‌تر و کوتاه‌تر شد. در مورد عملکرد نیز بهترین تأثیر با غلظت 30 میلی‌گرم در لیتر پاکلوبوترازول مشاهده شد. بیشترین تراکم در چمن فستوکا بلند، در 40 روز پس از اعمال تیمار در غلظت 45 میلی‌گرم در لیتر پاکلوترازول دیده شد. تیمار 45 میلی‌گرم در لیتر پاکلوبوترازول در تمام تیمارها به جز در فستوکا بلند و اندازه‌گیری اول (10 روز پس از تیمار) تراکم یکسانی را ایجاد نمود. به طورکلی با تیمار غلظت‌های مختلف پاکلوبوترازول، تعداد شاخه‌های هوایی تولید شده در فستوکا بلند بیشتر از پوآ بود. از آنجایی که پاکلوبوترازول ماده بازدارنده رشد بوده و از طریق جلوگیری از سنتز هورمون جیبرلین سبب جلوگیری از طویل شدن گیاهان می‌شود، می‌توان از این ماده برای کنترل رشد گیاهان چمنی استفاده کرد. این کنترل رشد موجب کاهش تعداد دفعات چمن‌زنی، کاهش مصرف کود، افزایش کارایی استفاده از آب و در نهایت صرفه‌جویی در هزینه نگهداری گیاهان چمنی می‌شود. از آنجایی که پاکلوبوترازول در ریشه‌ها تجمع می‌یابد و به مرور باعث ایجاد شاخه‌های جدید می‌شود، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اثر پاکلوبوترازول روی تراکم فستوکا بلند بیشتر از پوآ باشد.

اثر اسید 5- آمینولوولونیک بر تغییرات شاخص‌های تحمل به تنش کمبود آب و فعالیت آنزیم کاتالاز در گیاهچه‌های فلفل شیرین (Capsicum annuum L.cv. Red Bell Pepper)

زهرا خزائی؛ محمد سیاری؛ مهدی صیدی

دوره 37، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 79-92

چکیده

به منظور مطالعه اثر اسید 5- آمینولوولونیک بر برخی پاسخهای فیزیولوژیکی فلفل شیرین تحت تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با تیمارهای تنش خشکی و اسید 5-آمینولوولونیک ... بیشتر به منظور مطالعه اثر اسید 5- آمینولوولونیک بر برخی پاسخهای فیزیولوژیکی فلفل شیرین تحت تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با تیمارهای تنش خشکی و اسید 5-آمینولوولونیک در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا گردید. سطوح تنش کمبود آب شامل شرایط بدون تنش (آبیاری به مقدارظرفیت زراعی)، تنش ملایم (آبیاری30 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (آبیاری60 درصد ظرفیت زراعی) بودند و چهار غلظت اسید 5-آمینولوولونیک شامل 0 (به عنوان کنترل)، 25/0، 5/0 و 1 میلی مولار در مرحله سه الی چهاربرگی، روی گیاه محلول پاشی شدند. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش غلظت اسید 5- آمینولولوونیک فعالیت آنزیم کاتالاز، محتوای پرولین، محتوای آب نسبی، وزن تر و خشک، تعداد گل، تعداد میوه افزایش و نشت یونی کاهش یافت. کمترین میزان نشت یونی و بیشترین میزان پرولین، محتوای آب نسبی، تعداد میوه و وزن تر شاخساره در غلظت یک میلی مولار و بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز، وزن خشک و تعداد گل در غلظت 5/0 میلی مولار اسید 5- آمینولوولونیک مشاهده شد. تنش کمبود آب موجب کاهش محتوای آب نسبی، وزن تر و خشک، تعداد گل و تعداد میوه شد اما باعث افزایش میزان نشت یونی، میزان پرولین و میزان فعالیت آنزیم کاتالاز گردید. اسید 5- آمینولوولونیک با افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز و کاهش نشت یونی سبب کاهش آثار تنش بر رشد و عملکرد گیاه گردید. از نتایج این آزمایش چنین استنباط میشود که اسید 5- آمینولوولونیک از طریق تاثیر بر خصوصیات رویشی، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی زمینه را برای تحمل بهتر تنش کمبود آب درگیاه فلفل فراهم میکند.

اثر سالیسیلیک اسید و پاکلوبوترازول بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت تحت دورهای آبیاری مختلف

علی سپهری؛ سمیه بیات

دوره 35، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 55-68

چکیده

به منظور بررسی تاثیر مواد تنظیم کننده رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت تحت تنش رطوبتی، آزمایشی در سال زراعی 89-88 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان به صورت کرتهای خرد شده در ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر مواد تنظیم کننده رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت تحت تنش رطوبتی، آزمایشی در سال زراعی 89-88 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه دور آبیاری (7، 11 و 15 روز) و فاکتور فرعی مصرف مواد ضد تعرق شامل سالیسیلیک اسید، پاکلوبوترازول و بدون مصرف ماده ضد تعرق بود. نتایج نشان داد استفاده از سالیسیلیک اسید در دورهای آبیاری 7، 11 و 15 روزه به ترتیب عملکرد دانه را به میزان 69/13، 24/17 و93/22 درصد، میانگین وزن دانه را به میزان24/10، 63/13، 79/16 درصد و عملکرد بیولوژیک را به میزان 36/13، 24/16، 84/18 درصد نسبت به تیمار بدون مصرف ماده ضد تعرق افزایش داده است. تیمار سالیسیلیک اسید از نظر اثر بر تعداد دانه در ردیف و تعداد دانه در بلال افزایش معنیداری نسبت به تیمار بدون مصرف ماده مذکور داشت. مصرف پاکلوبوترازول در دور آبیاری 7 روزه باعث کاهش معنیدار عملکرد دانه و میانگین وزن دانه به ترتیب به میزان 61/8 و 65/8 درصد نسبت به تیمار بدون مصرف پاکلوبوترازول شد. ولی در دور آبیاری 11 روزه مصرف پاکلوبوترازول باعث افزایش معنیدار عملکرد دانه و میانگین وزن دانه به میزان 92/14 و 41/9 درصد نسبت به تیمار بدون مصرف ماده مذکور در همان دور آبیاری گردید. در دور آبیاری 15 روزه اثر مصرف پاکلوبوترازول در کاهش اثرات خشکی بیشتر نمایان شد بهطوری که افزایش معنیدار عملکرد دانه و میانگین وزن دانه به میزان 81/17 و 96/12 درصد نسبت به تیمار بدون مصرف ماده مذکور بهدنبال داشت. نتایج این آزمایش حاکی از آن است که سالیسیلیک اسیدو پاکلوبوترازول در شرایط تنش خشکی متوسط و شدید میتوانند در کاهش اثرات خشکی موثر باشند. این اثر بخشی در دور آبیاری 15 روز بیشتر از دور آبیاری 11 روز نمایان شد.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

کلیدواژه‌ها = تنظیم کننده رشد

تأثیر پاکلوبوترازول بر مشخصات رشدی دو گیاه چمنی فستوکا بلند (Festuca arundinaceae Scherb.) و پوآ (Poa pratensis L.)

چکیده

اثر اسید 5- آمینولوولونیک بر تغییرات شاخص‌های تحمل به تنش کمبود آب و فعالیت آنزیم کاتالاز در گیاهچه‌های فلفل شیرین (Capsicum annuum L.cv. Red Bell Pepper)

چکیده

اثر سالیسیلیک اسید و پاکلوبوترازول بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت تحت دورهای آبیاری مختلف

چکیده