شایسته غیاث؛ مصطفی شیرمردی؛ حیدر مفتاحی زاده؛ مریم دهستانی اردکانی
چکیده
خشکی و پائین بودن کربن آلی خاک دو مسئله مهم برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. استفاده از بیوچار و هیدروژل می‌تواند اثرات مخرب خشکی برگیاه را کاهش دهد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر بیوچارو هیدروژل ...
بیشتر
خشکی و پائین بودن کربن آلی خاک دو مسئله مهم برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. استفاده از بیوچار و هیدروژل می‌تواند اثرات مخرب خشکی برگیاه را کاهش دهد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر بیوچارو هیدروژل بر پارامترهای مرفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی مریم‌گلی تحت تنش خشکی بود. به این منظور یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در گلخانه تحقیقاتی شهرک صنعتی میبد انجام شد. تیمارها شامل پنج سطح بیوچار و هیدروژل (شامل عدم کاربرد، کاربرد 10 و 20 تن در هکتار بیوچار، کاربرد 100 و 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل) و سه سطح تنش خشکی (آبیاری در 80% ظرفیت مزرعه (FC) به عنوان عدم تنش، آبیاری در 60% FC به عنوان تنش متوسط و آبیاری در 40% FC به‌عنوان تنش شدید) بود. پارامترهای مختلف از قبیل شاخص سبزینگی برگ، سطح برگ، ارتفاع، محتوای نسبی آب (RWC)، نشت یونی، محتوای فنل کل و ظرفیت آنتی‌کسیدانی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که خشکی منجر به کاهش پارامترهای رشدی و RWC شد در حالی که نشت یونی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و فنل کل افزایش یافت. کاربرد 20 تن در هکتار بیوچار و 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل به‌طور معنی‌داری شاخص سبزینگی، وزن خشک ریشه و اندام هوایی را نسبت به شاهد در تنش شدید خشکی افزایش داد. در تنش متوسط، کاربرد 10 و 20 تن در هکتار بیوچار و هم‌چنین کاربرد 100 و 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل، نسبت ریشه به اندام هوایی را در مقایسه با شاهد کاهش دادند. با این وجود در تنش شدید، تنها کاربرد 10 و 20 تن در هکتار بیوچار نسبت ریشه به اندام هوایی را کاهش داد. در شرایط عدم تنش و تنش شدید، کاربرد 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل منجر به افزایش RWC نسبت به شاهد شد (به‌ترتیب 9/15 و 1/5%). نتایج نشان داد که کاربرد 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل و20 تن در هکتار بیوچار، نشت یونی و فنل کل را در تنش متوسط و شدید نسبت به شاهد کاهش داد. همه تیمارها در تنش شدید خشکی منجر به کاهش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی نسبت به شاهد شدند و تیمار شاهد بیشترین ظرفیت آنتی‌اکسیدانی را داشت. به‌نظر می‌رسد که کاربرد بیوچار و هیدروژل با بهبود ساختمان خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک و هم‌چنین اضافه شدن عناصر توسط بیوچار به خاک، بتوانند اثرات مخرب خشکی بر گیاه را کاهش دهند.
