زهرا قالبی؛ محمد مدرسی؛ فریبا سهرابی؛ داریوش صابری؛ محمد هدایت
چکیده
چکیدهپژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر نوع رقم و امکان جایگزینی سموم شیمیایی کنترلکننده آفت کرم میوهخوار گوجهفرنگی بوسیله برخی ترکیبات درون زاد گیاهی در جهت بهبود صفات گیاهی و کاهش خسارت این آفت ...
بیشتر
چکیدهپژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر نوع رقم و امکان جایگزینی سموم شیمیایی کنترلکننده آفت کرم میوهخوار گوجهفرنگی بوسیله برخی ترکیبات درون زاد گیاهی در جهت بهبود صفات گیاهی و کاهش خسارت این آفت بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه خلیج فارس انجام گرفت. با کاربرد 9 ترکیب مصرفی شامل اسید سالیسیلیک (5/0 و 5/1 میلیمولار)، اسید جاسمونیک (50 و 100 میکرومولار) و آفتکشهای آبامکتین (750 و 1500 میلیگرم بر لیتر) و کلروپایریفوس (1250 و 2500 میلیگرم بر لیتر) و شاهد روی 5 رقم (PA-136، PA-162، PA-135، PA-688 و PA-483)، صفات عملکرد، وزن تک میوه، تعداد میوه در خوشه، ارتفاع بوته و شاخص کلروفیل، تعداد روز تا گلدهی و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، TA، TSS، اسیداسکوربیک (ویتأمین ث)، درصد خسارت برگ و درصد خسارت میوه ارزیابی شد. تنوع معنیداری در بین ارقام مشاهده شد. بیشترین عملکرد مربوط به رقم 136PA- با کاربرد هر دو سطح کلروپایریفوس و سطح دوم جاسمونیک اسید، رقم 162-PA در سطح اول آبامکتین و سطح دوم سالیسیلیک اسید و ارقام 135-PA و 688-PA در سطح دوم کلروپایریفوس بود. کاهش خسارت آفت روی برگ و میوه در کاربرد سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید، مطلوب و در مواردی معادل استفاده از سموم شیمیایی بود. بالاترین همبستگی معنیدار مثبت صفات با عملکرد، مربوط به وزن تک میوه (**48/0 r=) و بیشترین همبستگی معنیدار منفی مربوط به تعداد روز تا گلدهی (**52/0-r=) بود. در رگرسیون گام به گام عملکرد تک بوته بهعنوان متغیر وابسته، تعداد روز تا گلدهی، وزن تک میوه و درصد خسارت برگ بهعنوان صفات تأثیر گذار وارد مدل رگرسیونی شدند که مجموعا 49 درصد از تغییرات را توجیه نمود. بیشترین اثر مثبت و مستقیم را وزن تک میوه (42/0) و بیشترین اثر غیرمستقیم نیز مربوط به همین صفت از طریق تعداد روز تا گلدهی بر عملکرد تک بوته (047/0-) بود. در تجزیه به مؤلفههای اصلی، چهار مؤلفه اصلی انتخاب شد که مجموعا 5/62 درصد تنوع فنوتیپی را توجیه نمود. نتایج حاصله ممکن است بتوان در طراحی برنامههای بهنژادی برای بهبود صفات گیاهی و مدیریت تلفیقی کرم میوهخوار گوجهفرنگی استفاده نمود.
