لیلا فریدونی؛ عبداله احتشام نیا؛ حسن مومیوند؛ محمدرضا راجی
چکیده
مقدمه: فیسالیس (Physalis peruviana)گیاهی از خانواده Solanaceae و میوه آن حبه، گرد و نارنجی رنگ است. این میوه فرازگرا است و پس از رسیدن به بلوغ فیزیولوژیکی می‌توان آن را به صورت سبز بالغ برداشت کرد. از آنجایی که میوه‌های ...
بیشتر
مقدمه: فیسالیس (Physalis peruviana)گیاهی از خانواده Solanaceae و میوه آن حبه، گرد و نارنجی رنگ است. این میوه فرازگرا است و پس از رسیدن به بلوغ فیزیولوژیکی می‌توان آن را به صورت سبز بالغ برداشت کرد. از آنجایی که میوه‌های کوچک به صورت تازه مصرف می‌شوند و همچنین به دلیل حساسیت آن‌ها به عوامل بیماری‌زا، فساد، اختلالات فیزیولوژیکی است. از سوی دیگر، ایمنی مواد غذایی یکی از مسائل مهم مربوط به میوه‌ها و سبزیجات تازه است. بیشتر ترکیبات طبیعی تجزیه-پذیر هستند و می‌توانند ترکیبی بی‌خطر برای سلامت انسان و محیط زیست و جایگزینی برای ترکیبات مصنوعی باشند. تحقیقات نشان داده است که ترکیب مواد زیست فعال مانند اسانس‌ها، عصاره‌های گیاهی و نانوکامپوزیت‌ها، اثر فعال را به عنوان بسته‌بندی میوه افزایش می‌دهد و سرعت زوال میوه را کاهش می‌دهد.مواد و روش‌ها: این تحقیق در آزمایشگاه دانشگاه لرستان (خرم آباد، عرض جغرافیایی 33 درجه و 26 دقیقه شمالی و 48 درجه و 15 دقیقه طول شرقی و در ارتفاع 1148 متری از سطح دریا) انجام شد. در این تحقیق میوه‌های فیسالیس از گلخانه تحقیقاتی خرم‌آباد، ژل نانوسلولز استخراج شده از خمیر سوزنی برگان از شرکت نانو پلیمر نانونوین، کارواکرول خالص با آنالیز GC/MS از شرکت داروسازی خرم آباد و ترکیب نانوسلولز با کارواکرول در آزمایشگاه تهیه شد. آزمایش به صورت فاکتوریل با دو فاکتور در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد. اولین فاکتور نوع مواد در غلظت‌های خاص در نه سطح (شاهد، Car 0.3%، Car 0.3%، CNF 0.5٪، CNF 1.5٪، Car 0.3 + CNF 0.5٪، Car 0.6 + CNF 0.5٪، Car 0.6 + CNF 1.5٪، Car 0.6+CNF 1.5% و دومین فاکتور زمان نگهداری در چهار سطح (0، 45، 90 و 135 روز) بررسی قرار گرفت. ابتدا میوه‌های فیسالیس با آب مقطر شسته و سپس برگ‌های اضافی و میوه‌های آسیب دیده مورد جدا شد. میوه‌ها به مدت 2-3 دقیقه در سوسپانسیون مورد نظر قرار گرفته و پس از اعمال تیمار میوه‌ها در یخچال با دمای 4 درجه و رطوبت نسبی 90 درصد قرار داده شد.نتایج: نتایج نشان داد که میوه‌های تیمار شده با نانوسلولز و کارواکرول کاهش وزن کم‌تری را نشان دادند و سفتی بافت بالاتری داشتند. بررسی خصوصیات بیوشیمیایی نیز تأثیر مثبت تیمارها را بر پارامترهای مورد نظر نشان داد، به طوری که بیشترین TA و ویتامین ث و کم‌ترین میزان اسیدیته در تیمارهای ترکیبی نانوسلولز و نانوسلولز/کارواکرول به دست آمد. همچنین تیمارهای مورد استفاده باعث کاهش TSS و میوه TSS/TA شدند و تیمارهای ترکیبی کم‌ترین مقدار را داشتند. پوشش نانوسلولزی با ایجاد لایه‌ای بر روی سطح میوه از تبخیر آب جلوگیری می کند و فرآیندهای متابولیک و تنفس را کاهش می دهد. میزان نرم شدن میوه ارتباط مستقیمی با میزان تجزیه ترکیبات پکتین از طریق فعالیت آنزیمی متیل استراز و پلی گالاکتروناز در طی رسیدن دارد. پوشش‌های استفاده شده یک لایه نازک بر روی سطح میوه تشکیل می‌دهند که می‌تواند تبادل گاز و سرعت تنفس را کاهش دهد. پوشش‌های کامپوزیتی نانوسلولز/کارواکرول با کاهش اکسیژن داخلی منجر به افزایش فعالیت سیتوکروم اکسیداز شده و این آنزیم سرعت تجزیه اسید اسکوربیک را افزایش می‌دهد.نتیجه گیری کلی: به طور کلی، نتایج تحقیق نشان داد که ویژگی‌های بررسی شده میوه فیسالیس تحت تأثیر تیمارهای مورد استفاده قرار گرفته است. در نمونه‌های تیمار شده کاهش وزن کمتر، اسیدیته، مواد جامد محلول و شاخص طعم کمتر، سفتی بافت، اسیدهای قابل تیتراسیون و ویتامین ث بیش تر بود. با توجه به نتایج کلی می‌توان بیان کرد که کاربرد تیمارهای کامپوزیت نانوسلولز/کارواکرول به ویژه تیمار کارواکرول 6/0+ نانوسلولز 5/1 درصد نتایج مطلوب‌تری نسبت به کاربرد هر یک به تنهایی در اکثر ویژگی‌ها نشان داد.
