سیده راضیه نوربخش رضایی؛ لیلا شبانی؛ مجید رستمی؛ محمد عبدلی
چکیده
چکیدهبادرنجبویه(Melissa officinalis L.)گیاه دارویی متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. فلزات سنگین یکی از عوامل اصلی تنش غیر‌زیستی برای موجودات زنده می‌باشند.کادمیوم یکی از فلزات سنگین غیرضروری است که با تحریک ...
بیشتر
چکیدهبادرنجبویه(Melissa officinalis L.)گیاه دارویی متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. فلزات سنگین یکی از عوامل اصلی تنش غیر‌زیستی برای موجودات زنده می‌باشند.کادمیوم یکی از فلزات سنگین غیرضروری است که با تحریک سنتز رادیکال‌های آزاد اکسیژن در گیاه منجر به ایجاد تنش اکسیداتیو می‌گردد. این پژوهش در سال‌های 1396-1395 در دانشگاه شهرکرد انجام شد. در این مطالعه اثر غلظت‌های مختلف کلرید کادمیوم(صفر، 10، 20 و 40 میکرومولار)بر شاخص‌های بیوشیمیایی گیاه بادرنجبویهموردبررسی قرار گرفت. به این منظور از ساقه‌های گیاه بادرنجبویه که در شرایط استریل بر روی محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (1/2 MS) تکثیر یافته بود استفاده شد. ساقه گیاهچه‌های دوماههدر محیط کشت مایع (1/2 MS) حاوی غلظت‌های مختلف کلرید کادمیوم کشت گردید.پس ازگذشت یک هفته، نمونه‌برداری از آن‌ها جهت انجام آزمایش‌ها صورت گرفت. بر اساس نتایج به‌دست آمده در این مطالعه وزن ترساقه‌های کشت‌شده در غلظت‌های 10 و 20 میکرومولار کلرید کادمیوم نسبت به شاهد افزایش پیدا کرد. این فلز سنگین به‌طور معنی‌داری سبب کاهش مقدار کلروفیل a، b وکارتنوئیدها شد در حالیکه میزان کلروفیل کل تنها در غلظت 40 میکرومولار نسبت به شاهد کاهش پیدا کرد.همچنین کادمیوم به‌طور معنی‌داری سبب افزایش میزان پراکسید هیدروژن H2O2 در تمامی غلظت‌های تیمار شد. در بین آنزیم‌های آنتی اکسیدان مورد بررسی، کلرید کادمیوم موجب افزایش فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپر‌اکسیددیسموتاز شد. میزان مالون دی‌آلدئید در تمامی غلظت‌های تیمار افزایش پیدا کرد اما در غلظت 40 میکرومولار این افزایش نسبت به شاهد معنی‌دار نبود. کلریدکادمیوم موجب کاهش جذب مولیبدن و آهن شد. از طرفی باعث افزایش جذب منگنز و روی گردید. بنابراین می‌توان نتیجه‌گیری کرد که احتمالاً کلرید کادمیوم در ساقه‌های بادرنجبویه باعث تجمع ترکیباتی مثل پراکسید هیدروژن شد که به‌عنوان یک مولکول پیام‌رسان باعث القای دفاع آنتی‌اکسیدانی گردیده است.
