فرهاد ثنایی نیری؛ امید سفالیان؛ سلیم فرزانه؛ علی اصغری؛ سیده یلدا رییسی ساداتی؛ اباذر رجبی
چکیده
امروزه پس از حدود 200 سال سابقه چغندرقند، حدود 40 درصد ساکارز مورد نیاز انسان از طریق این محصول تامین می شود. 8/1 درصد از چغندرقند کشور در استان اردبیل تولید می شود. عوامل بیماریزای برگ و ریشه چغندرقند ...
بیشتر
امروزه پس از حدود 200 سال سابقه چغندرقند، حدود 40 درصد ساکارز مورد نیاز انسان از طریق این محصول تامین می شود. 8/1 درصد از چغندرقند کشور در استان اردبیل تولید می شود. عوامل بیماریزای برگ و ریشه چغندرقند از جمله عواملی هستند که بر کمیت و کیفیت محصولات چغندرقند تأثیر میگذارند و در بسیاری از موارد مانع توسعه و حتی محدود شدن کشت این محصول میشوند. این آزمایش بهمنظور ارزیابی صفات مختلف کمی و کیفی چغندرقند (20 هیبرید) چغندرقند در مزرعه تحقیقاتی نیر با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397-1398 اجرا گردید. برای این مطالعه 20 هیبرید منوژرم چغندرقند که در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل تولید شده بود به همراه 9 والد پدری و مادری استفاده شد. برای تعیین صفات موثر بر عملکرد ریشه و عملکرد قند و درصد قند قابل استحصال از تجزیه کلاستر و برای تعیین ضریب همبستگی از روش پبرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که صفات درصد پوشش سبز مزرعه، تعداد بوته و میزان سدیم و پتاسیم در سطح احتمال پنج درصد و صفات تعداد ریشه کل و منشعب، میزان نیتروژن مضره، ضریب آلکالیته، درصد قند ملاس، عملکرد قند ناخالص و خالص، عملکرد ریشه و نمره سبزی- زردی در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنیداری در بین هیبریدها داشتند. همچنین برای صفت تعداد بوته هیبرید 17 و تعداد ریشه هیبرید شماره 7 نسبت به بقیه هیبریدها برتر بودند. در تحقیق حاضر، حداکثر آلودگی به بیماری ریزومانیا (7/13 درصد) در هیبرید شماره 9 مشاهده شد و کمترین مقدار آن متعلق به دو هیبرید شماره 10 و 12 بود. بیشترین میزان سدیم و پتاسیم در هیبرید 15 بود، در حالیکه هیبرید شماره 20 بالاترین میزان نیتروژن مضره را داشت. هیبرید 3 بالاترین ضریب آلکالیته را داشت، در صورتیکه بالاترین درصد قند ملاس به هیبرید 15 تعلق داشت. بالاترین عملکرد قند ناخالص، خالص و ریشه (بهترتیب 69/10، 193/8 و 59/85 تن در هکتار) از هیبرید 12 بهدست آمد و کمترین مقادیر این صفات متعلق به هیبرید 3 بود. بهطور کلی از نظر شاخصهای عملکردی هیبریدهای شماره 3، 12 و 15 مناسب ترین هیبریدها نسبت به سایر هیبریدها بودند.