شیوا سیاه منصور؛ احمد اسماعیلی؛ فرهاد نظریان فیروزآبادی
چکیده
گیاه خشخاش (Papaver somniferum L.)، از مهمترین گیاهان در صنعت دارویی جهان و منشأ تولید آلکالوئیدها میباشد. یکی از تکنیکهای تولید آلکالوئید، استفاده از کشت ریشه مویین میباشد؛ امّا در بیشتر مواقع تولید آلکالوئیدها ...
بیشتر
گیاه خشخاش (Papaver somniferum L.)، از مهمترین گیاهان در صنعت دارویی جهان و منشأ تولید آلکالوئیدها میباشد. یکی از تکنیکهای تولید آلکالوئید، استفاده از کشت ریشه مویین میباشد؛ امّا در بیشتر مواقع تولید آلکالوئیدها در مقیاس تجاری کم است و برای افزایش آنها، نیاز به تحریک تولید با روشهای مختلفی از جمله استفاده از محرکهای زیستی و غیرزیستی است. در این پژوهش، به منظور افزایش زیستتوده ریشههای مویین، اثر 4 نوع محرک (سالیسیلیک اسید، نیترات نقره، سولفات مس و عصاره مخمّر) بهصورت آزمایشهای جداگانه و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. جهت انجام این آزمایشها، ریشههای مویین اولیه تولید شده در نهایت درون ارلنهای حاوی 30 میلیلیتر محیط کشت ½MSاضافه شدند و هر ارلن به عنوان یک تکرار در نظر گرفته شد. تأیید تراریختگی ریشههای مویین با تکثیر اختصاصی ژنهای rolC، انجام شد و باندی با اندازهای مطابق انتظار، روی ژل الکتروفورز مشاهده گردید. نتایج نشان داد که غلظت 5/0 میلیگرم در میلیلیتر از محرک عصاره مخمّر بیشترین تأثیر را بر صفات مورفولوژیکی داشت. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که محرکهای زیستی، نقش مؤثرتری نسبت به تیمارهای غیرزیستی دارند و غلظتهای بالای محرکها، اعم از زیستی و غیرزیستی، بر زیستتوده ریشههای مویین، تأثیر منفی دارند.