حمیدرضا بلوچی؛ رسول استادیان بیدگلی
چکیده
زوال یک پدیده طبیعی است که در همه بذرها رخ میدهد و منجر به کاهش تدریجی توان زیستی بذر در طی انبارداری میگردد. سرعت زوال به وضعیت فیزیولوژیکی و ساختار ژنتیکی بذرها و شرایط انبارداری بستگی دارد. بهمنظور ...
بیشتر
زوال یک پدیده طبیعی است که در همه بذرها رخ میدهد و منجر به کاهش تدریجی توان زیستی بذر در طی انبارداری میگردد. سرعت زوال به وضعیت فیزیولوژیکی و ساختار ژنتیکی بذرها و شرایط انبارداری بستگی دارد. بهمنظور بررسی اثر زوال بر شاخصهای جوانهزنی و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت در کتان روغنی (رقم نورمن)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در سال 1394 در آزمایشگاه بذر دانشگاه یاسوج انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل نگهداری بذور در بستههای آلومینیومی دربسته به مدت 6 ماه در 4 سطح دمایی 15، 25، 35 و 45 درجه سانتیگراد و رطوبت 5، 9، 13 و 17 درصد بود. نتایج نشان داد که با افزایش دما و رطوبت بذر، کلیه صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی به جز هدایت الکتریکی، کاهش یافتند. کاهش جوانهزنی با کاهش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز همراه بود که بیانگر کاهش کارایی سیستم آنتیاکسیدانتی در حفاظت بذرها در مقابل گونههای فعال اکسیژن میباشد و باعث افزایش پراکسیداسیون چربیها، تخریب غشاهای سلولی و نشت الکترولیتها از بذر شده است که همبستگی قوی و منفی بین نشت الکترولیتها و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت نشانگر این مسئله است. همچنین بذور کتان با محتوای روغن و پروتئین محلول بالا درصد جوانهزنی بیشتری داشتند اما زوالپذیری بیشتری نیز نشان دادند و باید به شرایط محیط انبارداری آنها بسیار دقت نمود. بهطورکلی، نتایج بهدست آمده از پژوهش حاضر بیانگر این است که بهترین شرایط نگهداری بذر کتان دمای 15 درجه سانتیگراد و رطوبت 5 درصد میباشد.