تولیدات گیاهی - فهرست مقالات

اثر تاریخ‌کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه سه رقم گندم در شرایط رقابت با یولاف ‌وحشی

مریم اسدنژاد؛ معصومه فرزانه؛ موسی مسکرباشی

دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 55-68

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12431

چکیده

یکی از روش‌های مدیریت علف‌های‌هرز در کشاورزی پایدار، استفاده از ارقام گندم است که ضمن حفظ عملکرد دارای قدرت رقابتی بالایی می‌باشند. به‌منظور ارزیابی تأثیر تاریخ‌کاشت در قدرت رقابتی علف‌ هرز یولاف ... بیشتر یکی از روش‌های مدیریت علف‌های‌هرز در کشاورزی پایدار، استفاده از ارقام گندم است که ضمن حفظ عملکرد دارای قدرت رقابتی بالایی می‌باشند. به‌منظور ارزیابی تأثیر تاریخ‌کاشت در قدرت رقابتی علف‌ هرز یولاف وحشی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم گندم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 1393-1392 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش تاریخ‌ کشت گندم در سه سطح (25 آبان، 10 آذر و 25 آذر)، ارقام گندم در سه سطح (استار، چمران و ویریناک) و رقابت در دو سطح (با و بدون رقابت) بود. نتایج حاصل نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در شرایط رقابت با یولاف وحشی با کاشت رقم استار در تاریخ‌های 25 آبان و 10 آذر و هم‌چنین کاشت رقم چمران در 10 آذر، به‌ترتیب به میزان 8/6، 7/7 و 7/8 تن در هکتار به‌دست آمد. در شرایط بدون رقابت، بیشترین عملکرد دانه را رقم استار (10/4) در تاریخ‌کاشت 25 آبان و بعد از آن بدون تفاوت معنی‌داری در تاریخ‌ کشت 10 آذر (10/14) به خود اختصاص داد. عملکرد دانه همبستگی بالایی با تعداد دانه در سنبله (**0/81) و نسبتاً خوب با وزن هزار دانه (**0/59)داشت. بیشترین شاخص رقابت در هر سه رقم در تاریخ کشت 10 آذر مشاهده گردید. گرچه تأخیر در کشت و وجود رقابت باعث کاهش عملکرد گندم شدند، ولی بر اساس نتایج این آزمایش در چنین شرایطی انتخاب رقم استار برای تاریخ‌ کشت 25 آبان و 10 آذر و ویریناک برای کشت تأخیری (اواخر آذر) انتخاب مناسب‌تری بودند.

تأثیر کاربرد پتاسیم بر فعالیت برخی آنزیم‌های آنتی‎اکسیدان دو رقم گندم دوروم در شرایط شوری

سید محمد علوی متین؛ افراسیاب راهنما؛ موسی مسکرباشی

دوره 38، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 1-12

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.11828

چکیده

پتاسیم، نقش مهمی در بهبود تحمل گیاهان به تنش‎های غیرزیستی نظیر تنش شوری ایفا می‎کند. به‌منظور بررسی تأثیر پتاسیم بر کاهش اثرات نامطلوب تنش شوری از طریق پایش فعالیت برخی آنزیم‎های آنتی‎اکسیدان، ... بیشتر پتاسیم، نقش مهمی در بهبود تحمل گیاهان به تنش‎های غیرزیستی نظیر تنش شوری ایفا می‎کند. به‌منظور بررسی تأثیر پتاسیم بر کاهش اثرات نامطلوب تنش شوری از طریق پایش فعالیت برخی آنزیم‎های آنتی‎اکسیدان، محتوی کلروفیل و عملکرد دانه دو رقم گندم دوروم (بهرنگ و یاواروس) آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوک کامل تصادفی در سه تکرار با سطوح تیماری مختلف شامل: شاهد (بدون شوری)، شوری 150 میلی‎ مولار (از نوع کلرید سدیم)، شوری 150 میلی مولار به همراه دو سطح 300 و450 میلی‎گرم پتاسیم بر کیلو‎گرم خاک از منبع سولفات پتاسیم و دو سطح 30 و 45 میلی‎گرم پتاسیم بر کیلو‎گرم خاک از منبع نانوکلات پتاسیم 27 درصد اجرا گردید. تنش شوری سبب کاهش عملکرد دانه هر دو رقم گردید ولی تیمار ترکیبی شوری و پتاسیم از طریق بهبود فعالیت آنزیم‎های آنتی‎اکسیدان و محتوی پتاسیم و کلروفیل برگ سبب کاهش اثرات منفی شوری بر عملکرد دانه در مقایسه با تیمار شوری مطلق گردید. پاسخ هر دو رقم به تنش شوری و کاربرد سطوح و منابع مختلف پتاسیم در شرایط تنش برای بیشتر صفات مشابه بود، اگرچه فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون ریداکتاز در رقم بهرنگ تا حدودی بیشتر بود. در مجموع، بر اساس یافته‎های این پژوهش کاربرد پتاسیم همراه با شوری در رقم یاواروس در مقایسه با رقم بهرنگ دارای اثرات مطلوب‎تری بود.

مطالعه اثر تنش‌های شوری و خشکی روی برخی مؤلفه‌های فیزیولوژیکی دو رقم کلزا (Brassica napus L.) در اهواز

فرید یوسفی؛ پیمان حسیبی؛ حبیب‌الله روشنفکر دزفولی؛ موسی مسکرباشی

دوره 38، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 25-34

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.11830

چکیده

این تحقیق با هدف مطالعه اثرات تنش‌های شوری و خشکی به صورت مجزا و همراه با یکدیگر روی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم کلزا در اهواز به صورت گلدانی خارج از گلخانه اجرا شد. تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب ... بیشتر

ارزیابی روش های مختلف پرایمینگ بذر بر جوانه زنی اکوتیپ های کاسنی ( .Cichorium intybus L)

فریده صدیقی دهکردی؛ مجید نبی‌پور؛ موسی مسکرباشی

دوره 36، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 95-107

چکیده

امروزه تکنیک پیش تیمار بذر به عنوان عامل بهبود دهنده جوانه زنی وظهور دانه رست ها تحت شرایط متعارف و غیر متعارف بکار گرفته می شود. در همین راستا به منظور تعیین اثر بهترین ماده و زمان پرایمینگ بر صفات جوانه ... بیشتر امروزه تکنیک پیش تیمار بذر به عنوان عامل بهبود دهنده جوانه زنی وظهور دانه رست ها تحت شرایط متعارف و غیر متعارف بکار گرفته می شود. در همین راستا به منظور تعیین اثر بهترین ماده و زمان پرایمینگ بر صفات جوانه زنی ( درصد جوانه زنی، میانگین مدت جوانه زنی و طول ریشه چه) بذور اکوتیپ های کاسنی آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی گروه باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید که شامل ترکیبی از چهار اکوتیپ (اراک، اصفهان، شیراز و تهران )، نه محلول پیش تیمار GA3 (25 و 250 میکرومولار )، KNO3 ( 50 و 150 میکرومولار )، متیل جاسمونات MJ (50 و 500 میکرومولار )، پلی اتیلن گلیکول PEG6000 (9- و 17- بار) و هیدروپرایمینگ ( آب مقطر صفر بار) و سه زمان پرایمینگ (4، 8 و 12 ساعت ) به همراه شاهد بودند. این ترکیب آزمایشی در دو دمای10 و 25 درجه سانتی گراد بطور جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج ارزیابی پرایمینگ بذور اکوتیپ های کاسنی در دمای 10 درجه سانتی گراد نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی و کمترین میانگین مدت جوانه زنی در اکوتیپ های اراک، اصفهان، شیراز و تهران با پیش تیمارهای H2O و KNO350 بود. در همه اکوتیپ ها کمترین درصد جوانه زنی و بیشترین میانگین مدت جوانه زنی با تیمار PEG17 بدست آمد. تیمار H2O و KNO350 با زمان 12 ساعته بیشترین درصد جوانه زنی و کمترین میانگین مدت جوانه زنی را داشت. طول ریشه چه با هیدروپرایمینگ 12 ساعته بیشترین بود ولی با MJ500 12ساعته طول ریشه چه بشدت کاهش یافت. در دمای 25 درجه سانتی گراد پیش تیمار بذور اکوتیپ های کاسنی فقط بر میانگین روز تاثیر معنی داری داشت. درچهار اکوتیپ مورد مطالعه کمترین میانگین مدت جوانه زنی با پیش تیمارهای H2O، GA250 و KNO350 بدست آمد.

اثر رژیم های آبیاری بر محتوی روغن، پرولین و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم گلرنگ در شرایط آب و هوایی اهواز

عدنان کریمی؛ حبیب اله روشنفکر دزفولی؛ موسی مسکرباشی

دوره 36، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 105-117

چکیده

به منظورارزیابی واکنش گلرنگ به کمبود آب در مراحل مختلف رشد، آزمایشی بر روی دو رقم گلرنگ در سال زراعی 89-88 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت کرت های خرد شده با سه تکراراجرا ... بیشتر به منظورارزیابی واکنش گلرنگ به کمبود آب در مراحل مختلف رشد، آزمایشی بر روی دو رقم گلرنگ در سال زراعی 89-88 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت کرت های خرد شده با سه تکراراجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل، چهار رژیم آبیاری مختلف، ‌ I1(آبیاری کامل)، ‌ I2( قطع آبیاری در مرحله غنچه دهی تا آخر فصل رشد(، I3(قطع آبیاری در مرحله گلدهی تا آخر فصل رشد) و ‌I4(قطع آبیاری از مرحله دانه بندی تا آخرفصل رشد) به عنوان کرت اصلی ودو رقم گلرنگ گلدشت(V1) و پدیده(V2) به عنوان کرت فرعی بودند. نتایج حاصله نشان داد که قطع آبیاری در مرحله غنچه دهی (بیشترین کمبود آب) باعث کاهش معنی داری در عملکرد دانه (8/1430کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (7/306 کیلوگرم در هکتار) و افزایش معنی داری در میزان پرولین گیاه ( 12/547 میلی گرم بر کیلو گرم) شد.ازطرف دیگر، تیمارآبیاری قطع آبیاری از مرحله دانه بندی تا آخر فصل رشد تاثیر چندانی بر محتوی روغن و پرولین گیاه نشان نداده است. تنش شدید باعث کاهش شدید تری درمیزان سرعت رشد تجمعی و سرعت رشد نسبی در مقایسه با حالت بدون تنش شده است.تحت شرایط تنش مقدار محتوی آب نسبی برگ کاهش پیدا کرد. بالاترین عملکرد روغن در رقم گلدشت وکمترین آن در رقم پدیده مشاهده شد. نتایج این تحقیق نشان داد محدودیت آبیاری در طول مرحله پر شدن دانه موجب کاهش شدید عملکرد کمی وکیفی محصول نمی شود و با مدیریت آب و صرفه جویی در مصرف آن، می توان محصول اقتصادی نیز تولید نمود.

ارزیابی برخی تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک تحمل به آبیاری با آب شور در سه ژنوتیپ کلزا

فرانک طهماسبی؛ پیمان حسیبی؛ موسی مسکرباشی

دوره 36، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 75-86

چکیده

مطالعه تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی در شرایط تنش شوری میتواند به شناسایی فاکتورهای مؤثر در تحمل به این تنش کمک نماید. به منظور بررسی این عوامل یک آزمایش گلخانهایدر سال زراعی 88-1387 در گلخانه دانشکده ... بیشتر مطالعه تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی در شرایط تنش شوری میتواند به شناسایی فاکتورهای مؤثر در تحمل به این تنش کمک نماید. به منظور بررسی این عوامل یک آزمایش گلخانهایدر سال زراعی 88-1387 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتور اول ژنوتیپ شامل هایولا401، RGS0003 و شیرالی و فاکتور دوم آبیاری با آب شور مشتمل برشاهد (صفر میلی مولار)، 50، 100 و 150 میلی مولار از دو منبع شوری NaCl و CaCl2 به نسبت مساوی بود. اعمال تنش آبیاری با آب شور سبب کاهش وزن خشک اندام هوایی، پتانسیل اسمزی و محتوای نسبی آب در هر سه ژنوتیپ شد. نتایج همچنین نشان دادند که قندهای محلول و غلظت کلروفیل در واحد سطح برگ تا سطح شوری 100 میلی مولار افزایش قابل توجهی یافتند ولی در سطح 150 میلی مولار، کاهش نشان دادند. تحت تنش آبیاری با آب شور میزان پرولین طی سطوح مختلف شوری افزایش یافت. ژنوتیپشیرالی دارای ساز و کارهای تحمل کارآمدتری نسبت به دو ژنوتیپ دیگر بود. نتایج همبستگی صفات نشان داد که در هر سه سطح شوری با کاهش ماده خشک شاخص حساسیت به تنش افزایش یافت و در سطح 100میلی مولار محتوای نسبی آب برگ با شاخص حساسیت به تنش همبستگی منفی و معنیدار داشت. در تیمارهای شاهد، 50 و 100 میلی مولار همبستگی منفی و معنی دار بین پرولین و پتانسیل اسمزی وجود داشت. میتوان نتیجه گرفت تجمع بیشتر پرولین، ماده خشک و محتوای نسبی آّب برگ میتوانند شاخص های گزینش مناسبی در ارتباط با تحمل به آبیاری با آّب شور در کلزا محسوب گردند.

تأثیر تنوع ترکیبات یونی بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی دو رقم کلزا

مهسا بالاورد؛ موسی مسکرباشی؛ مجید نبی‌پور

دوره 35، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 103-115

چکیده

به منظور بررسی تنوع ترکیبات یونی بر روی برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی دو رقم کلزا، آزمایشی گلدانی به صورت طرح کرت‌های خرد شده نواری در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، درمزرعه گروه زراعت و اصلاح نباتات ... بیشتر به منظور بررسی تنوع ترکیبات یونی بر روی برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی دو رقم کلزا، آزمایشی گلدانی به صورت طرح کرت‌های خرد شده نواری در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، درمزرعه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید چمران اهواز، در سال زراعی 89-88 اجرا شد. فاکتورهای اصلی شامل الف: اعمال شوری از طریق آب آبیاری در 3 سطح شوری 8 و 14 دسی زیمنس بر متر و آب تصفیه شهری به عنوان شاهد با سطح شوری 2/2 دسی زیمنس بر متر و ب: نوع ترکیب یونی در 2 سطح NaCl, Na2SO4 . فاکتور فرعی شامل ژنوتیپ در 2 سطحHayola 401, RGS000 بودند. نتایج نشان داد که در هر دو ژنوتیپ با افزایش سطوح شوری القائی به وسیله هر دو نوع نمک، وزن تر اندام هوایی، سطح برگ، هدایت روزنه‌ای، پتانسیل اسمزی و میزان محتوای آب نسبی برگ کاهش یافت. با افزایش شوری از سطح شاهد به 8 دسی‌زیمنس بر متر در هر دو ژنوتیپ و تحت تأثیر هر دو نوع نمک میزان عددSPAD افزایش و در سطح شوری 14 دسی‌زیمنس بر متر کاهش یافت. Na2SO4 به طور معنی‌داری میزان هدایت روزنه‌ای را کاهش داد. بیش ترین میزان وزن تر اندام هوایی در این مرحله از نمونه برداری در ژنوتیپ هایولا 401 در سطح شاهد و به میزان 88/10 گرم در بوته مشاهده شد و کم ترین مقدار آن نیز متعلق به همین ژنوتیپ و به میزان 60/3 گرم در بوته در سطح 14 دسی‌زیمنس بر متر شوری اعمال شده به وسیله NaCl بود. بیش ترین سطح برگ در ژنوتیپ هایولا 401 و به میزان 2/41LA= در تیمار شاهد و کم ترین مقدار آن نیز در ژنوتیپ RGS000 و به میزان0/16LA= در 14 دسی‌زیمنس بر متر شوری اعمال شده به وسیله NaCl، به دست آمد. بیش ترین میزان هدایت روزنه‌ای متعلق به ژنوتیپ هایولا 401 و به میزان 26/0 مول بر متر مربع بر ثانیه در تیمار شاهد و کم ترین میزان هدایت روزنه‌ای متعلق به ژنوتیپ RGS000 و به میزان 06/0 مول بر متر مربع بر ثانیه در تیمار 14 دسی‌زیمنس بر متر شوری اعمال شده به وسیله Na2So4 بود. گرچه هر دو ژنوتیپ با افزایش مقدار شوری، سطح برگ، هدایت روزنه‌ای، پتانسیل اسمزی و میزان محتوای آب نسبی برگ را کاهش داده؛ ولی کاهش ناشی از نمک NaCl در مقایسه با Na2SO4بیش تر بود.

اثر روش‌های مختلف مدیریت در مزارع سرمازده نیشکر (.Soccharum officinarum L)

ایمان روزبهانی؛ موسی مسکرباشی؛ مجید نبی‌پور؛ حسن حمدی

دوره 35، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 1-11

چکیده

نیشکر گیاهی گرمسیری و از خانواده غلات است که با وجود تحمل کم آن نسبت به سرما های زیر صفر، مانعی برای کاشت آن در مناطق نیمه‌گرمسیر وجود ندارد. به منظور بررسی روش‌های مختلف مدیریت در مزارع سرمازده، آزمایشی ... بیشتر نیشکر گیاهی گرمسیری و از خانواده غلات است که با وجود تحمل کم آن نسبت به سرما های زیر صفر، مانعی برای کاشت آن در مناطق نیمه‌گرمسیر وجود ندارد. به منظور بررسی روش‌های مختلف مدیریت در مزارع سرمازده، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار و سه تکرار در سال زراعی 87-86 بر روی رقم نیشکرCP 48-103 در کشت و صنعت امیرکبیر واقع در 40 کیلومتری جنوب اهواز انجام شد. تیمارها شامل شاهد، کف‌برشده، سوزانده‌شده و هورمون‌پاشی‌شده (سیتوکینین N6benzyladenin) بودند. نتایج نشان داد که تیمارها از نظر تعداد پنجه (ساقه) با یکدیگر اختلاف معنی‌داری نداشتند. تیمار کف‌برشده و هورمونی از نظر ارتفاع ساقه با یکدیگر اختلاف معنی‌دار داشتند. تیمار کف‌برشده دارای بیشترین میزان ارتفاع نسبت به دیگر تیمارها بود. تیمار شاهد با تیمارهای سوزانده‌شده و کف‌برشده و همچنین تیمار هورمونی با کف‌بر شده اختلاف معنی‌داری از نظر میزان سبزینگی پهنک برگ‌ها نشان دادند. تیمارها از نظر تناژ تولیدی نی و شکر اختلاف معنی‌داری نداشتند. با توجه به نتایج به‌دست آمده، در سال‌هایی که با خسارت سرما به گیاه نیشکر مواجه هستیم، روش مناسب کنترل خسارت سرما در این‌گونه مزارع، عدم اجرای هرگونه عملیاتی در مزارع مذکور خواهد بود. عملکرد تیمارهای شاهد، کف‌بر شده، سوزانده‌شده و هورمون‌پاشی شده به ترتیب معادل 55375، 57625، 56562 و 49125 کیلوگرم در هکتار نی و 4651، 4955، 4049 و 4092 کیلوگرم شکر در هکتار بود.

مطالعه تغییرات فتوسنتز و تنفس در ژنوتیپ های مختلف چغندرقند (Beta vulgaris L.) تحت تنش شوری

نفیسه اسدی نسب؛ پیمان حسیبی؛ موسی مسکرباشی

دوره 35، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 55-69

چکیده

این تحقیق به منظور مطالعه تأثیر تنش شوری بر خصوصیات رشد، تنفس، تبادلات گازی و فتوسنتز در سه ژنوتیپ چغندرقند (13030، 22393 و IC) صورت گرفت. تحقیق در سال زراعی 1389-1388، در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران ... بیشتر

بررسی کاشت بذر و گیاهچه گندم و تأثیر آن بر عملکرد و اجزای عملکرد

روح الله آواره شیرازی؛ مجید نبی‌پور؛ موسی مسکرباشی

دوره 35، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 91-101

چکیده

به منظور مقایسه کاشت بذر و کاشت گیاهچه گندم (گیاهچه با سنین مختلف) در تاریخ‌های مختلف کاشت، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی1389- 1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گرفت. این آزمایش به صورت ... بیشتر به منظور مقایسه کاشت بذر و کاشت گیاهچه گندم (گیاهچه با سنین مختلف) در تاریخ‌های مختلف کاشت، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی1389- 1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گرفت. این آزمایش به صورت اسپلیت اسپلیت پلات (کرت‌های دوبار خرد شده) و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار اجرا گردید. کرت‌های اصلی شامل روش‌های کاشت در سه سطح بدون سرزنی گیاهچه، با سرزنی گیاهچه و کاشت بذر بود و فاکتور فرعی نیز شامل ارقام گندم در دو سطح شامل رقم فونگ و رقم چمران و فاکتور فرعی فرعی شامل تاریخ کاشت بذر و انتقال گیاهچه در 30 آذر و 15 دی بود. نتایج آزمایش نشان داد که تعداد سنبلک در سنبله، تعداد دانه در سنبله در کاشت بذر بیش ترین مقدار (با عملکرد 3/2766 کیلو گرم در هکتار)و در کاشت گیاهچه‌ای کم ترین مقدار (با عملکرد 6/1795 کیلو گرم در هکتار) بودند. در تیمار تاریخ کاشت و انتقال (کاشت به صورت گیاهچه) ، تعداد سنبلک در سنبله و عملکرد دانه در تاریخ کاشت و انتقال اول (انتقال گیاهچه 30 روزه)، بیش ترین مقدار و در تاریخ کاشت و انتقال دوم (انتقال گیاهچه 45 روزه) کم ترین مقدار بودند. بین دو رقم فونگ و چمران، اختلاف معنی داری در صفات تعداد سنبلک در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه مشاهده نگردید. با توجه به نتایج حاصل، انتقال دیر گیاهچه (گیاهچه 45 روزه) و تأخیر در کاشت (15 دی) نیز عملکرد را به صورت معنی‌داری کاهش داد. کاشت بذر عملکرد بالاتری (حدود 31 درصد) را نسبت به کاشت نشایی داشت. مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد که تیمار کاشت مستقیم بذر رقم چمران در تاریخ کاشت اول دارای بیش ترین عملکرد بود؛ پس از آن تیمار کاشت گیاهچه بدون سرزنی و با سرزنی رقم چمران بیش ترین عملکرد را داشتند و تیمارهای گیاهچه‌ای در تاریخ کاشت دوم دارای کم ترین میزان عملکرد بودند. بنابراین، در شرایط آب و هوایی خوزستان در صورت وقفه در کاشت به دلیل تأخیر در بارندگی و یا فراهم نشدن شرایط کاشت بذر به دلیل بارندگی‌های مکرر (بعد از وقفه اولیه) و مساعد نبودن شرایط کاشت مستقیم بذر در 30 آذر، می‌توان با کاشت گیاهچه گندم (گیاهچه 30 روزه) در آن زمان از کاهش محصول در کاشت تأخیری (در 15 دی) جلوگیری نمود.

اثرات روش های کاشت و سطوح آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم

علی کریمی؛ موسی مسکرباشی؛ مجید نبی‌پور؛ سعید برومندنسب

دوره 34، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 89-98

چکیده

به‌منظور مطالعه‌ی اثرات روش‌های کاشت مختلف و سطوح آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم، این تحقیق به صورت کرت‌های خرد شده نواری در قالب بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار، در مزرعه ی آموزشی و ... بیشتر به‌منظور مطالعه‌ی اثرات روش‌های کاشت مختلف و سطوح آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم، این تحقیق به صورت کرت‌های خرد شده نواری در قالب بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار، در مزرعه ی آموزشی و تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 89- 1388 اجرا گردید. فاکتورها شامل: فاکتور آبیاری در دو سطح (آبیاری بر اساس تخلیه 25% و 50% آب قابل استفاده گیاه در خاک)، روش کاشت در چهار سطح (کاشت خطی در کرت، کاشت 3 ، 6 و 9 خط گندم روی پشته) و همچنین دو رقم چمران واستار بودند. نتایج نشان داد که روش‌های کاشت، در صفات تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع و عملکرد دانه با یک دیگر اختلاف معنی دار داشتند. روش نه خطی به طور معنی داری تعداد دانه در سنبله کم تری از بقیه روش‌های کاشت داشت (58/28). روش‌های سه خطی و کرتی بالاترین تعداد دانه در سنبله را داشتند (39/34، 89/33) و بالاترین عملکرد دانه مربوط به روش سه خطی بود (62/3 تن در هکتار). بین سطوح آبیاری تفاوت معنی‌دار وجود نداشت و در بین ارقام نیز رقم چمران، به طور معنی‌دار در صفت عملکرد دانه نسبت به رقم استار برتر بود (67/2 تن در هکتار). باتوجه به نتایج به دست آمده از اثرات متقابل فاکتورها و کم‌آبی موجود، در شرایط مشابه این تحقیق، کاربرد روش‌های کاشت روی پشته، به ویژه روش سه خطی با سطح دوم آبیاری پیشنهاد می‌شود.

تأثیر تغییر دما بر هدایت روزنه ای و غلظت کلروفیل در گندم

حبیب اله روشنفکر دزفولی؛ مجید نبی‌پور؛ فواد مرادی؛ موسی مسکرباشی

دوره 34، شماره 2 ، بهمن 1390، ، صفحه 39-52

چکیده

حساس ترین شاخص برای بررسی وضعیت فیزیولوژیکی گیاه به ویژه تحت شرایط تنش، بررسی رفتار روزنه ها است. بر این اساس این تحقیق طی دو سال زراعی 85- 1384 و 86- 1385 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شهید چمران ... بیشتر حساس ترین شاخص برای بررسی وضعیت فیزیولوژیکی گیاه به ویژه تحت شرایط تنش، بررسی رفتار روزنه ها است. بر این اساس این تحقیق طی دو سال زراعی 85- 1384 و 86- 1385 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز صورت گرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار، که کرت های اصلی شامل سه تاریخ کشت ( 15 آبان، 5 آذر و 25 آذر ) و عامل فرعی سه رقم گندم ( فونگ، چمران و استار ) بودند. نتایج نشان داد که اختلاف میانگین پتانسیل کل آب برگ پرچم در تیمار تاریخ کشت معنی دار ( در سطح 1% )بود ولی رقم های مختلف و اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم تفاوت آماری نشان ندادند. تفاوت محتوای رطوبت نسبی در طول پر شدن دانه طی چهار مرحله نمونه برداری در بین تاریخ های مختلف کشت و نیز در بین رقم های مورد بررسی در اغلب نمونه برداری ها، معنی دار بود ولی بین اثر متقابل رقم و تاریخ کاشت اختلاف معنی دار مشاهده نگردید. هدایت روزنه ای در مراحل مختلف دوره پر شدن در بین تاریخ های مختلف کاشت دارای اختلاف معنی دار بود، همچنین هدایت روزنه ای رقم های مورد بررسی در طول این دوره در سطح 1% دارای تفاوت معنی دار بود ولی اثر متقابل آن ها اختلاف معنی دار نداشت. بیش ترین مقاومت روزنهای در تاریخ کشت سوم مشاهده گردید و مقایسه ی میانگین این صفت در بین رقم های مورد بررسی نشان داد که در اواخر دوره پر شدن دانه، بیش ترین و کم ترین هدایت روزنه ای را رقم فونگ و چمران به ترتیب با 93/0 و 67/0 سانتی متر بر ثانیه به خود اختصاص دادند. اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم نشان داد که به استثنای نمونه برداری اول در طول دوره پر شدن دانه عدد SPAD متأثر از تاریخ کاشت بود. مواجه شدن دوره پر شدن دانه با تنش دمای بالای آخر فصل، موجب گردید که مولفه های مؤثر بر عملکرد (پتانسیل کل، محتوای رطوبت نسبی، هدایت روزنه ای و غلظت کلروفیل) در وضعیت مطلوب قرار نگیرند و تغییر در تاریخ کاشت (کشت دیر) که مصادف با دوره پر شدن دانه با هوای گرمتر بود، تأثیر شدیدتری بر وزن دانه نسبت به عملکرد بیولوژیکی داشت. همچنین اثر تاریخ کاشت روی دانه ( درسطح احتمال 1% ) تفاوت معنی داری داشت و بیشترین و کم ترین وزن تک دانه 61/44 و 53/35 میلی گرم به ترتیب در اولین و سومین تاریخ کاشت بود. همچنین کشت زود رقم فونگ با استفاده بهتر از شرایط محیطی بیشترین محصول را نسبت به دو رقم دیگر به دست آورد.

مطالعه امکان پذیری کاشت بهارة سه رقم چغندرقند (Beta vulgaris L.) با دو روش کشت گلدانی و مستقیم در اهواز

پیمان حسیبی؛ علی کاشانی؛ رضا مامقانی؛ موسی مسکرباشی

دوره 33، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 41-54

چکیده

به منظور مطالعه امکان پذیری کشت بهاره ارقام چغندرقند در شرایط آب و هوای اهواز، این تحقیق به صورت اسپلیت اسپلیت پلات و در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1380-1379 در مزرعة آزمایشی گروه ... بیشتر به منظور مطالعه امکان پذیری کشت بهاره ارقام چغندرقند در شرایط آب و هوای اهواز، این تحقیق به صورت اسپلیت اسپلیت پلات و در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1380-1379 در مزرعة آزمایشی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. فاکتوراصلی شامل دو تاریخ کاشت (اول دی ماه و بیستم بهمن ماه)، فاکتورفرعی یا روش کاشت به دو صورت (کشت مستقیم و کشت گلدانی) و ژنوتیپ به عنوان فاکتور فرعی فرعی شامل سه تیپ (BR1، منوُدُر و رسول) بودند. همزمان با انتقال گلدان های کاغذی تاریخ کاشت اول به مزرعه در بیستم بهمن ماه، کشت مستقیم و کشت گلدانی تاریخ کاشت دوم انجام پذیرفت. زمان برداشت در هر دو تاریخ کاشت بیستم تیرماه بود. نتایج نشان داد در تاریخ کاشت های همزمان از لحاظ عملکرد ریشه تفاوت معنی داری دیده نشد؛ ولی از نظر درصد قند ریشه، روش کشت مستقیم دارای برتری معنی دار (05/0 p≤) نسبت به روش کشت گلدانی بود. درتاریخ کاشت دوم درصد قند ریشه به طور معنی دار (05/0 p≤) از تاریخ کاشت اول بیشتر گردید و رقم منودُرُ دارای بیش ترین درصد قند (1/10%) و کم ترین میزان ناخالصی های ریشه بود. نتایج نشان داد با انجام کشت بهاره چغندر قند می توان علاوه بر استفاده از مزایای آن، به عملکرد شکر سفید در واحد سطح معادل کشت های پاییزه چغندر قند در شرایط آب و هوایی اهواز دست یافت.

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

نویسنده = M. Meskarbashee

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده