داود داعی الحق قراگوز؛ ورهرام رشیدی؛ سعید اهری زاد؛ فرهاد فرح وش؛ بهرام میر شکاری
چکیده
چکیدهبهمنظور مطالعه تجزیه پایداری عملکرد ژنوتیپهای پیشرفته گندم بهاره تحت شرایط تنش کمآبی، 28 ژنوتیپ گندم بهصورت دو آزمایش جداگانه تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی (با قطع آبیاری در مرحله ظهور 50 درصد ...
بیشتر
چکیدهبهمنظور مطالعه تجزیه پایداری عملکرد ژنوتیپهای پیشرفته گندم بهاره تحت شرایط تنش کمآبی، 28 ژنوتیپ گندم بهصورت دو آزمایش جداگانه تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی (با قطع آبیاری در مرحله ظهور 50 درصد سنبلههای هر واحد آزمایشی) و طی دو سال زراعی 96-95 و 97-96 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب دادههای حاصل از ارزیابی صفات نشان داد که بین ژنوتیپهای مورد مطالعه از نظر کلیه صفات در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنیداری وجود داشت. برهمکنش ژنوتیپ × شرایط آبیاری از نظر صفات عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، ارتفاع بوته و شاخص برداشت در سطح احتمال پنج درصد و برای صفات وزن هزار دانه و بیوماس در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود و نشان داد که ژنوتیپهای مورد مطالعه در شرایط مختلف آبیاری واکنشهای متفاوتی از نظر این صفات داشتند. نتایج حاصل از آمارههای واریانس محیطی و ضریب تغییرات محیطی مشابه بود که نشان دهنده وجود یک جنبه مشترک بین آنهاست. بر اساس این آمارهها ژنوتیپهای کریم، قابوس، زاگرس، آفتاب، URBWYT-94-3، URBWYT-94-9، URBWYT-94-7 و URBWYT-94-2، بر مبنای آماره پایداری اکووالانس ریک ژنوتیپهای مروارید، گنبد، آرتا، روشن، ERWYT-94-8 و URBWYT-94-10، آماره میانگین رتبه ژنوتیپهای دریا، آفتاب، ERWYT-94-7، URBWYT-94-10، URBWYT-94-2 و URBWYT-94-4 و آماره انحراف معیار رتبه ژنوتیپهای مروارید، گنبد، سوپر هد، آرتا، روشن و URBWYT-94-10 بهعنوان ژنوتیپهای پایدار شناسایی شدند. ژنوتیپهای URBWYT-94-10، روشن، ERWYT-94-8 و ERWYT-94-7 نیز از نظر آماره غیر پارامتری کتاتا بهعنوان ژنوتیپهای پایدار و پر محصول شناسایی شدند. با در نظر گرفتن میانگین عملکرد ژنوتیپهای مورد مطالعه در چهار محیط، در مجموع ژنوتیپهای کریم، آفتاب، روشن، URBWYT-94-7، URBWYT-94-9، URBWYT-94-10 و URBWYT-94-2 جزو ژنوتیپهای پایدار و پر محصول شناسایی شدند.