تولیدات گیاهی

تاثیر تراکم بوته بر صفات زراعی و فیزیولوژیکی لاین‌های مختلف ذرت در شرایط شمال استان خوزستان

غلامحسین اسلام‌نیا؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ سید عطاء اله سیادت؛ خلیل عالمی سعید؛ علی‌اکبر صانعی‌نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 آبان 1403

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.47210.2179

چکیده

ارقام تجاری ذرت جهت کشت در مناطق مختلف جهان جهت تولید دانه و علوفه شامل ارقام هیبرید هستند که سالانه توسط شرکت‌های تولید بذر جهت کاشت در مزارع کشاورزان عرضه می‌شود. از این رو بررسی رشد، عملکرد و ویژگی‌های ... بیشتر ارقام تجاری ذرت جهت کشت در مناطق مختلف جهان جهت تولید دانه و علوفه شامل ارقام هیبرید هستند که سالانه توسط شرکت‌های تولید بذر جهت کاشت در مزارع کشاورزان عرضه می‌شود. از این رو بررسی رشد، عملکرد و ویژگی‌های سازگاری فیزیولوژیکی لاین‌های ذرت در شرایط مختلف مدیریتی و زراعی می‌تواند سبب شناسایی مدیریت بهینه لاین‌های مورد نظر جهت تولید هیبریدهای ذرت شود. بنابراین، به منظور بررسی پاسخ‌های اکوفیزیولوژیک لاین های مختلف ذرت به تراکم کاشت در شمال خوزستان، آزمایشی در تابستان سال 1398 و 1399 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفیآباد دزفول استان خوزستان انجام شد. این پژوهش بصورت آزمایش فاکتوریل دو عاملی درقالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. در این آزمایش تراکم بوته (60 و 78 و 110 هزاربوته در هکتار) به عنوان عامل اول در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ (لاین های SD-95-11 ،C3-95-5 ،C3- 95-15 ،C4-95-2 ، C4-95-3 و لاین شاهدMO17)به عنوان عامل دوم در کرت‌های فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل شاخص سطح برگ، سطح ویژه برگ، کلروفیل برگ، ارتفاع بوته، عملکرد و اجزای عملکرد، شاخص برداشت، و عملکرد بیولوژیک بود. نتایج نشان‌دهنده تفاوت معنی‌دار بین لاین‌های ذرت در واکنش به تراکم بوته در واحد سطح مزرعه بود. با توجه به نتایج مقایسه میانگین بیشترین عملکرد دانه در تراکم 110 هزار بوته در هکتار و لاین 103 (2115 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه در تراکم 60 هزار بوته در هکتار و لاین 119 (1030 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. نتایج آنالیز آماری بدست آمده از این پژوهش نشان داد که تراکم 110 هزار بوته در هکتار در اکثر صفات اندازه گیری شده دارای بالاترین میزان آن صفت بوده و به عنوان بهترین تراکم کاشت برای لاین های مورد آزمایش بوده است. از بین صفات مورفولوژیک موثر بر رشد گیاه، سطح ویژه برگ، همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه نشان داد. همچنین لاین شماره 103 به عنوان برترین لاین انتخاب گردید که از آن می توان در برنامه اصلاحی ذرت در مناطق گرم و خشک کشور استفاده نمود. رسیدن به تراکم مناسب در لاین های ذرت می تواند برای افراد و یا شرکت هایی که در زمینه تولید بذر فعال هستند بسیار حائز اهمیت باشد زیرا در این مزراع از لاین های خالص پدری و مادری استفاده می گردد. از طرف دیگر در مجموع از بین 6 لاین مورد استفاده، لاین شماره 103 به عنوان برترین لاین انتخاب گردید که از آن می توان در برنامه اصلاحی ذرت در مناطق گرم و خشک کشور استفاده نمود.

مشاهده مقاله

ارزیابی خلاء عملکرد گندم و کلزا با استفاده از روش آنالیز خط مرزی (BLA) در شهرستان خرمشهر

حمید مطوریان؛ آیدین خدایی جوقان؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ سید عطاء اله سیادت؛ بنیامین ترابی

دوره 47، شماره 3 ، آبان 1403، ، صفحه 373-385

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43754.2101

چکیده

این پژوهش به منظور مستندسازی فرایند تولید مرتبط با مدیریت زراعی 60 مزرعه گندم و57 مزرعه کلزا با تنوع در سطح زیرکشت، عملیات زراعی و میزان عملکرد براساس اطلاعات مراکز خدمات و پایش مستمر در سال زراعی 1398-1397 ... بیشتر این پژوهش به منظور مستندسازی فرایند تولید مرتبط با مدیریت زراعی 60 مزرعه گندم و57 مزرعه کلزا با تنوع در سطح زیرکشت، عملیات زراعی و میزان عملکرد براساس اطلاعات مراکز خدمات و پایش مستمر در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. اطلاعات مورد نیاز مربوط به مزارع (موقعیت و وضعیت زهکشی)، مدیریت زراعی شامل عملیات تهیه زمین (نوع ادوات، نوع، تعداد و زمان شخم و دیسک)، رقم مورد استفاده (نحوه ضدعفونی بذر، میزان بذر و وسیله کاشت)، زمان کاشت، کود (نوع کود، میزان کود، و زمان مصرف کود پایه و سرک)، مبارزه با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز (میزان مصرف و نوع سموم مصرفی)، تعداد، میزان و زمان آبیاری (روش‌های آبیاری سنتی و تحت فشار) و مسائل مربوط به برداشت (نوع ادوات، زمان برداشت و میزان عملکرد) از طریق پرسشنامه از کشاورزان و یا مشاهده و اندازه‌گیری تکمیل و در پایان فصل رشد میزان عملکرد واقعی برداشت شده توسط کشاورزان ثبت گردید. در این مطالعه خلاء عملکرد به روش آنالیز خط مرزی و با رسم پراکنش داده‌های عملکرد در مقابل متغیرهای مختلف مدیریتی و بیشترین عملکردها در سـطوح مختلف هر نهاده یا مدیریت خاص انتخاب شد. با استفاده از این روش میانگین عملکرد، عملکرد قابل حصول و خلاء عملکرد گندم به‌ترتیب 3654، 4839 و 1185 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. تجزیه و تحلیل داده‌های مورد بررسی مزارع گندم نشان داد که جهت رسیدن به عملکرد قابل حصول به مصرف 258 کیلوگرم در هکتار بذر، استفاده از رقم مهرگان، تاریخ کاشت تا 24 مهرماه، کاربرد 280 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن، مصرف حداقل 100 کیلوگرم در هکتار کود فسفر، حداقل 6 بار آبیاری و استفاده از حداقل 70 کیلوگرم کود پتاسیم نیاز است. همچنین متوسط عملکرد کشاورزان کلزاکار 2063 کیلوگرم بود که با بهبود مدیریت زراعی می‌توان به عملکرد 2939 کیلوگرم در هکتار دست یافت و برای این منظور مصرف حداکثر هفت کیلوگرم بذر در هکتار، تاریخ کاشت حداکثر تا 17 آبان، استفاده از حداقل 300 کیلوگرم کود نیتروژن، کاربرد حداقل 42 کیلوگرم کود فسفر و استفاده از رقم هایولا50 لازم است. بر اساس یافته‌های این پژوهش درصد خلاء عملکرد در گندم 5/31 درصد و کلزا 48 درصد بود که نشان‌دهنده تاثیرپذیری بالای گندم و کلزا نسبت به استفاده از روش‌های مدیریتی مناسب دارد.

ارزیابی تغییرات راندمان مصرف نور و شاخص‌های رشد ارقام کلزا در شرایط قطع آبیاری و سطوح افزایش یافته‌ تراکم بوته

هنا عبوده؛ عبدالمهدی بخشنده؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ سید عطاء اله سیادت؛ سید امیر موسوی

دوره 47، شماره 1 ، خرداد 1403، ، صفحه 37-52

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43064.2086

چکیده

با توجه به اهمیت شاخص های رشد گیاه زراعی و تأثیر آن بر میزان جذب نور در شرایط قطع آبیاری، این پژوهش در سال زراعی 1401-1400 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب ... بیشتر با توجه به اهمیت شاخص های رشد گیاه زراعی و تأثیر آن بر میزان جذب نور در شرایط قطع آبیاری، این پژوهش در سال زراعی 1401-1400 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این پژوهش قطع آبیاری (شاهد (بدون اعمال قطع آبیاری)، قطع آبیاری از مرحلۀ گلدهی تا 50 درصد خورجین دهی و قطع آبیاری از مرحلۀ خورجین دهی تا برداشت) به عنوان عامل اصلی و ارقام (هایولا 4815 و آرام) و تراکم بوته (80، 110 و 140 بوته در متر مربع) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. طی آزمایش تغییرات شاخص های رشد شامل شاخص سطح برگ ( LAI)، شاخص دوام سطح برگ (LAD) ، سرعت رشد نسبی (RGR)، سرعت رشد گیاه (CGR) و ماده خشک تجمعی (TDW) و کارایی مصرف نور (RUE) و تشعشع فعال فتوسنتزی (PAR) ارزیابی شد. تغییرات شاخص برداشت، دوام سطح برگ و تجمع ماده خشک در ابتدای توسعۀ برگها تا کمی قبل از ظهور گل آذین روندی کند داشت، اما پس از آن شیب افزایش شاخص های ذکر شده بیشتر گردید. براساس نتایج بدست آمده در سطوح مختلف شاهد و قطع آبیاری RUE86 بین مقادیر 544/1-588/0 گرم ماده خشک بر مگاژول و RUE100 بین مقادیر858/0-255/0 گرم ماده خشک بر مگاژول متغیر بود. به نظر می‌رسد تیمار قطع آبیاری مرحلۀ دوم در تراکم 80 بوته در متر مربع و رقم هایولا 4815 با حفظ سطح سبز بیشتر از طریق دوام سطح برگ بیشتر و استهلاک نوری پایین تر در شرایط قطع آبیاری انتهایی فصل رشد، توانست RUE100 بالاتری در مقایسه با سایر تیمارها به خود اختصاص دهد. بیشترین میزان عملکرد دانه(61/1572 کیلوگرم در هکتار) نیز به تراکم 110 بوته در متر مربع و رقم هایولا 4815، اختصاص یافت.

کاهش آثار فیزیولوژیک تنش گرمایی آخر فصل رشد با مصرف بور در سه رقم کلزا

سید محمد مولی؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ علی مشتطی؛ علی قاطعی؛ نفیسه رنگزن

دوره 46، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 367-380

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43212.2091

چکیده

با هدف ارزیابی واکنش رشد، فیزیولوژی و عملکرد ارقام کلزا (.Brassica napus L) به سطوح عنصر بور در شرایط تنش گرمای آخر فصل ناشی از تاریخ‌های کاشت دیرهنگام در شرایط آب و هوایی ملاثانی- اهواز، این مطالعه به صورت اسپلیت- ... بیشتر با هدف ارزیابی واکنش رشد، فیزیولوژی و عملکرد ارقام کلزا (.Brassica napus L) به سطوح عنصر بور در شرایط تنش گرمای آخر فصل ناشی از تاریخ‌های کاشت دیرهنگام در شرایط آب و هوایی ملاثانی- اهواز، این مطالعه به صورت اسپلیت- اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1401-1400 در مزرعه آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. تاریخ‌های کاشت مورد بررسی شامل سه تاریخ کاشت (30 آبان (شاهد)، 20 آذر و 10 دی‌ماه) در کرت‌های اصلی، چهار سطح مصرف بور از منبع اسید بوریک (صفر، 4، 8 و 12 کیلوگرم در هکتار) در کرت‌های فرعی و ارقام کلزا ( (RGS (میان‌رس)، ظفر (میان‌رس) و صفار (زودرس)) در کرت‌های فرعی- فرعی بودند. نتایج پژوهش نشان داد، تاریخ کاشت و تنش گرمای آخر فصل اثر معنی‌دار بر اغلب صفات مورد بررسی داشت. اثر متقابل فاکتورهای آزمایشی مورد بررسی بر اغلب صفات اندازه‌گیری‌شده معنی‌دار شد. این موضوع نشان‌دهنده تغییرپذیری قابل‌توجه ویژگی‌های رشد و عملکرد کلزا به تاریخ کاشت و مصرف بور در بین ارقام مختلف مورد بررسی بود. در این آزمایش هم‌چنین اثر بور بر صفاتی از جمله شاخص سطح برگ، نسبت سطح برگ، محتوای رطوبت نسبی آب برگ، نشت الکترولیت‌ها، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی، معنی‌دار شد. اثر متقابل سه گانه نیز بر اغلب صفات مورد بررسی معنی‌دار شد. به طوری که با تأخیر در کاشت و به تبع آن افزایش دما و وقوع تنش گرمای آخر فصل در دوره‌های زایشی و حساس گیاه کلزا، موجب کاهش شاخص سطح برگ، محتوای رطوبت نسبی برگ، نسبت سطح برگ، سطح ویژه برگ، عملکرد دانه و بیولوژیک گردید، در مقابل، اثر تنش گرمای آخر فصل، نشت الکترولیت‌ها از سلول‌های برگ و دمای سایه‌انداز گیاهی را افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه به رقم صفار در تاریخ کاشت 20 آذر با سطح بور 4 کیلوگرم در هکتار با میانگین 4590 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. بیشترین میانگین شاخص سطح برگ در تاریخ کاشت اول و رقم صفار مشاهده شد. کاربرد بور به طور معنی‌داری شاخص‌ سطح برگ در هر سه رقم مورد بررسی کاهش داد که این نشان‌دهنده نیاز کمتر ارقام مورد بررسی در این آزمایش به مصرف بور بود. به طور کلی تنش گرمای آخر فصل، بسته به شدت آن موجب ایجاد اختلالات فیزیولوژیک از جمله رطوبت نسبی برگ (RWC)، پایداری غشا و دمای سابه‌انداز گیاه شد و در نهایت عملکرد دانه را با شدت متفاوت و بسته به نوع ژنوتیپ گیاه، تحت تاثیر قرار داد. بر اساس نتایج بدست‌آمده می‌توان گفت که مصرف بور در مزارع کلزا مخصوصا در نواحی گرمسیری می‌تواند روشی موثر در مقابله با تنش گرمای آخر فصل در نظر گرفته شود و از کاهش عملکرد دانه و عملکرد روغن در واحد سطح جلوگیری نماید.

تأثیر محلول‌پاشی پتاسیم و بور بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی استویا (Stevia rebaudiana)

راضیه تفنگ سازپور؛ عبدالمهدی بخشنده؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ امین لطفی جلال آبادی

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 183-194

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.29391.1762

چکیده

چکیدهبه منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی پتاسیم و بور بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی استویا‌، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی ... بیشتر چکیدهبه منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی پتاسیم و بور بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی استویا‌، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال زراعی 96-۱۳۹5 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش، چهار مقدار محلول‌پاشی بور (صفر، 25، 50 و 75 پی‌پی‌ام) از منبع اسیدبوریک و سه مقدارمحلول‌پاشی پتاسیم (صفر، 10000 و 15000 پی‌پی‌ام) از منبع سولفات پتاسیم بودند. محلول‌پاشی‌ها به فاصله 50، 65 و 80 روز پس از کشت نشاها صورت گرفت. نتایج نشان داد که اثرات متقابل محلول‌پاشی پتاسیم و بور از نظر صفات عملکرد ماده خشک، عملکرد برگ، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، درصد استویوزید برگ، درصد نیتروژن برگ، میزان پتاسیم و بور برگ اختلاف معنی‌داری ایجاد کرد به‌طوری‌که ترکیب تیماری 15000 پی‌پی‌ام پتاسیم و 50 پی‌پی‌ام بور بیشترین عملکرد ماده خشک (8/1495 کیلوگرم در هکتار) را ایجاد کرد که با ترکیب تیماری 15000 پی‌پی‌ام پتاسیم و 75 پی‌پی‌ام بور (2/1490 کیلوگرم در هکتار) تفاوت معنی‌داری نداشت. هم‌چنین ترکیب تیماری 15000 پی‌پی‌ام پتاسیم و 75 پی‌پی‌ام بور بیشترین عملکرد برگ (68/1134 کیلوگرم در هکتار) و درصد استویوزید برگ (34/10 درصد) را ایجاد کرد. هم‌چنین کمترین عملکرد ماده خشک (73/1407 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد برگ (6/725 کیلوگرم در هکتار) درترکیب تیماری عدم محلول‌پاشی پتاسیم و 25 پی‌پی‌ام بور به‌دست آمد. با توجه به تأثیر مثبت محلول‌پاشی عناصر پتاسیم و بور در افزایش عملکرد ماده خشک، عملکرد برگ و درصد استویوزید گیاه استویا تلفیقی از محلول‌پاشی عناصر پرمصرف و کم‌مصرف مانند پتاسیم و بور در افزایش عملکرد گیاه استویا در شرایط آب و هوایی اهواز مناسب به نظر می‌رسد.

Effect of Seed Treatment on Physiological Traits of Two Safflower Cultivars under Defoliation

Mina Pedram؛ Ali Hatami؛ Mohammad Reza Moradi Telavat؛ Zahra Tahmasebi

دوره 43، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 507-516

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31631.1845

چکیده

ABSTRACTIntroduction:To evaluate the effects of priming and defoliation on some physiological traits of two safflower cultivars, a factorial experiment was conducted as a randomized complete block design with three replications in the research farm of Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan in the crop years of 2017 and 2018.Materials ... بیشتر

ارزیابی شاخص‌های کیفی شربت در برداشت سبز و سوخته نیشکر

رضا مرادی؛ سید عطاء اله سیادت؛ عبدالرضا سیاهپوش؛ عبدالمهدی بخشنده؛ محمد رضا مرادی تلاوت

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 402-415

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.25618.1595

چکیده

چکیدهتعهدات بین‌المللی و فشار افکار عمومی برای جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست موجب‌گذار از برداشت سوخته نیشکر به برداشت سبز در مناطق نیشکر کاری دنیا شده است. به منظور مقایسه شاخص‌های کیفی شربت نیشکر ... بیشتر چکیدهتعهدات بین‌المللی و فشار افکار عمومی برای جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست موجب‌گذار از برداشت سوخته نیشکر به برداشت سبز در مناطق نیشکر کاری دنیا شده است. به منظور مقایسه شاخص‌های کیفی شربت نیشکر در دو روش برداشت سبز و سوخته تحقیقی در سال زراعی 95-1394 در کشت و صنعت نیشکر امام خمینی (ره) واقع در شمال خوزستان به‌صورت آزمایش کرت‌های یک‌بار خرد‌شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجراء شد. عامل اصلی سه واریته نیشکر با دوره رسیدگی متفاوت و عامل فرعی پنج روش برداشت و راتونینگ بودند. شاخص‌های کیفی مورد ارزیابی شامل درصد خاشاک ساقه، درصد وزنی شربت قابل استخراج‌، کل مواد جامد حل‌شده در شربت، میزان ساکارز در شربت، درجه خلوص شربت، قند قابل استحصال درکارخانه (R.S) و عملکرد ساقه بودند. نتایج نشان داد واریته نیشکر در خصوص همه صفات مورد ارزیابی به جز درصد وزنی شربت قابل استخراج اختلاف معنی‌دار داشتند. روش‌های برداشت و راتونینگ در مورد درصد خاشاک همراه‌ نی، قند قابل استحصال در کارخانه، عملکرد نی و کل مواد جامد حل‌شده در شربت اختلاف معنی‌دار داشتند. خاشاک همراه‌نی در مجموع روش‌های برداشت سبز حدود 7 درصد و در برداشت سوخته 4 درصد بود. میانگین عملکرد برداشت سوخته 83 تن در هکتار و برداشت سبز 74 تن در هکتار بود. به‌طورکلی برداشت سبز نیشکر موجب افزایش درجه خلوص شربت نسبت به برداشت سوخته شد.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

نویسنده = محمد رضا مرادی تلاوت

تاثیر تراکم بوته بر صفات زراعی و فیزیولوژیکی لاین‌های مختلف ذرت در شرایط شمال استان خوزستان

چکیده

ارزیابی خلاء عملکرد گندم و کلزا با استفاده از روش آنالیز خط مرزی (BLA) در شهرستان خرمشهر

چکیده

ارزیابی تغییرات راندمان مصرف نور و شاخص‌های رشد ارقام کلزا در شرایط قطع آبیاری و سطوح افزایش یافته‌ تراکم بوته

چکیده

کاهش آثار فیزیولوژیک تنش گرمایی آخر فصل رشد با مصرف بور در سه رقم کلزا

چکیده

تأثیر محلول‌پاشی پتاسیم و بور بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی استویا (Stevia rebaudiana)

چکیده

Effect of Seed Treatment on Physiological Traits of Two Safflower Cultivars under Defoliation

چکیده

ارزیابی شاخص‌های کیفی شربت در برداشت سبز و سوخته نیشکر

چکیده