تولیدات گیاهی

تأثیر Pseudomonas putida و کود شیمیایی فسفر بر برخی از صفات رویشی، زایشی و بیوشیمیایی دو گونه ریحان (Ocimum basilicum var. thyrsiflora و Ocimum sanctum)

نعیمه عنایتی ضمیر؛ محمد محمودی سورستانی؛ مجتبی مومنی منفرد

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 235-246

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31636.1844

چکیده

چکیدهبه منظور بررسی تأثیر کود شیمیایی فسفره و باکتری حل‌کننده فسفر نامحلول تحقیق حاضر به‌صورت فاکتوریل و بر اساس طرح کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران ... بیشتر چکیدهبه منظور بررسی تأثیر کود شیمیایی فسفره و باکتری حل‌کننده فسفر نامحلول تحقیق حاضر به‌صورت فاکتوریل و بر اساس طرح کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. فاکتور اول شامل گونه گیاه (دو گونه ریحان سانکتوم و باسیلیکوم) و فاکتور دوم نوع کود (صفر، 50 و 100 درصد فسفر مورد‌نیاز گیاه، فقط باکتری، باکتری به همراه 50 درصد فسفر موردنیاز گیاه، باکتری به همراه100 درصد فسفر مورد نیاز گیاه) بود. نتایج نشان داد اثر متقابل گونه گیاه و تیمارهای کودی بر اغلب صفات اندازه‌گیری شده در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بیشترین میزان فسفر برگ در هر دو گونه باسیلیکوم و سانکتوم (به‌ترتیب 92/4 و 82/4 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک)، وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد و طول گل‌آذین، فنل، فلاون و فلاونوییدها در تیمار حاوی باکتری بدون استفاده از کود شیمیایی فسفره و پس از آن در تیمار حاوی باکتری + 50 درصد کود شیمیایی به‌دست آمد. بیشترین درصد مهار رادیکال‌های آزاد در گونه باسیلیکوم و سانکتوم (به‌ترتیب 67 و 75 درصد) در حضور باکتری و بدون استفاده از کود فسفره بود. به‌طور کلی با توجه به وجود تفاوت معنی‌دار تیمار حاوی باکتری نسبت به سایر تیمارها می‌توان تأثیر این باکتری را در شرایط مزرعه در بهبود خصوصیات کمی و کیفی گیاه ریحان بررسی کرد.

تأثیر تنش خشکی و قارچ میکوریزا بر برخی از خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی کاهو

هدیه بدوی؛ ناصر عالم زاده انصاری؛ محمد محمودی سورستانی؛ فرخنده اسکندری

دوره 38، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 27-39

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11444

چکیده

بهرهگیری از رابطه همزیستی گیاه با قارچهای آربوسکولار میکوریزا یکی از راهکارهای کاهش تنش خشکی بوده که اخیراً در کشاورزی به کار میرود. در این راستا یک آزمایش گلدانی بر روی گیاه کاهو به صورت فاکتوریل ... بیشتر بهرهگیری از رابطه همزیستی گیاه با قارچهای آربوسکولار میکوریزا یکی از راهکارهای کاهش تنش خشکی بوده که اخیراً در کشاورزی به کار میرود. در این راستا یک آزمایش گلدانی بر روی گیاه کاهو به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط مزرعهای در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گردید. فاکتور اول تنش خشکی شامل سه سطح رطوبتی D1 (100)، D2 (80) و D3 (60) درصد رطوبت ظرفیت زراعی بستر کشت و فاکتور دوم قارچ میکوریزا در 6 سطح شامل: کاربرد سه گونه قارچ به نامهای (Glomus mosseae) G1، (G. intraradices) G2 ، (G. fasciculatum) G3و ترکیب سه گونه قارچی( G1،G2، G4 (G3 در خاک استریل و همچنین C1 (شاهد 1، عدم کاربرد قارچ در خاک غیر استریل) و C2(شاهد 2، عدم کاربرد قارچ در خاک استریل). نتایج نشان داد، اثر تنش خشکی بر تمامی صفات به جز درصد کلونیزاسیون ریشه کاهو در سطح احتمال (P< 0.01) معنیدار بود. بیشترین و کمترین وزن تر و خشک شاخساره در تیمار100% و 60% رطوبت ظرفیت زراعی خاک مشاهده شد. کاربرد قارچ میکوریزا بر تمامی صفات دارای اثر معنی دار بود. بیشترین درصد کلونیزاسیون ریشه در کاربرد گونه قارچی G1 بدست آمد. حضور قارچ G1سبب بیشترین وزن تر و خشک شاخساره در اکثر صفات گردید. با توجه به نتایج این آزمایش، در زمان بروز تنش خشکی جهت افزایش مقاومت گیاه کاهو اهوازی میتوان گونه قارچی Glomus mosseaeرا به کار برد.

بررسی اثر محلول‌پاشی نانو کلات روی و سولفات روی بر خصوصیات مرفولوژیکی گیاه دارویی ریحان مقدس (Ocimum sanctum)

زهره مقیمی پور؛ محمد محمودی سورستانی؛ ناصر عالم زاده انصاری؛ زهرا رمضانی

دوره 38، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 41-53

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11446

چکیده

ریحان مقدس گیاهی بوتهای و چندساله از خانواده نعناعیان میباشد. از بخشهای هوایی این گیاه در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی- بهداشتی و عطر سازی استفاده میشود. برگهای این گیاه حاوی 5/0-5/1 درصد اسانس ... بیشتر ریحان مقدس گیاهی بوتهای و چندساله از خانواده نعناعیان میباشد. از بخشهای هوایی این گیاه در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی- بهداشتی و عطر سازی استفاده میشود. برگهای این گیاه حاوی 5/0-5/1 درصد اسانس است و ترکیبات اصلی اسانس آن اوژنول، متیل اوژنول، کارواکرول، استراگول و اُکالیپتول میباشد. به منظور ارزیابی تاثیر محلولپاشی عنصر روی بر خصوصیات مرفولوژیکی ریحان مقدس، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی، دانشگاه شهید چمران اهواز بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل محلولپاشی با نانوکلات روی (0، 5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر) و سولفات روی (1 و 5/1 گرم در لیتر) بود. محلولپاشی در مرحله 6 یا 8 برگی انجام و در فواصل زمانی 15 روزه تا مرحله گلدهی کامل تکرار گردید. در مرحله تمام گل، صفات مرفولوژیکی شامل ارتفاع گیاه، تعداد شاخههای فرعی، تعداد برگ، اندازه برگ (طول و عرض)، سطح برگ، قطر ساقه، طول گلآذین اصلی، تعداد گلآذین، وزن تر و خشک برگ، ساقه و اندامهوایی اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که اثر محلولپاشی کودهای روی بر تمامی صفات مرفولوژیکی اندازهگیری شده در سطح احتمال 1 درصد معنیدار گردید. بیشترین و کمترین مقدار صفات مذکور به ترتیب در تیمارهای محلولپاشی با غلظت 5/1 گرم در لیتر نانو کلات روی و شاهد مشاهده شد. در مجموع با توجه به عدم تفاوت معنیدار بین تیمارهای 1 و 5/1 گرم در لیتر نانوکلات روی، جهت افزایش صفات مرفولوژیکی گیاه دارویی ریحان مقدس، محلولپاشی با غلظت 1 گرم در لیتر نانو کلات روی پیشنهاد میگردد.

بررسی تاثیر زمان برداشت بر درصد، عملکرد و اجزای اسانس نعنا دشتی (Mentha spicata) در منطقه حمیدیه

محمد محمودی سورستانی؛ مهرداد اکبرزاده

دوره 38، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 115-129

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11136

چکیده

نعنا دشتی (Mentha spicata) یکی از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعنا می‌باشد که به دلیل خواص دارویی ارزشمند کاربرد زیادی در صنایع غذایی، آرایشی-بهداشتی و داروسازی دارد. کمیت و کیفیت اسانس تحت تاثیر عوامل ژنتیکی، ... بیشتر نعنا دشتی (Mentha spicata) یکی از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعنا می‌باشد که به دلیل خواص دارویی ارزشمند کاربرد زیادی در صنایع غذایی، آرایشی-بهداشتی و داروسازی دارد. کمیت و کیفیت اسانس تحت تاثیر عوامل ژنتیکی، اقلیمی، خاکی و عملیات به‌زراعی قرار می‌گیرد. در این تحقیق تاثیر زمان برداشت بر وزن تر گیاه و وزن خشک برگ، درصد، عملکرد و اجزای اسانس نعنا دشتی کشت شده در منطقه حمیدیه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دوازده تیمار زمان برداشت (ماه‌های سال) و سه تکرار بررسی گردید. زمان برداشت گیاه اثر معنی‌داری بر وزن تر گیاه و خشک برگ، درصد و عملکرد اسانس داشت. بیشترین وزن تر گیاه (3/2507 گرم در متر مربع) و وزن خشک برگ (2/452 گرم در متر مربع) در ماه تیر ثبت شد که با ماه خرداد اختلاف معنی‌داری نداشت. همچنین بیشترین درصد (75/2%) و عملکرد اسانس (99/6 گرم در متر مربع) به ترتیب در ماه‌های شهریور و تیر مشاهده شدند. کارون، لیمونن، کارن، آلفاپینن، میرسن، بتابوربونن، سیس دی هیدروکار’ون، دی هیدروکاروئول، دی هیدروکارویل استات، پولگون و ترانس کاریوفیلن اجزای اصلی اسانس بودند. بیشترین (46/57%) و کمترین (83/16%) مقدار کار’ون به ترتیب در ماه‌های مهر و بهمن و بیشترین (62/32%) و کمترین (19/2%) مقدار لیمونن به ترتیب در ماه‌های شهریور و اسفند ثبت گردید. حداکثر مقدار کار’ون (87/2%) در ماه آبان بدست آمد. مقدار ترکیبات سیس دی هیدروکار’ون، دی هیدروکاروئول و دی هیدروکارویل استات طی ماه‌های زمستان افزایش یافتند. در مجموع، با توجه به بیشترین عملکرد اسانس و درصد کار’ون اسانس، بهترین زمان برداشت، خرداد تا شهریور می‌باشد.

مقایسه عملکرد پیکر رویشی، میزان و ترکیبات اسانس گل مکزیکی (Agastache foeniculum Kuntze) در شرایط مزرعه و گلخانه تحت تیمار تنش خشکی

محمد محمودی سورستانی؛ رضا امیدبیگی

دوره 36، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 43-53

چکیده

به منظور بررسی اثر تیمارهای تنش خشکی بر درصد و ترکیبات اسانس گل مکزیکی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در شرایط مزرعه و گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (100% ... بیشتر به منظور بررسی اثر تیمارهای تنش خشکی بر درصد و ترکیبات اسانس گل مکزیکی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در شرایط مزرعه و گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (100% ظرفیت زراعی)، تنش آبی ملایم (85% ظرفیت زراعی)، تنش آبی متوسط (70% ظرفیت زراعی)، تنش شدید (55% ظرفیت زراعی) و ترکیب این تیمارها در دوره رشد رویشی و زایشی (85-100، 70-100 و 100-85 درصد ظرفیت زراعی) بودند. اسانس گیاه توسط دستگاه تقطیر با آب (کلونجر) استخراج و سپس ترکیبات اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی شناسایی گردیدند. نتایج نشان داد که در شرایط مزرعه، بیشترین درصد اسانس (30/2) در تیمار 55 و کمترین آن (64/1) در تیمار 70-100 درصد ظرفیت زراعی مشاهده گردید. همچنین درصد اسانس با افزایش سطح تنش خشکی در شرایط گلخانه افزایش یافت، به طوری که مقدار آن از 12/1 در تیمار شاهد به 62/1 درصد در تیمار تنش خشکی شدید رسید. عملکرد پیکر رویشی و اسانس در دو شرایط مزرعه و گلخانه با افزایش سطح تنش خشکی به طور معنی داری کاهش یافتند. متیل کاویکول جزء اصلی اسانس گل مکزیکی را تشکیل داده و تحت تاثیر تنش خشکی قرار نگرفت. تیمار100-85 درصد ظرفیت زراعی برای گیاهان در شرایط مزرعه و تیمار 100 درصد ظرفیت برای شرایط گلخانه توصیه می‌گردد.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

نویسنده = محمد محمودی سورستانی

تأثیر Pseudomonas putida و کود شیمیایی فسفر بر برخی از صفات رویشی، زایشی و بیوشیمیایی دو گونه ریحان (Ocimum basilicum var. thyrsiflora و Ocimum sanctum)

چکیده

تأثیر تنش خشکی و قارچ میکوریزا بر برخی از خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی کاهو

چکیده

بررسی اثر محلول‌پاشی نانو کلات روی و سولفات روی بر خصوصیات مرفولوژیکی گیاه دارویی ریحان مقدس (Ocimum sanctum)

چکیده

بررسی تاثیر زمان برداشت بر درصد، عملکرد و اجزای اسانس نعنا دشتی (Mentha spicata) در منطقه حمیدیه

چکیده

مقایسه عملکرد پیکر رویشی، میزان و ترکیبات اسانس گل مکزیکی (Agastache foeniculum Kuntze) در شرایط مزرعه و گلخانه تحت تیمار تنش خشکی

چکیده