مهدی رحیمی؛ بابک ربیعی؛ محمد ربیعی
دوره 35، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 85-98
چکیده
به منظور شناسایی صفات وابسته به عملکرد دانه در کلزا، 8 رقم کلزا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 85-1384 در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) بررسی گردید و صفات طول دوره کاشت تا روزت، طول ...
بیشتر
به منظور شناسایی صفات وابسته به عملکرد دانه در کلزا، 8 رقم کلزا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 85-1384 در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) بررسی گردید و صفات طول دوره کاشت تا روزت، طول دوره روزت تا گلدهی، طول دوره گلدهی تا رسیدگی، تعداد برگ ساقه آغوش، ارتفاع اولین خورجین از سطح خاک، ارتفاع بوته، تعداد ساقه فرعی درجه اول، تعداد ساقه فرعی درجه دوم، تعداد خورجین در ساقه اصلی، تعداد خورجین در ساقه فرعی درجه اول، تعداد خورجین در ساقه فرعی درجه دوم، طول خورجین، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه اندازهگیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین رقمها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه، اختلاف معنیداری وجود دارد که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بالا در بین رقمها است. عملکرد دانه با وزن هزار دانه و طول دوره گلدهی تا رسیدگی، همبستگی مثبت و معنیدار و با صفات تعداد دانه در خورجین و طول خورجین همبستگی منفی و معنیدار داشت. رگرسیون گام به گام برای عملکرد دانه نشان داد که صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در خورجین، تعداد ساقه فرعی درجه دوم و ارتفاع اولین خورجین از سطح خاک به ترتیب بیشترین تأثیر را بر عملکرد دانه دارند و 98 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه میکنند. تجزیه ضرایب همبستگی ژنوتیپی به ضرایب مسیر نشان داد که صفت وزن هزار دانه بالاترین اثر مستقیم را نسبت به سایر صفات بر عملکرد دانه دارد؛ اما اثرات غیرمستقیم این صفت از طریق سایر صفات ناچیز بود. نتایج حاصل از تجزیه به عاملها نشان داد که سه عامل اصلی و مستقل به نامهای اجزای عملکرد، تیپ بوته و رشد رویشی، 275/79 درصد از تغییرات کل دادهها را توجیه مینمایند و مهمترین صفات به عنوان شاخص گزینش جهت بهبود عملکرد دانه، به ترتیب صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در خورجین و طول دوره گلدهی تا رسیدگی بودند که به همراه عملکرد دانه، در عامل اول قرار گرفتند. رسم نمودار بایپلات حاصل از تجزیه به عاملها و گروهبندی صفات با استفاده از تجزیه خوشهای نیز این نتیجه را تأیید و صفات فوق را به عنوان مهم ترین صفات جهت بهبود عملکرد دانه در کلزا معرفی نمود.
