تولیدات گیاهی

تاثیر تراکم بوته بر صفات زراعی و فیزیولوژیکی لاین‌های مختلف ذرت در شرایط شمال استان خوزستان

غلامحسین اسلام‌نیا؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ سید عطاء اله سیادت؛ خلیل عالمی سعید؛ علی‌اکبر صانعی‌نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 آبان 1403

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.47210.2179

چکیده

ارقام تجاری ذرت جهت کشت در مناطق مختلف جهان جهت تولید دانه و علوفه شامل ارقام هیبرید هستند که سالانه توسط شرکت‌های تولید بذر جهت کاشت در مزارع کشاورزان عرضه می‌شود. از این رو بررسی رشد، عملکرد و ویژگی‌های ... بیشتر ارقام تجاری ذرت جهت کشت در مناطق مختلف جهان جهت تولید دانه و علوفه شامل ارقام هیبرید هستند که سالانه توسط شرکت‌های تولید بذر جهت کاشت در مزارع کشاورزان عرضه می‌شود. از این رو بررسی رشد، عملکرد و ویژگی‌های سازگاری فیزیولوژیکی لاین‌های ذرت در شرایط مختلف مدیریتی و زراعی می‌تواند سبب شناسایی مدیریت بهینه لاین‌های مورد نظر جهت تولید هیبریدهای ذرت شود. بنابراین، به منظور بررسی پاسخ‌های اکوفیزیولوژیک لاین های مختلف ذرت به تراکم کاشت در شمال خوزستان، آزمایشی در تابستان سال 1398 و 1399 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفیآباد دزفول استان خوزستان انجام شد. این پژوهش بصورت آزمایش فاکتوریل دو عاملی درقالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. در این آزمایش تراکم بوته (60 و 78 و 110 هزاربوته در هکتار) به عنوان عامل اول در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ (لاین های SD-95-11 ،C3-95-5 ،C3- 95-15 ،C4-95-2 ، C4-95-3 و لاین شاهدMO17)به عنوان عامل دوم در کرت‌های فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل شاخص سطح برگ، سطح ویژه برگ، کلروفیل برگ، ارتفاع بوته، عملکرد و اجزای عملکرد، شاخص برداشت، و عملکرد بیولوژیک بود. نتایج نشان‌دهنده تفاوت معنی‌دار بین لاین‌های ذرت در واکنش به تراکم بوته در واحد سطح مزرعه بود. با توجه به نتایج مقایسه میانگین بیشترین عملکرد دانه در تراکم 110 هزار بوته در هکتار و لاین 103 (2115 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه در تراکم 60 هزار بوته در هکتار و لاین 119 (1030 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. نتایج آنالیز آماری بدست آمده از این پژوهش نشان داد که تراکم 110 هزار بوته در هکتار در اکثر صفات اندازه گیری شده دارای بالاترین میزان آن صفت بوده و به عنوان بهترین تراکم کاشت برای لاین های مورد آزمایش بوده است. از بین صفات مورفولوژیک موثر بر رشد گیاه، سطح ویژه برگ، همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه نشان داد. همچنین لاین شماره 103 به عنوان برترین لاین انتخاب گردید که از آن می توان در برنامه اصلاحی ذرت در مناطق گرم و خشک کشور استفاده نمود. رسیدن به تراکم مناسب در لاین های ذرت می تواند برای افراد و یا شرکت هایی که در زمینه تولید بذر فعال هستند بسیار حائز اهمیت باشد زیرا در این مزراع از لاین های خالص پدری و مادری استفاده می گردد. از طرف دیگر در مجموع از بین 6 لاین مورد استفاده، لاین شماره 103 به عنوان برترین لاین انتخاب گردید که از آن می توان در برنامه اصلاحی ذرت در مناطق گرم و خشک کشور استفاده نمود.

مشاهده مقاله

ارزیابی خلاء عملکرد گندم و کلزا با استفاده از روش آنالیز خط مرزی (BLA) در شهرستان خرمشهر

حمید مطوریان؛ آیدین خدایی جوقان؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ سید عطاء اله سیادت؛ بنیامین ترابی

دوره 47، شماره 3 ، آبان 1403، ، صفحه 373-385

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43754.2101

چکیده

این پژوهش به منظور مستندسازی فرایند تولید مرتبط با مدیریت زراعی 60 مزرعه گندم و57 مزرعه کلزا با تنوع در سطح زیرکشت، عملیات زراعی و میزان عملکرد براساس اطلاعات مراکز خدمات و پایش مستمر در سال زراعی 1398-1397 ... بیشتر این پژوهش به منظور مستندسازی فرایند تولید مرتبط با مدیریت زراعی 60 مزرعه گندم و57 مزرعه کلزا با تنوع در سطح زیرکشت، عملیات زراعی و میزان عملکرد براساس اطلاعات مراکز خدمات و پایش مستمر در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. اطلاعات مورد نیاز مربوط به مزارع (موقعیت و وضعیت زهکشی)، مدیریت زراعی شامل عملیات تهیه زمین (نوع ادوات، نوع، تعداد و زمان شخم و دیسک)، رقم مورد استفاده (نحوه ضدعفونی بذر، میزان بذر و وسیله کاشت)، زمان کاشت، کود (نوع کود، میزان کود، و زمان مصرف کود پایه و سرک)، مبارزه با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز (میزان مصرف و نوع سموم مصرفی)، تعداد، میزان و زمان آبیاری (روش‌های آبیاری سنتی و تحت فشار) و مسائل مربوط به برداشت (نوع ادوات، زمان برداشت و میزان عملکرد) از طریق پرسشنامه از کشاورزان و یا مشاهده و اندازه‌گیری تکمیل و در پایان فصل رشد میزان عملکرد واقعی برداشت شده توسط کشاورزان ثبت گردید. در این مطالعه خلاء عملکرد به روش آنالیز خط مرزی و با رسم پراکنش داده‌های عملکرد در مقابل متغیرهای مختلف مدیریتی و بیشترین عملکردها در سـطوح مختلف هر نهاده یا مدیریت خاص انتخاب شد. با استفاده از این روش میانگین عملکرد، عملکرد قابل حصول و خلاء عملکرد گندم به‌ترتیب 3654، 4839 و 1185 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. تجزیه و تحلیل داده‌های مورد بررسی مزارع گندم نشان داد که جهت رسیدن به عملکرد قابل حصول به مصرف 258 کیلوگرم در هکتار بذر، استفاده از رقم مهرگان، تاریخ کاشت تا 24 مهرماه، کاربرد 280 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن، مصرف حداقل 100 کیلوگرم در هکتار کود فسفر، حداقل 6 بار آبیاری و استفاده از حداقل 70 کیلوگرم کود پتاسیم نیاز است. همچنین متوسط عملکرد کشاورزان کلزاکار 2063 کیلوگرم بود که با بهبود مدیریت زراعی می‌توان به عملکرد 2939 کیلوگرم در هکتار دست یافت و برای این منظور مصرف حداکثر هفت کیلوگرم بذر در هکتار، تاریخ کاشت حداکثر تا 17 آبان، استفاده از حداقل 300 کیلوگرم کود نیتروژن، کاربرد حداقل 42 کیلوگرم کود فسفر و استفاده از رقم هایولا50 لازم است. بر اساس یافته‌های این پژوهش درصد خلاء عملکرد در گندم 5/31 درصد و کلزا 48 درصد بود که نشان‌دهنده تاثیرپذیری بالای گندم و کلزا نسبت به استفاده از روش‌های مدیریتی مناسب دارد.

ارزیابی تغییرات راندمان مصرف نور و شاخص‌های رشد ارقام کلزا در شرایط قطع آبیاری و سطوح افزایش یافته‌ تراکم بوته

هنا عبوده؛ عبدالمهدی بخشنده؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ سید عطاء اله سیادت؛ سید امیر موسوی

دوره 47، شماره 1 ، خرداد 1403، ، صفحه 37-52

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43064.2086

چکیده

با توجه به اهمیت شاخص های رشد گیاه زراعی و تأثیر آن بر میزان جذب نور در شرایط قطع آبیاری، این پژوهش در سال زراعی 1401-1400 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب ... بیشتر با توجه به اهمیت شاخص های رشد گیاه زراعی و تأثیر آن بر میزان جذب نور در شرایط قطع آبیاری، این پژوهش در سال زراعی 1401-1400 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این پژوهش قطع آبیاری (شاهد (بدون اعمال قطع آبیاری)، قطع آبیاری از مرحلۀ گلدهی تا 50 درصد خورجین دهی و قطع آبیاری از مرحلۀ خورجین دهی تا برداشت) به عنوان عامل اصلی و ارقام (هایولا 4815 و آرام) و تراکم بوته (80، 110 و 140 بوته در متر مربع) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. طی آزمایش تغییرات شاخص های رشد شامل شاخص سطح برگ ( LAI)، شاخص دوام سطح برگ (LAD) ، سرعت رشد نسبی (RGR)، سرعت رشد گیاه (CGR) و ماده خشک تجمعی (TDW) و کارایی مصرف نور (RUE) و تشعشع فعال فتوسنتزی (PAR) ارزیابی شد. تغییرات شاخص برداشت، دوام سطح برگ و تجمع ماده خشک در ابتدای توسعۀ برگها تا کمی قبل از ظهور گل آذین روندی کند داشت، اما پس از آن شیب افزایش شاخص های ذکر شده بیشتر گردید. براساس نتایج بدست آمده در سطوح مختلف شاهد و قطع آبیاری RUE86 بین مقادیر 544/1-588/0 گرم ماده خشک بر مگاژول و RUE100 بین مقادیر858/0-255/0 گرم ماده خشک بر مگاژول متغیر بود. به نظر می‌رسد تیمار قطع آبیاری مرحلۀ دوم در تراکم 80 بوته در متر مربع و رقم هایولا 4815 با حفظ سطح سبز بیشتر از طریق دوام سطح برگ بیشتر و استهلاک نوری پایین تر در شرایط قطع آبیاری انتهایی فصل رشد، توانست RUE100 بالاتری در مقایسه با سایر تیمارها به خود اختصاص دهد. بیشترین میزان عملکرد دانه(61/1572 کیلوگرم در هکتار) نیز به تراکم 110 بوته در متر مربع و رقم هایولا 4815، اختصاص یافت.

ساخت منحنی رقیق شدن نیتروژن بحرانی در کلزا بر پایه ماده خشک ساقه

سید عطاء اله سیادت؛ ابوالفضل درخشان

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 143-156

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31971.1854

چکیده

مصرف بی‌رویه کود نیتروژن نگرانی‌ها در مورد سلامت انسان و پایداری محیط‌زیست را افزایش داده است. مدل‌های ریاضی توصیف‌کننده رقیق شدن نیتروژن در بافت‌های گیاهی در طول دوره رشد را می‌توان برای برآورد ... بیشتر مصرف بی‌رویه کود نیتروژن نگرانی‌ها در مورد سلامت انسان و پایداری محیط‌زیست را افزایش داده است. مدل‌های ریاضی توصیف‌کننده رقیق شدن نیتروژن در بافت‌های گیاهی در طول دوره رشد را می‌توان برای برآورد وضعیت تغذیه و نیاز نیتروژنی گیاه در طی فصل استفاده کرد. این مطالعه در سال زراعی 96-1395 با هدف ساخت منحنی رقیق شدن نیتروژن بحرانی (Nc؛ حداقل غلظت نیتروژن لازم برای رشد حداکثر) بر پایه ماده خشک ساقه در کلزای بهاره در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. آزمایش مزرعه‌ای با هفت سطح مصرف صفر، 50، 100، 150، 200، 250 و 300 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار انجام گرفت و ماده خشک و غلظت نیتروژن ساقه دو رقم کلزای بهاره (هایولا 401 و دلگان) در طی فصل رشد اندازه‌گیری شد. رقیق شدن نیتروژن بحرانی هر دو رقم در طی فصل رشد توسط یک منحنی با معادله Nc=5.71SDM-0.29 توصیف شد. شاخص تغذیه نیتروژنی (NNI) و کمبود نیتروژن تجمعی (Nand) به‌خوبی قادر به تشخیص کمبود یا بیش‌بود غلظت نیتروژن در گیاه بودند. در همه مراحل رشدی گیاه، همبستگی مثبت و بسیار معنی‌داری بین تفاوت مصرف نیتروژن (∆N) و تفاوت NNI میان تیمارهای کودی (∆NNI) وجود داشت. بااین‌حال، همبستگی مثبت بین ∆N و تفاوت Nand میان تیمارهای کودی (∆Nand) در مراحل ابتدایی رشد معنی‌دار نبود. به‌هرحال، برای مدیریت دقیق نیتروژن در طی فصل تنها کافی است یکی از دو معیار NNI یا Nand در هر روز از کاشت تا تشکیل خورجین‌ها تعیین شود و نیتروژن مورد نیاز برای دستیابی به حداکثر رشد بر اساس معادله‌های ارائه‌شده جهت توصیف روابط بین ∆N و ∆NNI یا ∆N و ∆Nand محاسبه گردد.

ارزیابی شاخص‌های کیفی شربت در برداشت سبز و سوخته نیشکر

رضا مرادی؛ سید عطاء اله سیادت؛ عبدالرضا سیاهپوش؛ عبدالمهدی بخشنده؛ محمد رضا مرادی تلاوت

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 402-415

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.25618.1595

چکیده

چکیدهتعهدات بین‌المللی و فشار افکار عمومی برای جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست موجب‌گذار از برداشت سوخته نیشکر به برداشت سبز در مناطق نیشکر کاری دنیا شده است. به منظور مقایسه شاخص‌های کیفی شربت نیشکر ... بیشتر چکیدهتعهدات بین‌المللی و فشار افکار عمومی برای جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست موجب‌گذار از برداشت سوخته نیشکر به برداشت سبز در مناطق نیشکر کاری دنیا شده است. به منظور مقایسه شاخص‌های کیفی شربت نیشکر در دو روش برداشت سبز و سوخته تحقیقی در سال زراعی 95-1394 در کشت و صنعت نیشکر امام خمینی (ره) واقع در شمال خوزستان به‌صورت آزمایش کرت‌های یک‌بار خرد‌شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجراء شد. عامل اصلی سه واریته نیشکر با دوره رسیدگی متفاوت و عامل فرعی پنج روش برداشت و راتونینگ بودند. شاخص‌های کیفی مورد ارزیابی شامل درصد خاشاک ساقه، درصد وزنی شربت قابل استخراج‌، کل مواد جامد حل‌شده در شربت، میزان ساکارز در شربت، درجه خلوص شربت، قند قابل استحصال درکارخانه (R.S) و عملکرد ساقه بودند. نتایج نشان داد واریته نیشکر در خصوص همه صفات مورد ارزیابی به جز درصد وزنی شربت قابل استخراج اختلاف معنی‌دار داشتند. روش‌های برداشت و راتونینگ در مورد درصد خاشاک همراه‌ نی، قند قابل استحصال در کارخانه، عملکرد نی و کل مواد جامد حل‌شده در شربت اختلاف معنی‌دار داشتند. خاشاک همراه‌نی در مجموع روش‌های برداشت سبز حدود 7 درصد و در برداشت سوخته 4 درصد بود. میانگین عملکرد برداشت سوخته 83 تن در هکتار و برداشت سبز 74 تن در هکتار بود. به‌طورکلی برداشت سبز نیشکر موجب افزایش درجه خلوص شربت نسبت به برداشت سوخته شد.

تاثیر ارتفاع آب کرت بر دمای آب و برخی از خصوصیات فیزیولوژیک و زراعی ارقام برنج در منطقه اهواز

امین لطفی جلال آبادی؛ سید عطاء اله سیادت؛ قدرت اله فتحی؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ عبدالعلی گیلانی

دوره 36، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 77-92

چکیده

به منظور بررسی اثر ارتفاع آب کرت بر دمای آب و برخی از خصوصیات فیزیولوژیک و زراعی ارقام برنج، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین طی سال زراعی 85-1384 به صورت کرت های خرد شده در قالب ... بیشتر به منظور بررسی اثر ارتفاع آب کرت بر دمای آب و برخی از خصوصیات فیزیولوژیک و زراعی ارقام برنج، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین طی سال زراعی 85-1384 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. ارتفاع آب در چهار سطح (15،10،5سانتی‌متر و شاهد: همراه با جریان آب) به عنوان فاکتور اصلی و سه رقم برنج (چمپا، عنبوری قرمز و دانیال) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان دادند که با افزایش ارتفاع آب کرت عملکرد دانه، تعداد دانه در خوشه و ارتفاع گیاه دارای یک روند افزایشی بودند ولی در ارتفاع 15 سانتی‌متر یک کاهش نسبی در عملکرد دانه مشاهده گردید، همچنین با افزایش ارتفاع آب کرت شاخص برداشت، تعداد پنجه، کارآیی مصرف آب و درجه حرارت آب کرت دارای یک روند کاهشی بود، ولی ارتفاع آب کرت بر روی وزن هزار دانه اثر معنی‌داری نداشت. در بین ارقام مورد بررسی رقم دانیال دارای بالاترین و رقم چمپا دارای کمترین میزان عملکرد دانه، تعداد دانه در خوشه و تعداد پنجه در هر کپه و کارآیی مصرف آب بود. بر اساس نتایج این پژوهش در ارقام مورد بررسی درصورت ثابت نگه داشتن ارتفاع آب در کرت برای کاهش آب مصرفی و افزایش کارآیی مصرف آب و تولید عملکرد مناسب، ارتفاع 10 سانتی‌متر آب کرت، در منطقه اهواز می‌تواند توصیه شود.

تاثیر مقدار و تقسیط کود اوره بر عملکرد کمی و کیفی نیشکر بازرویی

احمد کوچک زاده؛ قدرت اله فتحی؛ محمد حسین قرینه؛ سید عطاء اله سیادت؛ سیروس جعفری؛ خلیل عالمی سعید

دوره 36، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 119-129

چکیده

اثر مقادیر مختلف نیتروژن (N) و تقسیط آن (AP) بر خصوصیات کمی و کیفی بازرویی اول نیشکر(Saccharum officinarum L.) واریته CP48-103 بررسی شد. این مطالعه در سال 1386 در مرکز تحقیقات نیشکر واقع در 30 کیلومتری جنوب اهواز انجام گردید. ... بیشتر

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

نویسنده = سید عطاء اله سیادت

تاثیر تراکم بوته بر صفات زراعی و فیزیولوژیکی لاین‌های مختلف ذرت در شرایط شمال استان خوزستان

چکیده

ارزیابی خلاء عملکرد گندم و کلزا با استفاده از روش آنالیز خط مرزی (BLA) در شهرستان خرمشهر

چکیده

ارزیابی تغییرات راندمان مصرف نور و شاخص‌های رشد ارقام کلزا در شرایط قطع آبیاری و سطوح افزایش یافته‌ تراکم بوته

چکیده

ساخت منحنی رقیق شدن نیتروژن بحرانی در کلزا بر پایه ماده خشک ساقه

چکیده

ارزیابی شاخص‌های کیفی شربت در برداشت سبز و سوخته نیشکر

چکیده

تاثیر ارتفاع آب کرت بر دمای آب و برخی از خصوصیات فیزیولوژیک و زراعی ارقام برنج در منطقه اهواز

چکیده

تاثیر مقدار و تقسیط کود اوره بر عملکرد کمی و کیفی نیشکر بازرویی

چکیده