اسماعیل فیاض؛ علی سروش زاده؛ علی حیدرزاده
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی تأثیر محلولپاشی اسیدهای آمینه روی پارامترهای فیزیولوژیک کلزا در شرایط قطع آبیاری آخر فصل (مرحله رشد زایشی) انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل (دو عاملی) در قالب طرح بلوکهای ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی تأثیر محلولپاشی اسیدهای آمینه روی پارامترهای فیزیولوژیک کلزا در شرایط قطع آبیاری آخر فصل (مرحله رشد زایشی) انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل (دو عاملی) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 02-1401 در دانشگاه تربیت مدرس اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری کامل در طول فصل زراعی، قطع آبیاری از مرحله 50 درصد گلدهی، قطع آبیاری از مرحله خورجیندهی) و پنج سطح محلولپاشی (بدون محلولپاشی، محلولپاشی به ترتیب صفر (آب مقطر)، یک، دو و سه گرم اسیدهای آمینه در یک لیتر آب) در سه مرحله رشد (رشد طولی ساقه (رشد نه میانگره به طور آشکار)، مرحله ظهور گلآذین (محصور شدن جوانههای گل توسط برگها) و مرحله گلدهی بود. اثرات تیمارها یک هفته بعد از آخرین محلولپاشی، بر صفات مختلف شامل: رنگدانههای فتوسنتزی شامل کلروفیل a،b و کاروتنوئید، سرعت فتوسنتز، میزان تعرق، غلظت دیاکسیدکربن زیر روزنهای و هدایت روزنهای، شاخصهای مختلف فلورسانس اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد برهمکنش تنش کمآبی و محلولپاشی روی سرعت فتوسنتز، هدایت روزنهای، میزان تعرق، غلظت دیاکسید کربن زیر روزنهای و نسبت آن به دیاکسید کربن محیط، رنگدانههای فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید ) و شاخصهای فلورسانس کلروفیل تأثیر معناداری گذاشت. در بررسی همبستگی بین صفات مشخص گردید کاروتنوئید تنها با صفات غلظت دیاکسید کربن زیر روزنهای (r= 0.84**) و نسبت آن به دیاکسیدکربن محیط (r= 0.88**) و همچنین فلورسانس کمینه (r= 0.84**) همبستگی مثبت و معنادار دارد. کلروفیل aوb بالاترین همبستگی مثبت و معنادار را با شاخص فلورسانس بیشینه (r= 0.94**) داشتند. شاخصهای فلورسانس کلروفیل بالاترین همبستگی مثبت و معنادار را با صفات سرعت فتوسنتز، هدایت روزنهای، میزان تعرق و کلروفیلها داشتند با این وجود فلورسانس کمینه تنها با صفات مرتبط با تبادل دیاکسیدکربن و کاروتنوئید همبستگی مثبت و معنادار ایجاد نمود. عملکرد دانه بیشترین همبستگی مثبت را با سرعت فتوسسنز (**89/0 r=) و میزان تعرق (**91/0 r=) دارد. براساس نتایج اعمال تیمار دو گرم اسیدهای آمینه در لیتر در شرایط آبیاری کامل صفات سرعت فتوسنتز را 22 درصد، هدایت روزنهای را 80 درصد، میزان تعرق را 30 درصد، کلروفیل b را 40 درصد و کاروتنوئید را 27 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. از طرف دیگر با محلولپاشی یک گرم اسیدهای آمینه در لیتر در شرایط قطع آبیاری از گلدهی بیشترین میزان کلروفیل a و حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II به دست آمد که با تیمار شاهد (بدون محلولپاشی) اختلاف 20 و 5/5 درصدی داشتند. همچنین بالاترین عملکرد دانه در تیمار قطع آبیاری از گلدهی (1440 کیلوگرم در هکتار)، قطع آبیاری از خورجین دهی (2346 کیلوگرم در هکتار) و آبیاری کامل (4514 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد برگی دوگرم اسید آمینه در لیتر حاصل شد.