حسن زالی؛ علیرضا پورابوقداره
چکیده
جو (Hordeum vulgare L) به عنوان یکی از سازگارترین محصولات زراعی در بسیاری از مناطق مختلف جهان شناخته شده است. شناسایی ژنوتیپ هایی که عملکرد بالا را در بسیاری از صفات ترکیب می کنند یک کار چالش برانگیز بوده ...
بیشتر
جو (Hordeum vulgare L) به عنوان یکی از سازگارترین محصولات زراعی در بسیاری از مناطق مختلف جهان شناخته شده است. شناسایی ژنوتیپ هایی که عملکرد بالا را در بسیاری از صفات ترکیب می کنند یک کار چالش برانگیز بوده است. بنابراین، هدف از این مطالعه انتخاب ژنوتیپ های برتر جو بر اساس عملکرد دانه و تعدادی از صفات مورفوفنولوژیکی با استفاده از شاخصهای MGIDI و FAI-BLUP بود. به منظور ارزیابی هفده لاین امیدبخش جو به همراه چهار ژنوتیپ شاهد، آزمایشی دوساله (1402-1400) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی داراب انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپهای مورد بررسی تفاوت معنیداری برای صفات مورد بررسی (بهجزء طول ریشک و طول خوشه) وجود دارد. برمبنای شاخص فاصله ژنوتیپ-ایدئوتیپ چند صفتی (MGIDI) ژنوتیپهای G1 (اکسین)، G7، G3 و G14 با کمترین مقدار این شاخص و براساس شاخص طراحی ایدئوتیپ از طریق پیش بینی نااریب بهترین خط (FAI-BLUP) ژنوتیپهای G20، G8، G2 (گلچین) و G1 (اکسین) با بیشترین مقدار جزء ژنوتیپ های برتر بودند. در نمودار ون پلات ژنوتیپ های G1 و G7 جزء ژنوتیپ های انتخابی مشترک بین شاخصهای MGIDI و FAI-BLUP بودند. شاخص MGIDI با تعداد روز تا گلدهی همبستگی مثبت و معنی داری (**58/0) نشان داد، در حالیکه همبستگی منفی و معنی داری با طول دوره پر شدن دانه (*51/0-) و عملکرد دانه (**74/0-) داشت. شاخص FAI-BLUP همبستگی مثبت و معنی داری با صفات طول سنبله (*50/0) و وزن سنبله (*45/0) و همبستگی منفی و معنی داری با تعداد روز تا گلدهی (*47/0) نشان داد. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که ژنوتیپ های انتخابی براساس هر دو شاخص MGIDI و FAI-BLUP در ناحیه 1 و 2 نمودار PCA قرار دارند. در مجموع، ژنوتیپ G7 با بیشترین عملکرد دانه نسبت به همه ژنوتیپ های شاهد و برتر از نظر شاخص های MGIDI و FAI-BLUP به عنوان ژنوتیپ مناسب، جهت بررسی های تکمیلی قبل از معرفی به عنوان رقم جدید در شهرستان های جنوبی استان فارس پیشنهاد می شود.