ژاله زارعی؛ حسن حیدری؛ سعید جلالی هنرمند؛ علی بافکار
چکیده
مدیریت نادرست آبیاری و شیوه های نامناسب کوددهی باعث می شود تا سالانه مقادیر زیادی از کودهای شیمیایی از طریق آبشویی از دسترس گیاهان خارج و وارد منابع آبی گردد. این پژوهش در قالب طرح آماری بلوک ...
بیشتر
مدیریت نادرست آبیاری و شیوه های نامناسب کوددهی باعث می شود تا سالانه مقادیر زیادی از کودهای شیمیایی از طریق آبشویی از دسترس گیاهان خارج و وارد منابع آبی گردد. این پژوهش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به روش فاکتوریل با چهار سطح آبیاری (آبیاری فتیله ای، آبیاری جویچه ای 50، 70 و 100 درصد نیاز آب گیاه) و دو سطح کود نیتروژن (50 و 100 درصد کود توصیه شده بصورت کود اوره) با سه تکرار در دانشگاه رازی کرمانشاه طی دو سال 1399 و 1400 اجرا شد. در روش آبیاری فتیله ای کود از طریق مخزن ها و بصورت محلول در اختیار گیاه قرار گرفت. درحالی که در روش آبیاری جویچه ای کود بصورت سرک در سطح خاک پخش شد. میزان کود اوره مورد نیاز برای هر تیمار براساس آزمون خاک محاسبه شد. برای محاسبه حجم آب مصرفی و تبخیر و تعرق پتانسیل (ETo) از برنامه CROPWAT 8.0 و روش پنمن-مانتیث استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تعداد برگ زرد، ارتفاع بلال از سطح خاک، شاخص سطح برگ، وزن مخصوص برگ، عملکرد علوفه تازه و خشک تحت تاثیر اثر سال و تیمارهای آبیاری و کود قرار گرفتند. اثرات متقابل آبیاری و کود نیز بر تعداد کل برگ، قطر ساقه و ارتفاع گیاه معنی دار بود. نتایج نشان داد که بیشترین قطر ساقه و ارتفاع گیاه در کود آبیاری فتیله ای با مصرف 100 درصد کود و در سطح احتمال 5 درصد بدست آمد. در هر سال تفاوت کمی بین تیمارها از نظر عملکرد علوفه خشک دیده شد. در سال اول آبیاری فتیله ای با کود 100 درصد نسبت به آبیاری جویچه ای با مصرف 50 درصد آب و مصرف 50 یا 100 درصد کود و آبیاری فتیله ای با مصرف 50 درصد کود عملکرد علوفه خشک بیشتری داشت. در سال دوم آبیاری فتیلهای با مصرف 100 درصد کود نسبت به آبیاری جویچه ای با مصرف 70 درصد آب و مصرف 100 درصد کود و آبیاری جویچه ای با مصرف 50 درصد آب و 50 درصد کود برتری داشت. همچنین بیشترین شاخص سطح برگ به تیمارهای آبیاری جویچه ای 100 - کود 100 و آبیاری فتیله ای -کود 100 درصد در سال اول تعلق داشت. مصرف آب در روش آبیاری فتیله ای کمتر از آبیاری جویچه ای با 70 درصد نیاز آبی گیاه بود. کاهش مصرف آب در روش فتیله ای میتواند بعلت کاهش سطح خیس خاک باشد که باعث کاهش تبخیر می گردد، زیرا در این روش آبیاری، آب در سطح محدودی پخش می گردد. در مجموع، آبیاری فتیله ای با 50 درصد مصرف کود بعلت صرفه جویی در مصرف آب (به مقدار 58 درصد) و کود بعنوان تیمار برتر توصیه گردید. هرچند آبیاری فتیله ای هزینه بالاتری نسبت به آبیاری جویچه ای دارد اما بعلت اقلیم خشک کشور و ارزش بالای آب، استفاده از این روش آبیاری مفید است..
