ادریس شعبانی؛ شهره زیودار؛ افراسیاب راهنما قهفرخی؛ عباس دانایی فر؛ مهران داودی ارشد
چکیده
یکی از مشکلات عمده در خاکهای آهکی ایران کمبود فسفر میباشد. همچنین میزان غلظت فسفر محلول خاک و قابلیت دسترسی آن برای گیاه، بسیار کم است. با توجه به کمبود منابع فسفره در جهان و استفاده بیرویه از آن، ...
بیشتر
یکی از مشکلات عمده در خاکهای آهکی ایران کمبود فسفر میباشد. همچنین میزان غلظت فسفر محلول خاک و قابلیت دسترسی آن برای گیاه، بسیار کم است. با توجه به کمبود منابع فسفره در جهان و استفاده بیرویه از آن، انجام مطالعات مرتبط با کودهای شیمیایی به ویژه کودهای فسفره در محصولات زراعی و گلخانهای امری ضرروری به نظر میرسد. از طرفی با کمبود سیلیسیم ورود فسفات غیرآلی به ساختمان ترکیبات حاوی فسفر مانند ATP، ADP و قندهای دارای فسفات کاهش مییابد. سیلیسیم سبب افزایش مقاومت به تنشهای زنده و غیر زنده، بهبود عدم توازن مواد غذایی، افزایش جذب نور و فتوسنتز، افزایش شاخصهای رشدی، عملکردی و کیفی محصولات، ارتقاء بهرهوری آب و ترسیب زیستی دی اکسیدکربن اتمسفر میگردد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر محلول پاشی آمینوکلات سیلیسیم (Si) بر جذب فسفر (P) و خصوصیات کمی و کیفی میوه توت فرنگی در کشت گلخانهای مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا آزمایشی به صورت طرح اسپلیت پلات و در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در شهرستان ایذه استان خوزستان در زمستان 1401 تا بهار 1402 اجرا گردید. تیمارهای این آزمایش شامل سطوح مختلف کود فسفره منوپتاسیم فسفات (0، 5/7، 15 و 30 کیلوگرم در هکتار، در کرت های اصلی) و سه سطح محلول پاشی آمینوکلات سیلیسیم (0، 2 و 4 میلیلیتر بر لیتر، در کرت های فرعی) بودند. رقم توتفرنگی مورد استفاده در این آزمایش از نوع پاروس بود. بوتهها در طول فصل رشد بهصورت هر ده روز یکبار با غلظتهای مختلف فسفر از منبع منوپتاسیم فسفات به صورت کود آبیاری تغذیه شدند. همچنین محلولپاشی آمینوکلات سیلیسیم به صورت هر دو هفته یکبار به صورت کاربرد برگی بر بوتههای مورد نظر در هر پلات آزمایشی اعمال گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که کاربرد 15 کیلوگرم در هکتار کود فسفره همراه با غلظت 2 میلیلیتر در لیتر آمینوکلات سیلیسیم (P3Si2) دارای بیشترین میزان کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل بود و بهترتیب سبب افزایش 30/42، 42/42 و 35/42 درصدی کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل نسبت به تیمار شاهد (P1Si1) شدند. بر اساس نتایج مقایسات میانگین در سطح 15 کیلوگرم در هکتار فسفر با افزایش غلظت آمینوکلات سیلیسیم تا سطح 2 میلیلیتر در لیتر غلظت فسفر کل گیاه افزایش معنی داری یافت ولی مجدداً در سطح 4 میلیلیتر در لیتر کاهش یافت، بهگونهای که بالاترین غلظت فسفر کل گیاه (98/0 درصد) در سطح 15 کیلوگرم در هکتار فسفر و غلظت 2 میلیلیتر در لیتر آمینوکلات سیلیسیم بهدست آمد. بر اساس نتایج مقایسات میانگین، بالاترین میزان وزن کل میوه (93/599 گرم) در تیمار 15 کیلوگرم در هکتار فسفر و سطح 4 میلیلیتر در لیتر آمینوکلات سیلیسیم (P3Si3) و تیمار 15 کیلوگرم در هکتار فسفر و سطح 2 میلیلیتر در لیتر آمینوکلات سیلیسیم (P3Si2) (43/597 گرم) مشاهده گردید. تیمار P3Si2 و P3Si3 در قیاس با تیمار شاهد (P1Si1) بهترتیب سبب افزایش 62/67 و 33/68 درصدی وزن کل میوههای توتفرنگی گردید. نتایج اثرات متقابل نشان داد که با افزایش غلظت فسفر تا سطح 15 کیلوگرم در هکتار درصد ماده خشک میوه در سطوح 2 و 4 میلیلیتر در لیتر آمینوکلات سیلیسیم افزایش و مجدداً کاهش یافت. بیشترین درصد ماده خشک میوه (38/7 درصد) در تیمار P3Si2 مشاهده گردید که اختلاف معنیداری با تیمار P3Si3 (97/6) نشان نداد. با توجه با نتایج حاصل، استفاده از غلظت 2 میلیلیتر در آمینوکلات سیلیسیم و سطح 15 کیلوگرم در هکتار منوپتاسیم فسفات جهت حصول حداکثر رشد، عملکرد و کیفیت میوههای توتفرنگی توصیه میشود.