ماندانا آژند؛ محسن سعیدی؛ علی بهشتی آل آقا؛ دانیال کهریزی
چکیده
بالنگوی شهری یکی از گیاهان مهم دارویی - روغنی مقاوم به خشکی و مناسب جهت کاشت در مناطق خشک و نیمه خشک می‌باشد. با این وجود تحقیقات اندکی در مورد تغذیه این گیاه در این مناطق صورت گرفته است. به همین منظور ...
بیشتر
بالنگوی شهری یکی از گیاهان مهم دارویی - روغنی مقاوم به خشکی و مناسب جهت کاشت در مناطق خشک و نیمه خشک می‌باشد. با این وجود تحقیقات اندکی در مورد تغذیه این گیاه در این مناطق صورت گرفته است. به همین منظور پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی طی دو سال زراعی 1397-1396 و 1398-1397 به صورت آزمایش اسپلیت‌پلات – فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: آبیاری (تنش کم‌آبی پس از گل‌دهی و عدم تنش) در کرت‌های اصلی، فاکتورهای محلول‌پاشی (غلظت‌های صفر، چهار و هشت در هزار سولفات آهن و روی) و زمان محلول‌پاشی (در ابتدای مراحل رشد رویشی و رشد زایشی) به صورت فاکتوریل در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد، با اعمال تنش کم‌آبی عملکرد دانه و عملکرد روغن نسبت به تیمار عدم تنش کم‌آبی به ترتیب 24 و 17 درصدکاهش و درصد روغن 8 درصد افزایش یافت. همچنین تنش کم‌آبی، تعداد روز و نیاز حرارتی تا رسیدگی را به ترتیب 10 روز و 275 درجه روز رشد کاهش داد. اثر محلول‌پاشی غلظت‌های 4 و 8 در هزار آهن و روی با توجه به تیمارهای آبیاری و زمان اعمال تیمارهای محلول‌پاشی در صفات مورد بررسی متفاوت بود. بیش‌ترین افزایش عملکرد روغن نسبت به تیمار شاهد مربوط به تیمارهای محلول‌پاشی روی 4 و 8 در هزار در مرحله رشد زایشی بود،که این صفت را به ترتیب از 339 و 283 در شرایط عدم تنش و تنش کم‌آبی به 539 و 513 کیلوگرم در هکتار افزایش داد. بیش‌ترین تاثیر تیمارهای محلول‌پاشی آهن و روی بر افزایش ارتفاع بوته و تعداد روز و نیاز حرارتی تا مرحله رسیدگی مربوط به محلول‌پاشی غلظت‌های 4 و 8 در هزار آهن و روی در مرحله رشد رویشی بود. بنابراین در پژوهش حاضر، بالنگوی شهری با دوره رشد نسبتاً کوتاه (تعداد روز تا رسیدگی برابر با 115و125 به ترتیب در شرایط تنش و عدم تنش) و منطبق بودن بخشی از دوره رشد با بارندگی‌های منطقه و حصول عملکرد قابل قبول در شرایط وقوع تنش کم‌آبی پس از گل‌دهی می‌تواند به عنوان گزینه‌ای مناسب برای قرار گرفتن در سیستم تناوب زراعی در منطقه مدنظر قرار گیرد. همچنین با در نظرگرفتن اثرات یکسان غلظت‌های 4 در هزار و 8 در هزار آهن و روی بر عملکرد دانه، محلول‌پاشی غلظت 4 در هزار سولفات آهن و سولفات روی با توجه به اقتصادی بودن آن در اوایل رشد طولی ساقه و گل‌دهی می‌تواند در شرایط تنش کم‌آبی با هدف تعدیل اثرات نامطلوب تنش و دستیابی به عملکرد مطلوب توصیه شود.
